Suat UYAR (FETHİYE - MUĞLA) : 50 yaşında olan annem bir mevsimlik işçi. Yılda 5 ay kadar sigortalı çalışıyor. Şu anda 1000-1500 gün kadar sigorta primleri ödendi. Birkaç yıl daha (yazları) çalışıp, kendisine "yaşlılık toptan ödemesi" yapılması için SSK'ya başvurmayı düşünüyor... Sorularım şunlar:

a-Kaç yaşında bu hakkı doğacak ?

b-Yapılacak toptan ödeme, son ödenen ayın primine göre mi hesap edilecek? Yoksa ödenen primlere kanuni faiz mi yürütülecek? Yahut başka bir yöntemle TL'nin değer kaybı giderilecek mi? Giderilmemesi halinde çok komik bir miktar alır, öyle değil mi ?

c-1500 gün sigortalı olarak çalıştığını farz edersek; bugün toptan ödemeye hak kazanmış olsa ne kadar alır ?

d-Herhangi bir hak kaybına uğramamamız için önerileriniz var mı ?

506 sayılı Kanun'un Ek 1. Maddesi'ne (13.07.1967 tarih ve 899 sayılı Kanun, m.3) göre uygulanan evlenme toptan ödemesini burada ele almayacağım. Anılan Yasa'nın "Yaşlılık Toptan Ödemesi"ni düzenleyen "toptan ödeme" başlıklı değişik (23/10/1969-1186/9 m. ve 08.09.1999/4447-56/3 m.) 64. maddesi hükmüyse şöyledir :

"Sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılan ve malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan,

a) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş bulunan sigortalıya, (Bu bentteki hüküm, 4447/56. madde ile değiştirilmeden önce "kadın ise 50, erkek ise 55" idi.)

b) 50 yaşını doldurmuş bulunan ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalıya,

Kendisinin ve işverenlerinin ödediği, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin toplamı, yazılı isteği üzerine toptan ödeme şeklinde verilir."

Yaşlılık toptan ödemesi, çalıştığı işten ve başka işte de çalışıyorsa tüm işlerden ayrılan, ancak malullük veya yaşlılık aylığına hak kazanamayan bir sigortalıya bazı şartların kendisinde bulunması halinde, kendisinin ve işvereninin veya işverenlerinin ödemiş olduğu malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primleri toplamının sigortalının yazılı isteği üzerine toptan ödeme şeklinde geri verilmesidir. 506 sayılı Kanun'un 53. maddesine göre malul sayılmakla birlikte toplam 1800 günlük yahut beş yıldan beri sigortalı olup yıllık ortalama 180 günlük malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartını gerçekleştiremeyen ve bu nedenle aylık bağlanamayan malul sigortalıya da toptan ödeme yapılır. Toptan ödemenin miktarı, Sosyal Sigortalar Kurumu'na ödenmiş bulunan malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primleri toplam tutarı kadardır. Bu nedenle son ücret veya buna benzer bir kriterle ödeme gibi yasal bir düzenleme yoktur. Faizlendirme yapılarak ödeme öngörülmemiştir. Ancak hizmet canlandırması (ihya) sözkonusu olduğunda alınan toplam ödeme tutarının faiziyle birlikte geri verilmesi ve bu sürelerin sigortalı hizmetlere eklettirilmesi mümkündür.

Okuyucumuzun annesinin yaşı 50 olduğuna göre, 58 yaşına kadar beklemeden SSK'ndan toptan ödeme talebinde bulunması mümkün gözükmemektedir. Ancak 50 yaşını doldurduğunda Kurum hastanelerinde erken yaşlandığını tespit ettirebilirse, talep hakkı doğabilecektir. Bu takdirde ödenecek miktarı ancak Kurum'dan öğrenmek mümkün olur. Buna rağmen henüz yaşı 50 olan bayanın yaşlılık toptan ödemesi talebi yapmasını doğru bulmak mümkün değil. Kısmi yaşlılık aylığı şartlarını yerine getirmesi ve bu şekilde emekli olması daha doğru olacaktır, kanımca. 15 yıllık sigortalılık süresi, 3600 prim ödeme gününü ve bu şartların yerine getirilmesine göre belirlenecek yaş şartını yerine getirerek yaşlılık aylığına hak kazanabilecektir. İsteğe bağlı sigortalılık yoluyla eksik prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı bulunmaktadır. Ancak 506 sayılı Kanun'un 9.4.2003 tarih ve 4842 s.K.'un 33. maddesi ile değişik 85 inci maddesinde belirtilen esaslara uygun olarak isteğe bağlı sigortalılık yöntemiyle kısmi yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli şartlara ulaşması imkan dışı değildir.

İsteğe bağlı sigortalılığın şartları, değişik 85/A. maddesinde şöyle düzenlenmiştir : "Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için; a)En az 1080 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, b)Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna zorunlu ya da isteğe bağlı sigortalı olmamak ve buralardan kendi sigortalılığından dolayı aylık bağlanmamış olmak, c)İsteğe bağlı olarak her ay kesintisiz otuz gün üzerinden malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek, d)Örneği Kurumca hazırlanacak isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma müracaatta bulunmak şarttır."

Okuyucum, annesinin sigortalılık bilgilerini yeterli ölçüde yazılmadığı için bu konuda değerlendirme imkanı bulunamamıştır.

TAHSİN SINAV

Künye

Temsilcilikler

AboneFormu

MesajFormu