Anadolu'da büyük özverilerle çıkan dergiler, hem eli kalem tutanlara ortak bir adres oluyor, hem de şehrin sanat damarlarına taze kan taşıyor. Taşra dergilerini, sıkıntılarını ve projelerini ele aldık.

Çorum'da Kilim, Elazığ'da Bizim Külliye, Erzurum'da Çizgi, Nevşehir'de İlkadım, Ordu'da Kum Yazıları, Rize'de Mavi-Yeşil, Samsun'da Yolcu, Şanlıurfa'da Seyir, Yozgat'ta Divan.. Herbiri ağır yük trenlerinin lokomotifi, şehirlerinin ve bölgelerinin taze sanat damarları. Bazılarının mazisi 20 yıla dayanan taşra dergileri zor koşullar altında da olsa yapılacak işlerin çokluğuna inat, kaleme kuvvet diyen bir avuç gönüllünün omuzları üzerine yükselmeye devam ediyor.

Özveri dergileri

Bir kahvede oturmak yerine şehrin kültür-sanat havasına nefes vermek, bir dergi etrafında halkalanmak isteyen, çoğunun kadrosu edebiyat öğretmenleri başta olmak üzere öğretmen ve öğrencilerden oluşan taşra dergileri, kültürümüzün çok uluslu kültür emperyalizmine yenik düşmemesi için çaba gösteriyorlar.

Anadolu'da kültür-sanat, bu dergilerde yaşıyor. Biz, bu dosyada ulaşabildiğimiz ve yanıt alabildiğimiz az sayıdaki dergiye yer verebildik. Oysa Anadolu'da, belki yayınlandığı çevrede bile adı sanı duyulmayan onlarca dergi ve seçki, her ay yeni umutlarla bir avuç okuruna merhaba diyor.

Çorum'da dokunan Kilim

Çorum'da yayın hayatına devam eden Kilim dergisinin mazisi 1993 yılına ve Erzurum'a dayanıyor. Önceleri Erzurum Atatürk Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı hocalarının ve öğrencilerinin, "Dönemlik Edebi Çalışmalar" adı altında yayınlamaya başladıkları Kilim dergisi, 1996 yılında Çorum'a taşındı.

Amaçlarını, "İnsani değerlerin altüst olduğu, edebin, saygının ve idealin bizleri terk ettiği 20. yy'da fani olan hayatlamızı anlamlandırmak" olarak açıklayan Kilim, düzenlediği etkinliklerin yanısıra üniversitelilerin oluşturduğu bir platform kurmayı amaçlıyor. (Kilim: 0 364 224 54 17)

Elazığ'da Bizim Külliye

Kültür-sanat dergisi Bizim Külliye, Elazığ'da üç ayda bir yayınlanıyor. Amaçlarını, "sanatımızın ve kültürümüzün çok uluslu kültür emperyalizmine yenik düşmesini engellemek, dilimize hizmet vermek, eli kalem tutanlara yayın ortamı sağlamak ve bizim olanın yeşermesini sağlamak" olarak belirleyen dergi yöneticileri, en fazla dağıtım sorunundan ve okura sağlıklı ulaşamamaktan şikayetçi. (Bizim Külliye: 0 424 233 15 00)

Erzurum'da Çizgi

Bir mecliste otururken "Yazılarımızı nerede yayınlayalım?" sorusuyla harekete geçen bir grup gönüllünün, "Kendi dergimizi kuralım" fikriyle oluşan Çizgi dergisi, ilk sayısını geçtiğimiz ocak ayında çıkardı.

"Erzurum'un kültür-sanat ortamına ne katıyorsunuz?" sorusunu, "Edebiyat dünyasındaki boşluğu doldurmak gibi ukalalık ve malumatfuşluk edası takınmıyoruz. Amacımız, olsa olsa şehrin sanat havasına yeni ses, yeni bir nefes getirmek" diye cevaplayan Çizgi'nin imtiyaz sahibi Murat Tolan, en önemli sorunlarını ise yine maddi meseleler olarak özetliyor. (Çizgi: 0 442 233 26 22)

Kültür-sanata İlkadım

Nevşehir'de Nisan 2002'de önce bölgesel gazete olarak yayın hayatına başlayan İlkadım dergisi, 90. sayıdan itibaren yayın hayatına aylık dergi olarak devam etti. Şu an iki bin civarında abonesi bulunan derginin önemli problemi de dağıtım sistemi.

Etkin bir dağıtım şirketinin kurulmasının bütün taşra dergilerinin işini kolaylaştıracağını belirten Yazı İşleri Müdürü Mehmet Kahraman amaçlarını, kültür ve düşünce mirasından en fazla miras sahibi bir nesil olarak, bu mirası herkesle ortak paylaşmak olarak belirtiyor. (İlkadım: 0 384 213 65 43)

Harran'da Seyir

2001 yılında yayın hayatına başlayan Seyir dergisi, Şanlıurfa'da üç aylık periyotlarla çıkıyor. İdeolojiden uzak, tamamen sanat kaygıları ile çıkan dergi, her sayısında baskıya bin adet gidiyor.

Şair Nabi'den gelen bir şiir damarı bulunan 2000 yıllık tarihi kent Şanlıurfa'da, sanat ortamı Harran Üniversitesi ve GAP'la yeniden canlandı. Nüfus artışı ve göçlerle birlikte çok kültürlü bir yapıya bürünen Urfa'da, Seyir dergisi bu çok kültürlülüğün zenginliğinden bolca nasipleniyor. (Seyir: 0 414 313 36 92)

Mavi-Yeşil'dir Rize

Rize'de iki ayda bir yayınlanan Mavi Yeşil dergisi, yazmayı onurlu bir uğraş haline getirmeyi amaçlıyor.

Hemen her alanda olduğu gibi edebiyat ve kültür alanında da "Merkez üretir, taşra tüketir" anlayışının yerine taşranın üretkenliğini vurgulamaktan yana olduklarını belirten Mavi Yeşil yöneticisi Hasan Öztürk, edebiyat mezarlığında kaybolmak yerine, zamanın elinden tutarak yürümeyi hedeflediklerini kaydediyor. (Mavi Yeşil: 0 464 214 35 36) s

ÖMER ÇAKKAL