"Dünya Irak'la meşgul, her gün Irak ve ABD ile ilgili dünyada her türlü haber yayınlanıyor. Bush'un yakında bir operasyona hazırlandığı, buna karşı Saddam'ın görevinin uzatılacağı, v.s. gibi.

Gazetelerde her gün, her türlü olasılık ve yorumlar yayınlanıyor, yalnız bir tek konuya değinilmiyor. Kuzey Irak'ta bir kürt devlet kurulacağı ve Kerkük'ün başkent olacağı.

Gazetelerimizde yayınlanan Kuzey Irak'la ilgili bu haberler hakkında dünya basınında tek bir satır yok. Çok garip değil mi?

(...)

"Çok kritik bir bölgede yeni bir devlet kurulmak üzere iken bu sessizliğin özel bir nedeni mi var, yoksa basınımız mı durumu abartıyor? Doğrusunu isterseniz, bu konuda kesin fikir sahibi değilim.

Yabancı basını yakından izlediğim ve bu konuda gazetelerimizde yazılanlara benzer haberlere rastlamadığım için merak ediyorum. Dünya basınında şu ya da bu şekilde Irak'tan her gün sözedilir, her türlü yorum ve haberler yayınlanırken, 'Kuzey Irak'ta bir kürt devleti kurulmakta olduğuna' tek kelime ile dahi değinilmiyor. Garip değil mi?...

Nedir bu, ABD gizli servisleri bir oyun mu çeviriyor? Washington'un, kürtlerle iyi geçinerek onları Saddam'a karşı kullandığı, bu yüzden taviz verdiği biliniyor. Ayrıca, Ankara'yı, rahatsız etmek, ürkütmek ve Irak'a yapacağı müdahalede tam olarak yanına çekebilmek için, birtakım yanlış haberler mi sızdırılıyor dersiniz?..."

Aynı konuda aynı gün yayımlanan iki haber

Vatan (11 Ekim) gazetesi iyi bir habercilik örneği vererek Emniyet Genel Müdürü'nden özel bir mülakat koparmayı başarmış... Gazete mülakatı "Emniyet Genel Müdürü Önal Vatan'a konuştu" başlığıyla veriyor.

Fazla ilerlemeden daha spottan anlaşılıyor ki, mülakatın merkezine Genel Müdür'ün AB Komisyonu'nun hazırladığı raporda da sözü edilen "işkence" meselesi hakkındaki açıklamaları yerleşmiş: "Kemal Önal, üyelik sınavında Türkiye'yi işkenceden çaktıran AB'ye '10 yıl önceki Manisa davasını önümüze koyuyorlar. Somut olay söylesinler. Üzerine gidip gitmediğimizi görsünler' diye cevap verdi".

Görüyorsunuz, daha spotundan itibaren nasıl bir haberle karşı karşıya olduğumuz besbelli... (Aslına bakarsanız, işimiz Kronik Medya olmasa metnin tamamını okumaya da gerek yok!) Neyse... Muhabir soruyor: "AB raporunda Türk polisi suçlanıyor. İşkenceye karşı ne gibi önlemler alınıyor?" Tahmin ettiğiniz gibi Genel Müdür açısından cevaplanması çok kolay bir soru. Genel Müdür: "...Artık polisimiz suçluya ulaşmada sanıktan delile değil, delilden sanığa ulaşıyor. Tüm kamuoyunu temin ederim ki böyle bir olay bize intikal ettiğinde asla müsamaha göstermiyoruz...."

Muhabir gecikmeden ikinci "canavar" sorusunu yetiştiriyor: "Buna rağmen iddiaların önünü kesemiyorsunuz?" Genel Müdür cephesinden bu soru ilkinden de "balık" bir soru... Cevap: "Bakın diğer Avrupa ülkelerinde, Amerika'da polis hakkındaki iddia ne kadarsa Türk polisi hakkındaki iddia da o kadardır. Eksiğimiz var, fazlamız yok. Bu konuda iddialıyız. Örnek olarak hâlâ Manisa Davası önümüze konuluyor. 10 yıl önceki bir olaydır. Orda suçlular varsa adli makamlar gereğini yapar. Yüce adalet gereğini yapacaktır. Bize somut olaylar söylesinler. Şurada, şu kişiye işkence yapıldı desinler. Bakın üzerine gidiliyor mu gidilmiyor mu....." Genel Müdür'ün açıklamasını fazla uzatmıyoruz, çünkü mesele yeterince anlaşıldı sanırız...

Emniyet Genel Müdürü'nün Vatan'a "özel" mülakatı işte böyle başlayıp bitiyor. Şimdi soralım: Bu nasıl bir habercilik? Genel Müdür'den bir mülakat koparmayı başaran Vatan muhabirinin bir şeyleri anlamak gibi ciddi bir niyeti mi var, yoksa "laf olsun, mülakat dolsun" peşinde mi? Genel Müdür'ün insanı gülümseten açıklamaları karşısında anlamlı tek bir soru filan hak getire... Genel Müdür canının istediği gibi anlatırken muhabire düşen tek görev ses kayıt cihazını gözetmekten ibaret. Çok şaşırtıcı bir durum doğrusu. Muhabir hiç değilse, Genel Müdür'ün çok şikayetçi olduğu Manisa Davası üzerine birkaç soru soramaz mı? "10 yıl önceki" bu olayın hâlâ niçin sürdüğünü, duruşmaya çağrılan polis memurlarının adreslerinin nasıl olup da bir türlü bulunamadığını filan soramaz mı? Yok eğer bu gazeteciliğin adı "mülakat olsun da nasıl olursa olsun, yeter ki sayfa dolsun" gazeteciliği ise o başka tabii....

Siz şu güzel tesadüfe bakın ki, Vatan'da bu röportajın yayımlandığı gün Radikal'de de Saliha Çolak'ın "İskence yapan değil rapor tutan yanacak" başlıklı haberi yer alıyordu. Bu haberle Genel Müdür'ün Vatan'da yayımlanan açıklamaları yanyana konunca ortaya öyle traji-komik bir manzara çıkıyordu ki anlatılamaz.... Çolak, TBMM İnsan Hakları Komisyonu'nun Türkiye çapında cezaevleri, karakollar ve emniyet müdürlüklerini kapsayan incelemeler sonucu hazırlanan ve yaygın olarak işkence yapıldığını resmen belgeleyen raporların nasıl sonuçsuz kaldığını özetleyerek şöyle yazıyordu: "İşkence yaptığı iddia edilen kamu görevlilerinden hiçbiri yargı önüne çıkarılamadı ama seçimlerin hemen ardından raporları hazırlayan Komisyon Başkanları Sema Pişkinsüt ve Hüseyin Akgül, yargıya hesap verecek."

Evet, işte size birbirinden çok uzak, birbiriyle hiç uyuşmayan iki farklı habercilik anlayışının ürünü iki haber.... Bir tarafta Genel Müdür'ün "Somut olay söylesinler. Üzerine gidip gitmediğimizi görsünler" şeklindeki açıklamasını haber başlığına taşıyan Vatan, diğer tarafta niçin işkence yapanın değil de rapor hazırlayanın "yanacağını" okurlara derli toplu açıklayan Radikal... Aynı konuda aynı gün yayımlanan iki haber bunlar. Radikal'in haberinde muhabir konusunu ciddiye alıp gerekli araştırmayı yaptıktan sonra klavyenin başına geçmiş, diğerinde Genel Müdür'ün açıklamalarına ulaşmak için zahmet edip muhabir göndermek yerine kargoyla ses kayıt cıhazı yollasanız da pek bir şey farketmez! (K.B.)

Münasebetsiz bir manşet

Vatan gazetesinin 15 Ekim tarihli manşeti: "Derya Tuna'ya üç kurşun / Sizce kim vurdurdu?" Ne "münasebetsiz" bir manşet bu böyle... Her şey tamam, okur olarak bir bu soruya cevap vermemiz eksikti... Kimin vurdurduğunu biz nerden bilelim! (K.B.)