ABD Kongresi Temsilciler Meclisi üyesi Joel Hefley'in başkanlığındaki heyet, dün Ankara'da sırasıyla Başbakan Gül ve Cumhurbaşkanı Sezer, AK Parti lideri Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış'ı ziyaret ederek, "tezkereyi Meclis'e gönderin" baskısı yaptı. Ancak ABD heyeti, Başbakan Gül'den, "Körfez savaşında ağzımız yandı. Halkımızda bilinç oluştu" diyerek "halka hesap vermenin ne olduğunu biliyorsunuz" cevabını aldı.

Cumhurbaşkanı Sezer, "uluslararası yasallık temelini sağlayın" uyarısında bulunurken, AK Parti lideri Erdoğan da, "Ne konuşulduğunu belgelememiz lazım" diyerek, olası bir mutabakata "bizzat Başkan Bush'un imzasını" istedi.

Gül: Halka hesap vereceğiz

Başbakan Gül'ün, müzakerelerin çok iyi gitmediği ve Bush'tan, heyetin görüşmelerde daha olumlu bir tavır alması için destek olmasını istediği belirtildi. Gül, "yabancı asker bulundurma tezkeresini" soran ABD heyetine şu uyarıda bulundu: "Türkiye'nin zararlarının karşılanmadığı Körfez savaşına ilişkin hatıralar bu kadar canlı iken, bugünkü şartlarda Meclis'i ve kamuoyunu ikna etmemiz zor. Sizler de seçilmiş kişiler olarak hassasiyetimizi anlarsınız. Halka hesap vermenin ne olduğunu biliyorsunuz."

Sezer: Uluslararası yasallık

ABD heyeti daha sonra Cumhurbaşkanı Sezer ile görüştü. Görüşme sonrası Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Sezer'in, Türkiye ile ABD arasındaki stratejik ortaklığın önemi vurgulandı, ardından da, Anayasa'nın yabancı silahlı kuvvetlerin ülkeye kabulü konusunda tek yetkili organ olarak belirlediği TBMM'nin karar alabilmesi için, "uluslararası yasallık" koşulunun yerine getirilmesi gereğinin altı çidildi..

Daha sonra AK Parti lideri Erdoğan'ı ziyaret eden Heyet, Erdoğan'a da, "Türkiye bir an önce karar vermeli. Karar olumsuz olsa da Türkiye ile dostluğumuz zedelenmez ancak 'B' planını uygulamaya koyarız. Askerlerimiz Kıbrıs açıklarındaki gemilerde bekliyor. Kararınız olumlu olursa kolay olur, olumsuz olursa gemilerimizi Basra'ya yönlendireceğiz. Bu durumda tabii ki bizim için işler daha zor olacak" dediği öğrenildi.

Erdoğan: Belgelememiz gerek

Erdoğan'ın da ABD'li heyete Türkiye'nin durumunu anlatarak, "Tarihe ve gelecek nesillere karşı sorumluluğumuz var. Ne konuşulduğunu, ne olduğunu belgelememiz lazım. Ben siyasetçiyim. Yarın milletimin karşısına elimde yazılı bir teminat olmadan nasıl çıkacağım. CHP, uluslararası anlaşma olmazsa Anayasa Mahkemesi'ne götüreceğini söylüyor. Neden yazılı bir teminat verilmiyor" dediği öğrenildi.

Belgeyi Bush imzalamalı

Bu arada, AK Parti lideri Erdoğan, önceki akşam katıldığı ATV'deki "Siyaset Meydanı" programında da, Türkiye'ye verilen askeri, ekonomik ve siyasi taahhütlerle ilgili belgenin ABD'de "en üst düzeyde" imzalanması ve bu şekilde Türkiye'ye sunulması gerektiğini, sözlü taahhütleri kabul etmelerinin mümkün olmadığını söyledi. Erdoğan, "Bu belgenin hazırlanması, ABD'de en üst düzeyde kimler imza atacaksa onların imza atması lazım. Bunu doğacak nesiller için söylüyorum. Bu anlaşmanın ne kadar derin, inceliklerine varıncaya kadar düşünüldüğünü o nesiller bilmeli. Bu belgenin imzalanması lazım, sözle olmaz" ifadesini kullandı.

Pearson işi bilmiyor

ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson'ın, "Erdoğan işi uzatıyor. Bu belgeye gerek yok, Bush'un sözü taahhüt yerine geçer" açıklamalarının anımsatılması üzerine Erdoğan, uluslararası siyasette, ilişkilerde sözlü taahhüt görmediğini, bunun her siyasi için geçerli olduğunu belirtti. "Demek ki Pearson o zaman bu işi bilmiyor" ifadesini kullandı.

Türkiye neler istiyor

Türkiye'nin ABD'den neler talep ettiğinin sorulması üzerine Erdoğan, Irak'ın toprak bütünlüğüne saygı duyulmasını arzu ettiklerini, burada devletler kurulmasını istemediklerini belirtti. Irak'taki yeraltı kaynaklarının tüm Irak halkının olduğunu ifade eden Erdoğan; bölgede Arap, Kürt, Türk ve diğer azınlıklar şeklinde bir düzenleme istediklerini bildirdi. Erdoğan, "Türkiye'nin gösterdiği özveriye, ABD de aynı özveriyi göstermelidir. Beklentimiz budur" dedi.

Yakış: Anlaşma yakın

Öte yandan Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, ABD ile ilişkilerin gerginleşmesi ve kopmasının söz konusu olmadığını, anlaşmaya yakın olunduğunu söyledi. Yakış, NTV'ye yaptığı açıklamada, ABD ile anlaşmaya oldukça yakın noktada olunduğunu belirterek, "eğer anlaşma olursa tabii ki tezkereyi Meclis'e sevk edeceğiz'' dedi.

Gül: Tezkere ile ilgili kararı Meclis verecek

Başbakan Gül, Irak kriziyle ilgili kararın TBMM tarafından verileceğini söyledi. Gül, İTO Meclis Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, Türkiye daha önceki savaşın tecrübesini yaşayan bir ülke olduğunu anlatarak, "Biz muhakkak ki onların kaygılarını, onlar da bizim kaygılarımızı en iyi şekilde anlamaktadırlar ve önümüzdeki günlerde bir neticeye varılacaktır" dedi. ABD ile müzakerelerin "mal alışverişi" gibi görülmesinin yanlış olduğunu vurgulayan Gül, Anayasa'nın 92. maddesinin "uluslararası meşruiyet" aradığını hatırlattı. Gül, bu konuların MGK toplantılarında da ele alındığına işaret ederek, "Neticede nihai kararı şüphesiz ki TBMM bu konularda verecektir. Eğer ekonomik konularda çok daha fazla problemlerimizi çözmüş bir ülke olsaydık muhakkak ki birçok konuda çok daha güçlü olurduk" dedi.