Asırlık Kâbe örtülerinin hikâyesi

R. Rüveyda Okumuş
01:0030/03/2025, Pazar
G: 29/03/2025, Cumartesi
Yeni Şafak
Görsel: Arşiv
Görsel: Arşiv

Müslümanların yeryüzündeki en kutsal mekânı Kâbe’nin tarihi, kutsal topraklara yapılan hizmetler ve sanatsal geleneklerle ilgili özgün bir inceleme olan Kâbe Kitabı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Yayınları'ndan okurla buluştu.

İslam medeniyetinde önemli bir konuma sahip olan Kâbe’nin tarih boyunca kıymetli örtülerle süslenmesine özen gösterilmiş, onarımlar yapılmış, hediyeler gönderilmiş, güzel kokularla kokulandırılmış, su yolları tesis edilmiştir. Zarif gelenek ve adetlerle zenginleşen Kâbe hizmetleri Müslüman hükümdarlar tarafından en mükemmel şekilde sürdürülmüştür. Mukaddes beldelere yapılan hizmetlerin tarihi, kurulan vakıflar, geçirdiği onarımlar ve Kâbe örtüleri arşivlik bir eser olan Kâbe Kitabı’nda bir araya getirildi.

Müslümanların yeryüzündeki en kutsal mekânı Kâbe’nin tarihi, kutsal topraklara yapılan hizmetler ve sanatsal geleneklerle ilgili özgün bir inceleme olan Kâbe Kitabı İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Yayınları’ndan okurla buluştu. Sevgi Ağca Diker ve Cengiz Tomar editörlüğünde hazırlanan Kâbe Kitabı’nda Türkiye’nin en değerli Kâbe örtüsü koleksiyonuna sahip olan Bekir Kantarcı’nın otuz yıl boyunca bir araya getirdiği Kâbe örtülerinin zengin fotoğraflı ve açıklamalı kataloğu da yer alıyor. Kâbe Kitabı ile büyük bir kısmı 20. ve 21. yüzyıl Suud dönemine, diğerleri Osmanlı döneminin çeşitli yüzyıllarına ait olup, yenileriyle değiştirildiklerinde saraylarda ve müzelerde saklanan veya hacılara parçaları dağıtılan Kâbe örtüleri bir araya getirilmiş oluyor.


Kabe’ye yapılan hizmetler de anlatılıyor

Osmanlı’dan Suud dönemine farklı yüzyıllara ait Kâbe örtülerinden oluşan özel koleksiyonun kataloğunu içeren çalışmada Prof. Dr. Adnan Demircan, Prof. Dr. Hülya Tezcan, Prof. Dr. Hasan Fırat Diker, Dr. Sevgi Ağca Diker, Dr. Seyit Ali Kahraman, Dr. Selin İpek, Zeynep Çelik Atbaş, Dr. Tuba Kurtuluş, Mohammed H. Al Mojan’ın kaleme aldığı Kâbe’nin tarihi ve örtülerine dair çeşitli ilmi makaleler okurun istifadesine sunuluyor.

Hasan Mert Kaya ve Bekir Kantarcı’nın yayın yönetmenliği üstlendiği ve yaklaşık dört yılda hazırlanan Kâbe Kitabı, Kâbe’nin Cahiliye’den İslam’a kadar tarihi, İslam döneminde geçirdiği onarımlar, Kâbe’ye yapılan hizmetler ve Harameyn vakıfları, Kâbe’ye ait kutsal emanetler, Osmanlı dönemi ve Osmanlı öncesi Harameyn örtülerinin kullanımları, tasvir edildikleri kaynaklar ve sanat eserleri ve Suud dönemindeki Kâbe örtülerinin tarihini konu ediniyor. İlk olarak Türkçe yayınlanan eserin başka dillerde edisyonlarının yapılması da planlanıyor.


Pek çok defa onarım gördü

Allah’ın emriyle Hz. İbrahim tarafından inşa edilen Kâbe, tarih içinde pek çok onarım gördüğü gibi kimi zaman yıkılıp yeniden inşa edilmiştir. Hz. Peygamber otuzlu yaşlarındayken Kureyşlilerin gerçekleştirdiği onarımda yağmur ve sel sularıyla harap hale gelen Kabe’nin duvarları yükseltilerek ahşap bir çatı ilave edilmiştir. Daha sonra Emeviler, Abbasiler, Memlükler ve Osmanlılar zamanında Kâbe çeşitli onarımlar görmeyi sürdürmüştür.

Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesinden çekilmesiyle birlikte Hicaz bölgesinde hakimiyet kuran Kral Abdülaziz es-Suud Haremeyn’de önemli onarım faaliyetlerine girişecekti. 20. yüzyıl restorasyonlarında Kral Fehd’in yaptırdığı onarım ile Kâbe büyük bir yapısal dönüşüm geçirmiştir. Özgü hali yığma olan yapıya betonarme ve epoksi bazlı malzeme kullanımı ile geri dönüşü olamayan müdahaleler yapılmıştır.

İslâm hükümdarları Haremeyn’e çeşitli yardımlarda bulunmuş, hayır eserleri kazandırmış, hacıların ve kutsal beldelerin sakinlerinin ihtiyaçlarını gidermek üzere vakıflar tesis etmiş “surre” olarak adlandırılan hediye ve eşyalar göndermişlerdir. Abbasiler, Fâtimîler ve Memlüklerde olan surre gönderme geleneği Osmanlılarda da devam etmiştir.


#Kabe
#örtü
#Müslüman
#İslam
Yorumlar

Merhaba, sitemizde paylaştığınız yorumlar, diğer kullanıcılar için değerli bir kaynak oluşturur. Lütfen diğer kullanıcılara ve farklı görüşlere saygı gösterin. Kaba, saldırgan, aşağılayıcı veya ayrımcı dil kullanmayın.

Henüz yorum bulunmuyor

İlk yorumu siz yapın.

Kapat

Günün en önemli haberlerini e-posta olarak almak için tıklayın. Buradan üye olun.

Üye olarak Albayrak Medya Grubu sitelerinden elektronik iletişime izin vermiş ve Kullanım Koşullarını ve Gizlilik Pollitikasını kabul etmiş olursunuz.