Vergi ve ekonomi paketini içeren kanun teklifi TBMM'de kabul edildi

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan, Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

Teklife göre, reklam yasağı kararı verilmiş olmasına rağmen reklam yasağı getirilenlere reklam vermeye devam eden gelir vergisi mükelleflerinin vergi matrahının hesaplanmasında, bu harcamaları gider olarak kabul edilmeyecek.

Bir veya birden fazla özel sağlık kuruluşu ile sözleşme düzenleyerek hekimlik faaliyetini yürüten diş hekimleri ve hekimler, serbest meslek erbabı olarak kabul edilecek ve kazançları serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilecek.

Vergi daireleri tarafından düzenlenen ve imzalanması gereken belgelerin, Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanması, mühürlenmesi veya onaylanması durumunda belgeler vergi dairesi tarafından imzalanmış, mühürlenmiş veya onaylanmış sayılacak.

Vergi kaçakçılığı suçuna ceza artırımı

Vergi kanunlarına göre tutulan defter ve kayıtlar üzerinde hile ve tahrif edenler ve yanıltıcı belge düzenleyenler hakkındaki hapis cezasının üst sınırı 3 yıldan 5 yıla çıkacak.

Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler, sahte olarak düzenleyenler için öngörülen cezanın 5 yıllık üst sınırı 8 yıl olacak.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, bakanlıkla anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananlara, ödeme kaydedici cihazlara müdahale ederek satışlara ait belgelerin kayıt alınmasına engel olanlara ve ilgili kurumlara elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebep olanlara verilecek cezanın üst sınırı da 5 yıldan 8 yıla çıkarılacak.

Ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi gerekecek.

Bu suçların birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi halinde ceza, dörtte birden dörtte üç oranına kadar artırılabilecek.

Bu suçların başka bir kişi tarafından işlendiğinin veya başka bir kişiyle birlikte gerçekleştirildiğinin ortaya çıkması durumunda kamu davası açılması için rapor düzenlenmesi ve mütalaa verilmesi şartı aranmayacak.

Muhtar ücretlerinde artış

Seyahat acentalarının 2022 yıllık aidatlarının hesaplanmasında 2022 yılı için tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranının yüzde 50'si dikkate alınacak.

Muhtarlara 14.750 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunan miktarda verilen aylık ödeneğin net tutarının, net asgari ücret tutarının altında kalması halinde aradaki fark, ödenek için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ayrıca ödenecek.

Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 27 Temmuz 2020 tarihli ve 65 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bazı üniversitelere ihdas edilen kadrolar, yeniden ihdas edilecek.

Türkiye'de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler, çalışma veya oturma izni alarak 6 aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ile kanuni ve iş merkezi Türkiye'de olmayan ve bir iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye'de kazanç elde etmeyen kurumlara yapılan konut veya iş yeri teslimlerinde, Katma Değer Vergisi'nden istisna tutulmak için bir yıllık elde tutma şartı 3 yıla çıkarılacak.

İmalat sanayi ve turizmde yatırım teşvik sahibi mükelleflerinin vergi müstesnası 2025'e uzatılıyor

İmalat sanayi ile turizme yönelik yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere, belge kapsamındaki inşaat işlerine ilişkin mal teslimleri ve hizmet ifaları 31 Aralık 2025 tarihine kadar KDV'den müstesna olacak.

Türkiye'de gerçekleştirdikleri Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye'de imal eden mükelleflere bu araçların geliştirilmesine yönelik verilen ve yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan mühendislik hizmetleri 31 Aralık 2023 tarihine kadar KDV'ye tabi olmayacak.

İmalat sanayi ile turizme yönelik inşaat işleriyle elektrik motorlu taşıtlarla ilgili yatırımın tamamlanmaması halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecek. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren geçerli olacak.

Bu kapsamda yapılan hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecek.
İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecek.

Hazine taşınmazlarının rayiç bedel üzerinden doğrudan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde yüzde 20 indirim uygulanacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, yapı kayıt belgesi alınan yapıların üzerinde bulunduğu Hazine taşınmazlarının satışına ilişkin başvuru süresi 31 Aralık 2022'ye kadar uzatılacak.

Hazine taşınmazlarının rayiç bedel üzerinden doğrudan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde satış bedeline yüzde 20 indirim uygulanacak.

Ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere kiraya verilen taşınmazlar Devlet İhale Kanunu'nda yer alan hükümler çerçevesinde ihale yoluyla satışa konu edilebilecek.
İhalenin yapıldığı tarihte en az 3 yıl süreyle taşınmazları sözleşmeye dayalı olarak kullanan kiracılar, öncelikli olarak satın alma hakkına sahip olacak.

Hazine taşınmazlarının, Devlet İhale Kanunu ile Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'a göre yapılan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde yüzde 20 indirim uygulanacak.

Üzerinde yapılanma olan ve yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine satılmak üzere belediyelere devredilen taşınmazların satışında satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde yüzde 10 indirime gidilecek.

Bu kapsamda yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılacak satışlarda da bu hükümler uygulanacak.

Hazine taşınmazlarının kiralanması

İrtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen Hazine taşınmazı üzerinde bulunan tesisin tamamının veya bir kısmının hak lehtarınca üçüncü kişilere kiraya verilmesi halinde, hak lehtarından brüt kiranın yüzde 1'i, kiracıdan/kiracılardan ise tesisin işletilmesinden elde edilecek toplam yıllık hasılattan hak lehtarına ödenen kira bedeli düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden yüzde 1 oranında ayrıca pay alınacak.

Kiracılardan alınamayan hasılat payları hak lehtarından alınacak.
Yürütülen faaliyetin niteliği gereği yıllık hasılatının tespit edilememesi durumunda hak lehtarından cari yıl irtifak hakkı veya kullanma izni bedeli, kiracılardan ise hak lehtarına ödenen cari yıl kira bedeli üzerinden yüzde 20 pay alınacak.

İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazileri, 31 Aralık 2019'dan önce en az 3 yıldan beri tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen kullanıcılarına, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden 10 yıla kadar doğrudan kiralanabilecek.

Mahalli idarelere ve sosyal güvenlik kurumlarına ait konutların satışından elde edilen gelirler hariç olmak üzere 2022 ve 2023 yıllarında ihalesi yapılan kamu konutları satışından elde edilen gelirler genel bütçeye gelir kaydedilecek.

Üzerinde yerleşim yeri bulunduğu gerekçesiyle orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar, 2/B alanlarındaki taşınmazların satışına ilişkin hükümlerle kıyas edilerek hak sahiplerine doğrudan satılacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, taşıma yoluyla eğitime erişim kapsamındaki hizmet alımlarında ek fiyat farkı geliyor.

Buna göre Kamu İhale Kanunu'na göre imzalanan öğrenci taşıma ve öğle yemeği hizmet alımlarına ilişkin sözleşmeler ile öğle yemeği hizmet alımlarına ilişkin sözleşmelerin 1 Ocak 2022 ile 30 Haziran 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen kısımları için, sözleşmede/protokolde fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin hüküm bulunmaması kaydıyla ek fiyat farkı verilebilecek.

Ek fiyat farkı hesaplanmasına ilişkin esas ve usuller Kamu İhale Kurumunun görüşü üzerine Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek.
Cumhurbaşkanlığı ofisleri, kimlik paylaşımı sisteminde yer alan verilerin paylaşımında katılma payı ödemesinden muaf tutulacak.

Gayrimenkul yatırım fonları ve ortaklıklarına muafiyet

Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, yatırım fonlarından elde edilen kar paylarına ilave olarak katılma paylarının fona iadesi suretiyle elde edilen kazançlar istisna kapsamına alınacak. Bu payların dönem sonu değerlenmesinden kazanç oluşması halinde ise bu kazançlar da istisna olarak değerlendirilecek.

Ayrıca, bu kanuna eklenen hükümle gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları kurumlar vergisinden istisna edilecek.

Altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek gayrimenkul yatırım ortaklıklarına yönelik olarak istisna uygulamasının mevcut halinde, sadece iki yıldan uzun süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların yüzde 75'lik kısmı kurumlar vergisinden istisna edilecek.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun'da yapılan düzenlemeyle, hakkında reklam yasağı kararı verilmiş olmasına rağmen bunlara reklam vermeye devam eden kurumlar vergisi mükelleflerinin bu harcamaları, vergi matrahının hesaplanmasında gider olarak kabul edilmeyecek.

Finans sektöründe faaliyette bulunan bazı kurumlar için kurumlar vergisi oranı yüzde 25'e çıkarılacak.

Çiftçilerin aciz vesikasına bağlanan kredi borçları

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borcu devam eden tarımsal üreticiler ve kefillerden kesin aciz vesikasına bağlanan alacak, faiz yürütülmeksizin takip edilecek ve yapılan tahsilat, tahsilatın yapıldığı ayı izleyen ayın ilk haftası içerisinde Hazine'nin hesabına aktarılacak.

Alacakların aciz vesikasına bağlandığı tarihten düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından aciz vesikasına bağlanan tutar dışında tahsil edilmeyen faizlerle ilgili olarak Hazine'ye ödeme yükümlülüğü bulunmayacak.
Bu düzenleme tahsilatı yapılan borçlarla ilgili olarak iade isteme hakkı doğurmayacak.

Vergi bilinci, uyarıcı ve eğitici yayınlar arasına girecek

Teklifle, radyo ve televizyonlarda ayda en az 90 dakika süreyle yapılan uyarıcı ve eğitici mahiyetteki yayınlar arasına ekonomideki kayıt dışılığın azaltılması ve önlenmesi, mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunun sağlanması ve vergi bilincinin oluşturulması, geliştirilmesi, yerleştirilmesi, farkındalığın artırılması ve toplumun tüm kesimlerine benimsetilmesi gibi konular eklenecek.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığında soru hazırlamak üzere görevlendirilen yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanları ile Milli Eğitim Bakanlığında görevli öğretmenlere yapılmakta olan ve süresi 31 Aralık 2021'de sona eren ek ödeme uygulaması 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatılacak.

Tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazların hak sahiplerine satışı

Teklifle, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri ve tasarruf finansman şirketlerinin, usul ve esasları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca belirlenecek şekilde, bilgi sistemleri vasıtasıyla gerçekleştireceği işlemler ya da alacağı hizmetler şube açma, teşkilatlanma ve acentelik verme yasağının kapsamına girmeyecek.

Tasfiye edilen tasarruf finansman şirketlerindeki sözleşmeler

Teklifle, tasfiye edilen tasarruf finansman şirketlerinin tasarruf dönemi müşterilerinin mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik düzenleme yapılıyor.

Tasfiye edilen şirketlerin halihazırdaki masa mal varlıklarının söz konusu tasarruf tutarlarını ödemekte yetersiz olması ve şirketlerde kaynak açığı bulunması nedeniyle, tasarruf dönemi müşterilerinin mağdur olacağı değerlendirilerek; varlıkları yükümlülüklerini karşılamayan tasarruf finansman şirketlerinin, tasarruf dönemindeki müşterilerine ait tasarruf finansman sözleşmeleri, Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman Ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu'na intibak sürecindeki ve/veya intibak sürecini tamamlayarak faaliyet izni verilen tasarruf finansman şirketlerine devredilecek.

Devredilen sözleşmelerle birlikte müşterilere iade edilecek tasarruf tutarları Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu aracılığıyla şirketlere nakden ödenecek.

Yapılacak sözleşme devirlerine ilişkin tasarruf tutarlarının tespitinde, devreden şirketin kayıt ve belgeleri esas alınacak.
Devir kapsamına, hukuki süreci devam edenler hariç olmak üzere, devreden şirketin tasarruf dönemindeki tüm tasarruf finansman sözleşmeleri dahil olacak.

Devralan şirket ile yeni tasarruf finansman sözleşmesi imzalayan müşterilere tahsisat yapılabilmesi için, yeni sözleşmenin imzalandığı tarihte sözleşme tutarının yüzde 40'ı kadar tasarruf yapılmış olması ve tasarruf ödemesi yapılan sürenin, toplam sözleşme süresinin beşte ikisine ulaşmış olması zorunlu olacak.

2/B alanlarında bulunan taşınmazlar ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin, süresi içinde başvuru yapmayanların başvuru ve ödeme süresi 31 Aralık 2022'ye kadar uzatılacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, OHAL kapsamında kapatılan veya Hazineye devredilen kurum ve kuruluşların her türlü taşınır ve taşınmazlarının devir işlemlerine ilişkin tedbirler belirleniyor.

Ödenmesine karar verilen borçlar bu emanetlerden ödenerek kalan nakit tutarlar bütçeye gelir kaydedilecek. Nakit dışı diğer tutarlar ise ilgili hesaplara alınacak.

Borçların ödenmesinde, çeşidine bakılmaksızın 500 lirayı geçmeyen borçlar, işçi alacakları, rehinli alacaklar, belirtilen alacaklara girmeyen diğer alacaklar, enerji, iletişim ve su kullanımından kaynaklanan alacaklar, kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay gibi borçlar, çalışanların sigorta primleri şeklinde sıralama esas alınacak.
Emanet tutarı, ilgili sıra içinde bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmezse garamet sistemiyle paylaştırma yapılacak.

Kapatılan özel öğretim kurum ve kuruluşları, kurs, dershane, öğrenci yurtları ve pansiyonlara avans veya peşin ödeme şeklinde kapatma tarihinden sonraki dönemler için ifa edilmiş olan öğrenim ve barınma bedelleri, belirtilen sıraya tabi tutulmaksızın iade edilecek.

2/B kapsamındaki taşınmazlar ile Hazineye ait tarım arazileriyle ilgili düzenleme

2/B alanlarında bulunan taşınmazlar ile Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin, süresi içinde başvuru yapmayanların başvuru süresi, kendilerine yapılan tebligatta belirtilen bedeli süresi içerisinde ödeme süresi, taksitli satışlarda sözleşmesinde belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenlerin ödeme süresi 31 Aralık 2022'ye kadar uzatılacak.

Satış bedelleri, TÜİK'in her ay için belirlediği TÜFE toplamında artırılarak hesaplanacak. Kamu personelinin geçici görevlendirmelerinde konaklama gideri belli oranlarda artırılacak.

Teklifin muhtar ücretleriyle ilgili düzenlemesi 15 Ocak 2022'den itibaren geçerli olmak üzere, bazı üniversitelere kadro ihdasına ilişkin düzenlemesi 16 Mart 2022'den itibaren, finansal kuruluşlardan yüzde 25 kurumlar vergisi alınmasına yönelik düzenlemesi 2023 yılı vergilendirme dönemi kurum kazançlarına uygulanmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren, ÖSYM'ye soru hazırlayan öğretim elemanları ve öğretmenlere ek ödeme uygulamasına ilişkin düzenleme bu yıl başından itibaren yürürlüğe girecek.

Teklifte önergeyle yapılan değişiklikler

Komisyon'da kabul edilen önergelerle, öğretim elemanlarının ÖSYM'de başkan yardımcısı olarak görevlendirilmeleri durumunda emeklilik haklarında düzenleme yapan 30. maddesi ile bir şirketin itibarını kırabilecek veya servetine zarar verebilecek asılsız haber yayanlara bir yıldan üç yıla kadar hapis ve bin günden 2 bin güne kadar adli para cezası getiren 34. maddesi teklif metninden çıkarıldı. Kanun teklifinin geçici birinci maddesine iki yeni fıkra eklendi.

Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olan Hazineye ait taşınmazlardan, 30 Mart 2014'den önce üzerinde yapılanma olanlar belediyelere devrediliyor, belediyeler tarafından da yapı sahiplerine en az yüzde 10'u peşin, 5 taksitle satılıyordu.
Teklifle, sözleşmede belirtilen taksitlerden ikiden fazlasını vadesinde ödemeyenler ile toplam taksit süresi içerisinde borcunun tamamını ödemeyenlerin ödeme süresi, vade tarihinden ödeme tarihine kadar kanuni faiz uygulanmak suretiyle 31 Aralık 2022'ye kadar uzatıldı.

Kanun Teklifi'ne yeni bir madde ihdas edilerek, tasarruf finansman şirketlerinin ticaret unvanları ile her türlü belge, ilan ve reklamlarında "katılım" ibaresini kullanamayacaklarına ilişkin sınırlama kaldırıldı.