Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Zirvesi kapsamında başta İngiltere Başbakanı Cameron, Almanya Başbakanı Merkel ve ABD Başkanı Obama olmak üzere birçok liderle görüşme yaptı. Erdoğan, Merkel ile ikili görüşmesinde, kabul edilen Ermeni tasarısından Türkiye’nin duyduğu hayal kırıklığı ve rahatsızlığı dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Polonya'nın başkenti Varşova'da düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında ikili görüşmelerde bulundu.
Erdoğan, zirvenin ikinci günü devlet ve hükümet başkanları düzeyindeki Afganistan'a yönelik “Kararlı Destek Operasyonu” başlıklı oturuma katıldı. Afganistan'daki Kararlı Destek Misyonu'na katkıda bulunan NATO üyesi ve ilgili ülkelerin liderleri ve bazı uluslararası kuruluşların temsilcilerinin de katıldığı toplantıda, söz konusu misyonun çalışmaları ele alındı.
Oturumun ardından Erdoğan, ikili görüşmelerde bulundu. Erdoğan, bu kapsamda, Brexit referandumu sonrası Ekim ayında görevi bırakacak İngiltere Başbakanı David Cameron ile görüştü. 40 dakika süren görüşmede, İngiltere'deki referandumda alınan AB'den çıkma kararı ele alındı. İngiliz halkı tarafından alınan karara saygıyı ifade eden Erdoğan, karardan duydukları üzüntüyü de dile getirdi. Görüşmede, Cameron'un görevini bırakma kararı da gündeme geldi. Türkiye ve İngiltere arasındaki ikili ilişkilerin yoğun şekilde devam edeceği de görüşmede vurgulandı.
Almanya'da 1915 olaylarını 'soykırım' olarak tanıyan tasarının kabul edilmesinin ardından Erdoğan ile Almanya Başbakanı Angela Merkel ile ilk kez yüzyüze görüştü. Görüşmede NATO konuları etraflıca ele alındı. Türkiye-AB anlaşmasının ulaştığı noktadan duyulan memnuniyetin ifade edildiği görüşmede, Merkel, Türkiye'ye bu süreçte üstlendiği yükten dolayı teşekkür etti. Almanya Parlamentosunda kabul edilen Ermeni tasarısının da gündeme geldiği görüşmede, Türkiye'nin tasarıdan duyduğu hayal kırıklığı ve rahatsızlık yinelendi. Merkel de söz konusu kararın Türkiye-Almanya arasındaki ilişkilere gölge düşürmemesi için gerekli hassasiyeti göstereceklerini ifade etti.
Önemli konuların ele alındığı bu görüşmelerde futbol da gündeme geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, EURO 2016'daki başarısından dolayı Fransa'yı tebrik ederken, Merkel'e ise üzüntülerini ifade ederek, “İyi bir maç oldu, ama Fransa kazandı, artık pazar günü hep birlikte göreceğiz.” değerlendirmesinde bulundu. Futbol, Erdoğan'ın Portekiz Başbakanı Antonio Costa ile görüşmesinde de gündeme geldi.
Bir saat süren görüşme sonrası Merkel yaptığı açıklamada, 'yapıcı bir görüşme yaptıklarını belirterek, “Öne çıkan meseleleri görüştük. Hava yapıcıydı. Var olan sorunları çözme adına bir iş görüşmesi gibi geçti” dedi. Gazetecilerin 'Sorunlar çözüldü mü?' sorusuna ise “Böyle bir görüşmeyle sorunlar ortadan kalkmaz. Ama inanıyorum ki meseleleri derinlemesine görüştük” yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Barack Obama ile de ayaküstü kısa bir görüşme gerçekleştirdi. Erdoğan, ABD'de yaşanan olaylarla ilgili taziye ve üzüntülerini dile getirirken, olayların büyümemesine yönelik temennisini Obama'ya iletti. Zirve kapsamındaki görüşmelerde, terörle mücadele konusunda ortak hareket edilmesi gerektiği, Avrupa'nın güvenliğinin de aslında Türkiye sınırlarında ve ötesinde başladığı konusunda fikir birliği de ortaya çıktı.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, IŞİD ile mücadele kapsamında AWACS erken uyarı ve gözlem uçaklarının Türkiye hava sahasında uçacağını söyledi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, IŞİD ile mücadele kapsamında gönderilecek AWACS erken uyarı ve gözlem uçaklarının uluslararası ve Türkiye hava sahasında uçacağını ve böylelikle Suriye ve Irak'ın hava sahasını da izleyeceğini belirtti. Stoltenberg, gazetecilere yaptığı açıklamada Suriye ve Irak'taki krizlerden en fazla etkilenen Türkiye'ye güvenlik kaygıları konusunda NATO'nun teminat verdiğini söyledi.
Türkiye hava sahasında uçan AWACS uçakları, İspanya ve İtalya'nın gönderdiği Patriotlar ve SAMP/T tipi füze savunma sistemlerinin bulunduğunu ifade eden Stoltenberg, Türkiye ile yakından çalıştıklarını belirtti. Stoltenberg, IŞİD ile mücadele kapsamında gönderilecek AWACS erken uyarı ve gözlem uçaklarının ise uluslararası ve Türkiye havas ahasında uçacağını ve böylelikle Suriye ve Irak'ın hava sahasını da izleyeceğini ifade etti. NATO askerinin Afganistan'daki varlığının süreceğini belirten Stoltenberg, Türkiye'ye, Afganistan'daki NATO güçlerine yaptığı katkılardan dolayı teşekkür etti.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in AWACS açıklaması Türkiye tarafından, “bir adım, ama yeterli değil” diye nitelendirildi. Orada daha fazla güvenlik çemberi oluşturulmasının sadece Türkiye'nin değil, aynı zamanda NATO'nun da güvenliği anlamına
geldiği vurgulandı.
NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi bildiri ile sona erdi. İttifakın aldığı kararların sıralandığı bildiride şunlar kaydedildi:
* NATO hem doğudan hem de güneyden gelen tehditlerle karşı karşıya.
* Rusya'nın NATO toprakları çevresindeki kışkırtıcı askeri eylemleri, saldırgan tutumu bölgesel istikrarsızlığın kaynağı oldu.
* DAEŞ'e karşı Suriye'de başarı elde edilmesi ancak meşru bir hükümetle mümkün olabilir. Ülkede acil ve gerçek bir siyasi geçişe ihtiyaç var.
* Terör örgütü DAEŞ ittifak üyelerine karşı gerçekleştirdiği terör saldırılarını kınıyoruz. Eğer bir müttefikimizin güvenliği tehdit edilirse gerekli tüm adımları atmaktan çekinmeyeceğiz.
* Güneyden gelen güvenlik tehditlerine karşı Türkiye'ye verilen özel güvence önlemleri tam olarak uygulanacak. Bu güvence önlemleri, gelişen güvenlik durumuna göre esnek ve yeniden şekillenebilir olacak ve Konsey tarafından yıllık incelemeye tabi tutulacak.
* Rusya'nın Suriye'ye ciddi askeri müdahalesi rejime olan desteği ve Karadeniz'deki askeri varlığı müttefiklere karşı daha fazla risk oluşturuyor. Kırım'daki fiili Rus yönetimi, yarımadada yaşayanların güvenlik, hak ve özgürlüklerinin teminat altına alınması için gerekli adımları atmalı.
Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi sırasında, sigara içme kabininde sigara içen Bulgaristan Dışişleri Bakanı Daniel Mitov'a sigarayı bıraktırdı. Mitov, sigara paketini imzalayarak Cumhurbaşkanı Erdoğan'a verdi.
