Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yıpranma payı ile erken emekli olabilecek mesleklerin listesini güncelledi. SGK’nın duyurularına göre, belirli sağlık sorunları nedeniyle sigortalı çalışanlar malulen emeklilik hakkı kazanabiliyor. İş gücü kaybı yaşayan vatandaşlar, gerekli şartları sağladıklarında erken emekli olabiliyor. İşte malulen emekli edilecek hastalıklar.
SGK’nın duyurduğu listeye göre, belirli hastalıkları geçiren bireyler malulen emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Peki, erken emeklilik hangi meslek gruplarını kapsıyor? İşte yıpranma payı ile emekli olan meslekler.
Erken emekli olan meslekler listesi arasında çalışan biri daha erken emekli olup aylığa bağlanma hakkına sahip olmakta. Türkiye'de milyonlarca kişi emeklilik için gün sayarken, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) "yıpranma payı" nedeniyle erken emeklilik yaşayabilecek mesleklerin yer aldığı listeyi kamuoyuyla paylaştı.
ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Erken emekli olunabilen birçok meslek grubu bulunuyor. Ağır işlerde çalışanlar her yıl için emekliliklerine 60 ila 90 gün eklerken bazı meslekler ise 180 gün ekstra yıpranma hakkı kazanıyor.
Bu tarz iş kollarında çalışan ve erken yaşta emekli olmak isteyenlerin yerine getirmesi gereken bazı koşullar bulunuyor. Bunlardan en önemlisi, istenen prim gün sayısını doldurmak. Süreyi dolduramayanlar bu kapsam içerisine dâhil edilmiyor. Yıpranma hakkı erken emekli olabilmek için prim gün sayısı; maden işçilerinin 1800, diğer iş kollarında çalışanların ise 3600 gün fiili hizmet süresine tekabül ediyor.
Hangi Meslek Grupları Yıpranma Payıyla Erken Emeklilik Hakkından Yararlanabiliyor?
Mesleklerin çeşidine göre yıpranma hakkı süresi değişiklik gösteriyor. Bazı meslek grupları bu haktan yılda 180 gün faydalanabilirken bazıları da 60 ila 90 gün arasında yararlanabiliyor. İşte erken emeklilik elde eden meslekler.
180 GÜN YIPRANMA PAYI İLE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI OLAN MESLEKLER
- Madencilik ve yeraltı işleri.
90 GÜN YIPRANMA PAYI İLE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI OLAN MESLEKLER
- Cıva üretimi işleri,
- Asit imalatı yapan atölye ve fabrikalar,
- Sahil Güvenlik Komutanlığı,
- Emniyet, polis ve MİT mensupları,
- TBMM yasama organı üyeleri,
- Radyoaktif işlerde çalışanlar,
- Türk Silahlı Kuvvetleri,
- Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar,
- Ceza İnfaz Kurumu personelleri,
- Basın ve gazetecilik işlerinde görev yapanlar,
- TRT’de haber hizmetinde görevli olanlar,
- Cumhurbaşkanlığı yardımcıları ve bakanlar.
60-90 GÜN YIPRANMA PAYI İLE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI OLAN MESLEKLER
- Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar,
- Su altında çalışmayı gerektiren işlerde görev yapanlar.
60 Gün Erken Emelik olunan Meslekler Hangileri?
- Alüminyum, kok, döküm ve çimento fabrikaları işçileri,
- Hemşireler,
- Ebeler,
- Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar,
- Termik santrallerde görev yapanlar,
- İtfaiye ve yangın söndürme işlerinde görevli olanlar,
- İhtiyat pilotları,
- Diş doktoru,
- Hasta bakıcı hemşireler,
- Toplum sağlığı teknisyenleri,
- Eczacılar,
- Doktorlar.
Yıpranma payından yararlanabilmek için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
Çalışanın, yıpranma payı hakkı tanınan meslekte fiilen çalışması gerekir.
Çalışanın, yıpranma payı için gerekli prim gününü doldurması gerekir.
Çalışanın, yıpranma payı için gerekli yaş şartını sağlaması gerekir.
YIPRANMA PAYI NEDİR?
Yıpranma payı (amortisman) ya da yıpranma hakkı, ağır koşullar altında çalışan bazı işçilerin erken emeklilik hakkına denmektedir. Bazı meslek gruplarında çalışan insanlara ödenen prim daha fazla kabul edilir.
Yaş şartından indirim sağlanmış olur. Yıpranma payı fiili hizmet süresi zammı ile ilgilidir. Yıpranma hakkı ile 5-10 sene arasında çalışarak emekli olunabilir.
YIPRANMA PAYI NASIL HESAPLANIR?
Yıpranma hakkı hesaplanırken, işçinin hangi ağır şartta ve ne kadar süre çalıştığına bakılır.
Çalışanın yıpranma payı kapsamında olan işlerde en az 3.600 gün çalışmış olması lazım. İşçilere yıpranmış olduğu mesleklerde her sene 90 gün ek fiili hizmet artışı verildiğinde 12 ay çalışan kişi 15 ay çalışmış sayılıyor.
YIPRANMA PAYI EYT’Yİ ETKİLER Mİ?
8 Eylül 1999'dan önce hizmette bulunan bir işçinin yıpranma payının tamamı emeklilik süresinden düşülüyor. Bu tarihten önce başlayan memurun yıpranma payının yarısı da emeklilik yaşından düşülüyor. Yıpranma payı hem emekli aylığını hem de ikramiyeleri olumlu yönde etkiliyor.
Sadece gün kazandırmıyor, emeklilik yaşınızı da geri çekmiş oluyor. Madende çalışan bir vatandaşımızı düşünelim. Bir yılda 360 gün çalışıyor. Artı bunun üzerine de 90 gün yıpranma payı alıyor, yani 360 gün çalışsa da SGK bunu 450 gün olarak kabul ediyor. Siz 500 gün çalıştınız diyelim, 900 günü de buradan aldığınız için 5900'e tamamlamış oluyorsunuz. 53 yaşında emekli olacak bir çalışan 3 yıl öne çekerek 50 yaşında emekli olabilir.
