2014 yılının dördüncü çeyreğinde yaşanan iki önemli gelişmeyle dünya gündemine oturan Türkiye, gelecek yıl için atılacak büyük adımların sinyalini verdi. Rusya ile Avrupa'ya bağlanacak yeni gaz hattı projesinde anlaşma sağlayan Türkiye, bunun yanında dünyanın en büyük ekonomilerinin oluşturduğu G-20’nin de resmen dönem başkanı oldu.
Bu yılın son çeyreğinde Türkiye iki önemli gelişmeyle dünya gündeminin merkezinde olmayı başardı. Bunlardan en stratejik olanı resmi ziyaret kapsamında Türkiye’ye gelen Rusya devlet lideri Vladimir Putin’in, Avrupa ile yaşadıkları gerilimli ilişkiler nedeniyle Güney Akım projesini iptal ettiklerini ve yeni gaz hattı projesi için Türkiye ile anlaşma sağladıklarını açıklaması oldu. Yeni gaz yolu projesinin Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılması için Ankara ve Moskova’nın görüş birliğine varması aynı zamanda Ortadoğu’nun enerji merkezi olmayı hedefleyen Türkiye’nin de elini güçlendirmiş oldu. Başta Avrupa olmak üzere dünya kamuoyuna bomba gibi düşen bu kararı, uluslararası yayın yapan basın kuruluşları “AB için hayal kırıklığı”, “Putin, Erdoğan’ı ikna etti” ve “Türkiye için hak edilmiş bir zafer” şeklinde manşetlerle duyurdu.
DEVLER LİGİNDE SÖZ BİZDE
İkinci kritik gelişme ise Türkiye’nin, dünyanın en büyük ekonomilerinin oluşturduğu G-20’nin dönem başkanlığını resmen devralması oldu. Bu görev sayesinde dünya nüfusunun üçte ikisini temsil eden G20 Dönem Başkanlığı’nı üstlenen Türkiye, aynı zamanda küresel ekonominin yüzde 85’ini yöneten devler ligine 1 yıl boyunca yön verecek. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, uluslararası krizlere dikkat çekerek düşük gelirli ve gelişmekte olan ülkelerin sorunlarına öncelik vereceklerini açıkladı. Bu gelişme öncesinde ise Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücünün, hem izleme sürecinden hem de listelerinden çıktığını bildirdi. Böylece Türkiye, G20’ye ev sahipliği sürecinde güvenilir ülke statüsüne alındı.
OVP'DE REVİZYON YAPILDI
Yılın dördüncü çeyreğinde ekonomide 2015-2017 dönemine yönelik Orta Vadeli Program dahilinde strateji ve hedeflerdeki revizyonlar da açıklandı. 2015-2017 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program, Resmi Gazete’de yayımlandı. OVP’de büyüme tahmini bu yıl için yüzde 3,3’e çekilirken, 2015 yılı için büyüme yüzde 4’e revize edildi; 2016 ve 2017 yıllarında ise yüzde 5’lik büyüme öngörüldü. Kişi başına düşen milli gelirin yılsonunda 10 bin 537 dolar, 2017 yılı sonunda ise 12 bin 229 dolar olması bekleniyor.
9 dönüşüm programıyla dev kalkınma
Yılın son çeyrekğinde Başbakan Ahmet Davutoğlu, ‘’Güçlü ve Dengeli Büyüme için Yapısal Dönüşüm’’ başlığıyla Onuncu Kalkınma Planı kapsamında öncelikli 9 dönüşüm programına ilişkin 417 eylem planının devreye konulacağını açıkladı.
İŞ GÜVENLİĞİNE DÜZENLEME
İcraatlerini hızlandıran Başbakan Davutoğlu, ceza ve ödülün yer aldığı iş güvenliği paketini de dördüncü çeyrekte kamuoyuna sundu. Buna göre, iş kazalarında kusurlu işveren iki yıl kamu ihalesine giremeyecek. Durdurulan madenini açan işletmeciye verilecek hapis cezası para cezasına çevrilmeyecek. Bunun yanında çok tehlikeli iş yerlerinde, üç yıl içinde iş kazası olmaz ise işsizlik sigortası işveren payı % 1’e inecek.
2. EKONOMİ PAKETİ ÇIKTI
Başbakan Ahmet Davutoğlu, 25 eylem planının ikinci paketini de açıkladı. Pakette, tasarruf ve atılım üzerine adımlar atılması planlanıyor. İthal lüks tüketimi caydıracak yaptırımlar yapılacak. Akıllı ilaç dönemi ve ruhsat kolaylıkları getirilecek. Finansa özel mahkemeler kurulacak. 10. Kalkınma Programı’nda belirlenen 25 özel alanda i hedefler 2018’e kadar hayata geçirilecek.
İran'la mühür krizi son erdi
2014'ün son günlerinde ihracatçı için sorun oluşturan bir gelişme çözüme kavuştu. Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, İran’ın gümrük geçişlerinde TIR depolarına mühür vurması sorununun ticareti büyük ölçüde engellediğini ancak, bu sorunun yapılan müzakerelerle çözüldüğünü açıkladı. Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan ise, Türksat 4B uydusunun 2015'in ilk yarısında, tamamı yerli 6A uydusunun ise 2019’da fırlatılmasının hedeflendiğini dile getirdi.
İspanyollar Garanti'ledi
Garanti Bankası’da söz hakkı İspanyol Banca Bilbao Vizcaya Argentaria’nın (BBVA) oldu. Doğuş Grubu, Garanti Bankası’nın çıkarılmış sermayesinin % 14,89’una tekabül eden hissesini BBVA’ya sattı. Fitch Ratings ise, BBVA’nın Garanti Bankası’ndaki hisse alımını, “Türkiye’nin stratejik bir piyasa olduğu” değerlendirmesiyle duyurdu.
Perakende yasası 2015’te
Geçmiş dönemde sektörün alışageldiği büyümenin 2014’te yavaşladığı bir yıl geçirdi. Büyümedeki bu yavaşlama Suriye ve Irak başta olmak üzere Ortadoğu'daki istikrarsızlıkların perakende ihracatına yansımasıyla da ilgili. Sektör temsilcileri, 2014’te %1,3’lük büyüme ile 314 milyar dolara ulaşacağını tahmin ediyor. Türkiye perakende sektörünün büyüklüğü ise 2013’te %3,7 büyüyerek 311 milyar dolara ulaştı.
ESNAFIN GÖZÜ AVM YASASINDA
Bu yıl da perakende sektöründe bir türlü çıkmayan Perakende Yasası konuşuldu. Yasaya ilişkin beklenti ve sorunlar bir yana, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun "AVM’lerde % 5 kota, esnaf için ayrılacak; geleneğimiz sürecek’’ sözü bu yılın hatırlanacak gündemlerinden biri oldu. Yılın son aylarında ise, yeni yasa ile AVM’lerin pazar günü kapalı kalacağı tartışması sektöre damgasını vurdu.
TEMEL SORUN KURALSIZLIK
Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Mustafa Altunbilek, üyelerinin hemfikir olduğu en önemli konuların başında Perakende Yasası’nın bulunmamasının olduğunu belirtti. Perakende Yasası tartışmalarına değinen Altunbilek, “Federasyon Başkanı olarak altını çizmek istediğim şey, bu bir ‘pazar günleri AVM’ler kapatılsın’ yasası değildir. Perakende Yasası birçok konuda farklı açılardan ele alınan geniş kapsamlı bir tasarıdır. Kontrolsüz ve kuralsız büyümeler küçük esnafımızı, üreticimizi, yerel perakendecilerimizi ağır baskılar altına almaktadır" dedi. Yılın son günlerinde bu tartışmayı noktalayan açıklama ise Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli’den geldi. Canikli, alışveriş merkezlerinin pazar günleri kapanmayacağını söyledi.
ÜLKER VE BİM DÜNYA DEVİ OLDU
Bu yıl perakende sektöründe en dikkat çekici gelişmelerinin başında Yıldız Holding'in, İngiliz United Biscuits’i satın alarak dünyanın üç numaralı bisküvi şirketi konumuna yükselmesi oldu. Ayrıca, bu yıl 17.'si yayınlanan raporla dünyanın en büyük 250 perakende şirketi listesine Türkiye’den yalnızca BİM girebildi.
Ekim '14
1 EKİM - Döviz kurlarındaki yükseliş nedeniyle ekim, kasım ve aralık aylarında elektrik ve doğalgazda
% 9'luk fiyat artışına gidildi.
8 EKİM - 2015-2017 dönemi Orta Vadeli Programı yayımlandı. OVP’de büyüme tahmini bu yıl için % 3,3, 2015 yılı için de % 4 olarak revize edildi.
15 EKİM - Ocak-eylül döneminde bütçe açığının 11,9 milyar TL olduğu açıklandı.
23 EKİM - BDDK, kuyum harcamalarında taksit uygulanmamasına yönelik mevzuatı değiştirerek 4 taksit getirdi.
26 EKİM - Akademisyenlerin maaşlarının artırılmasını öngören yasa tasarısı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Tasarı ile akademisyenlerin maaşları 726 lira ile 835 lira artacak.
28 EKİM - 7 yıldır izlendiği Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) listesinden
ve takibinden çıkan Türkiye, güvenilir
ülke statüsüne alındı.
Uluslarası doğrudan yatırımın, ocak-ağustos döneminde % 9,8 artarak 8,6 milyar dolara çıktığı açıklandı.
29 EKİM - Marmaray, Avrupa ve Asya kıtaları arasında 1 yılda 100 bin sefer yaparak, 50 milyon yolcu taşıdı.
Kasım '14
3 KASIM - United Biscuits’i satın alan Yıldız Holding, İngiliz devi için 3 milyar dolar ödedi. Ülker, bu satın alma ile dünyanın 3. büyük bisküvi şirketi oldu.
4 KASIM - Eski Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı, IMF icra direktörlüğü görevine resmi olarak başladı.
6 KASIM - Başbakan Ahmet Davutoğlu, ‘’Güçlü ve Dengeli Büyüme için Yapısal Dönüşüm’’ başlığıyla 417 eylem planının devreye konulacağını açıkladı.
11 KASIM - Brent türü ham petrolün varil fiyatı, 79,38 dolarla son 4 yılın en düşük seviyesini gördü.
14 KASIM - TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, G20’nin iş dünyası kolu olan B20’de dönem başkanlığı görevini devraldı.
20 KASIM - Garanti Bankası’nın çoğunluk hisse payı İspanyol BBVA’da.
27 KASIM - BIST 100, son 1,5 yılın en yükseği olan 84 bin 689'la kapattı.
İslam Kalkınma Bankası’nın 6 milyar dolarlık sukuku, BIST’te işleme başladı.
Aralık '14
1 ARALIK- Türkiye, 2015 yılı boyunca yürüteceği G20 Dönem Başkanlığı görevini resmen üstlendi.
2 ARALIK- Bedelli askerlik çıktı. 1 Ocak 1988 veya öncesinde doğan vatandaşlar, 18 bin lira ödeyerek yararlanacak.
3 ARALIK- Türkiye ziyaretinde Güney Akım projesinin iptal olduğunu açıklayan Rusya lideri Putin, yeni gaz hattı projesi için Türkiye ile anlaştı.
9 ARALIK- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 33 bin zehirli ayakkabının kaçak yollarla piyasa girdiğini açıkladı.
10 ARALIK-20 çeyrektir kesintisiz büyüyen Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1,7 büyüdü.
16 ARALIK- Brent petrol son 5 yılın en düşüğüne inerek 59 $'ın altına geriledi.
Dolar/TL 2,4126’ya çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü.
18 ARALIK- Seyahati 4 saat 15 dk'ya düşüren Konya-İstanbul YHT hizmette.
24 ARALIK- Merkez Bankası, politika faizinde 2014 yılını % 8,25 kapattı.
#Vladimir Putin
#Avrupa
#Güney Akım
#gaz hattı projesi
