Yine yeni dönemde Proje 15’i başlatıyoruz. Ama öncesinde İstanbul’da bir kamp yapacağız. Bu kampa sadece 150 tane kadın katılabilecek. Kadınlar üç gün boyunca kampın içinde yer alacak. KAGİDER o kadınların 15’ine bir yıl boyunca mentörlük, network, eğitim gibi konularda destek verecek. Bunlar işlerini kurmuş, büyütmek isteyen kadınlardan oluşacak. Çünkü şirketlerin yüzde 85’i üç yıl sonra kapanıyor. Biz o yüzde 85’i kurtarmak istiyoruz. Yüzde 15’i yüzde 20 yaptığınız zaman zaten 3’te birini kurtarıyor, yüzde 30 başarı sağlıyorsunuz. Ana hedefimiz bu, bunların sürdürülebildiğini sağlamak. Kayıtlar önceki gün başladı.
Son yıllarda yapılan düzenleme ve kadınlara yönelik pozitif ayrımcılıklar kadın istihdamına ciddi katkı yapsa da çalışma hayatında kadın ve erkek eşitliğinin hala gerisindeyiz. Bu konunun nedenlerini ve yapılması gerekenleri Kadın Girişimcileri Derneği (KAGİDER) Başkanı Sanem Oktar ile konuştuk. Ekonomi Bakanlığı’yla birlikte çeşitli projeler üzerinde çalıştıklarını kaydeden Oktar; kadın girişimcilere yönelik bir fon kurulması, üretim yapan kadınlara pozitif ayrımcılık sağlanması ve özel yasa çıkarılması konularına öncelik vereceklerinin müjdesini verdi. İşte Oktar’ın sorularımıza verdiği cevaplar:
YÜZDE 41 HEDEFİ
2017 yılı kadın girişimciliği anlamında olumlu bir yıldı. Çünkü kadın girişimciliği konusu, önemli gündem maddelerinin başında geldi. Bundan 3 yıl önce KAGİDER Women 20 (W20) başkanlığını üstlendi. Orada da dernek olarak kadın girişimciliğinin desteklenmesi, fon oluşturulması, KOBİ’lerin birleştirilmesi konuları Kalkınma Planı’nın içine girdi. Bunlar bizim için çok olumlu gelişmelerdi. Ayrıca hükümet yüzde 41 kadın istihdamı hedefi koydu. Bu da şu an mevcutta yüzde 28 olan rakamımızın neredeyse 10-12 puan artması anlamına geliyor. Bunun somut çıktılarını da gördük. Örneğin; yine teşvik yasası içerisinde 55 milyar liralık bir katkı payı vardı. Bunun 5 milyar lirası kadın ve gençlere ayrıldı. Bu olumlu bir aşamaydı. Yeterli mi? Tabi ki yeterli değil.
İHRACATA KAPI ARALADI
Ancak şunu da söylemek gerekiyor ki; yoğun rekabet ortamı, kurlardaki dalgalanma, ekonomideki daralma kadın girişimcileri de zorladı. Fakat bu negatifin birde pozitif etkisi oldu. Kadın girişimciler yeni pazar arayışına girdi. Bu anlamda da KAGİDER olarak Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) ile bir anlaşma yaptık. Girişimcilerimizi yeni pazarlara ulaşmaları ve ihracat yapmaları için çeşitli fuarlara götürdük. Öncelikli pazarımız Avrupa. Onu sırasıyla Ortadoğu ve ABD takip ediyor.
SAYI DAHA DA ARTACAK
Türkiye’de 105 bin kadın girişimci bulunuyor. Bunlar toplam girişimcilerin yüzde 8’ini oluşturuyor. Baktığınız zaman 105 bin kadının 34 bini yani her 3 kadından birine dokunmuşuz. Daha gidilecek çok yolumuz var. 2018 yılı için uzun vadeli iki tane hedefimiz var. Bunlardan biri hükümetinde hedefi olan 2023 yılına kadar yüzde 41 kadın istihdamı rakamına ulaşabilmek. İkincisi ise 50 bin yeni kadın girişimciyi 2023 yılına kadar pazara dâhil edebilmek.
"KADINDAN ALMALI MEMLEKET KAZANMALI"
Ekonomi Bakanlığı ile üzerinde çalıştığımız bir yasa var. “Kadından almalı, memleket kazanmalı” diye. Bu ne demek; hükümetin tedarik ettiği kadın girişimci oranı yüzde bir. Belediyeler, bakanlıklar satın alma yapıyor ama bunun sadece yüzde 1’i kadınlara gidiyor. Bizde diyoruz ki; Türk malı üreten üreticilerimize; girişimcilere bir pozitif yasa var. Aynı şekilde kadınlara yönelik de bir yasa çıksın.
TİCARETİN KADINLARI
Türkiye’deki kadın girişimcilerin nerede olduğunu ve sayısını kayıt altına almak için “Ticaretin Kadınları” diye bir portal açıyoruz. Önümüzdeki ay bunun lansmanını yapacağız. Burada bütün kadın girişimciler gelip; portalda yer alacak. Böylece kadın girişimcinin datası oluşmuş olacak.
ÖNCELİKLİ SORUN FİNANS
Kadınların sorun yaşadığı alanların en başında finansa erişim geliyor. Ben parayı nereden bulacağım. Bu, işini kurarken de büyütürken de önemli bir konu. Nasıl bulacağını, nereye gideceğini bilmiyor. İkincisi ise; kurmuş ama nasıl büyüteceğini bilmiyor. Dolayısıyla eğitim mentörlük, finansa ulaşım, dış ticaret ve network konularında danışmanlık yapıyoruz. Gazeteci Elif Ergu’nun kaleme aldığı ‘İlham Veren Kadınlar’ kitabını da aslında biz bunun için yaptık. Çünkü kadınlar, kadınlardan öğreniyor. Aslında sende yapabilirsin diye cesaretlendirmeye çalışıyoruz. Bu kitabın geliri yine kadın girişimcilere gidiyor. Şu anda üçüncü baskıyı yaptık.
"İŞİ BIRAKANLARIN YÜZDE 60’I MUTSUZ"
Çalışma hayatına başlayan kadınların yüzde 40’ı doğum ya da evlilik nedeniyle işi bırakıyorlar. Özellikle ikinci çocuktan itibaren işi bırakma oranı çok yüksek. Fakat araştırmalar şunu söylüyor: İşi bırakan kadınların yüzde 60’ı mutsuz. Üretmeyen, evde oturan, hayatın dışında kalan kadın mutsuz oluyor. Hâlbuki hayatta; üreterek var eden, kendini geliştiren kadının ufku genişliyor. Evine bir gelir geliyor. Bu noktada da kadınların şapkayı çıkarıp önüne koyması ve düşünmeleri gerekiyor.
- ‘FON İÇİN ÇALIŞIYORUZ’
- Daha fazla kreş, kadının özellikle doğum ve doğum sonrası desteklenmesi. Ve buna yönelikte bir farkındalık oluşturulması bunlar çok önemli. Bütün bunlar kadını istihdamda tutma tarafı. Ama bir de girişimcilik tarafı var. Kadın girişimciler fonu oluşturulması için Ekonomi Bakanlığıyla çalışıyoruz. Dünyada W20 çerçevesinde Almanya’nın başkanlığını yaptığı yerde 1,5 milyar dolarlık bir kadın girişimci fonu var. Ama Türkiye’deki bu rakamın ne olacağını bilmiyorum. Henüz netleşmedi.
“KOLAY DEĞİL AMA MÜMKÜN”
Değil. Ama bir dönem var. O dönemi geçince rahatlıyor insanlar. Bugün Türkiye’de 15-65 yaşında iş hayatından uzakta 20 milyon kadın var” bilgisini paylaştı.
