Başbakan Tayyip Erdoğan, dün, gün sonunda yaptığı basın toplantısında, yaşanan iki yılı özetliyor ve "Başardık" diyordu.

Evet, başardık…

17 Aralık süreci ve günü umutların önce yeniden yeşermesiyle, ardından keskinleşmesiyle sonuçlandı.

AB, Türkiye'ye müzakere tarihi verdi.

Ve Türkiyeli bir AB'nin en net ve açık adımı atıldı.

İki gün süren görüşmelerde nereden nereye, nasıl gelindi?

Türkiye için en önemli meselelerden birisi, "alınan bunca yoldan sonra AB ile ilişkilerde bir kopuş yaşanmaması"ydı.

Bir diğeri ise "Türkiye'yi rencide edecek, üyelik sürecini özel koşullara bağlayacak bir durumun oluşmaması"ydı.

Sonuç olarak ikisi de başarılmıştır.

Peki nasıl ve hangi koşullarla?

16 Aralık gecesi Türk heyetine karalar bağlatan Kıbrıs koşulu ya da başka bir deyişle temel olarak Kıbrıs etrafında formüle edilen karar metni, bu açıdan özü itibariyle büyük bir değişiklik göstermedi. Başka bir deyişle Kıbrıs şartı temel olarak değişmedi.

Türkiye 3 Ekim 2005 tarihinde görüşmelere başlayabilmek için Genişletilmiş Ankara Antlaşması'nı imzalamak, aralarında Kıbrıs'ın da bulunduğu yeni 10 üyenin Gümrük Birliği'ne dahil olmasını onaylamak zorunda.

Bununla birlikte liderler zirvesinde öngörülen ilk taslağa oranla Kıbrıs konusunda anlamlı değişiklikler yapıldı. İlk taslağa göre Türkiye hem Ankara Antlaşması'na hemen paraf atmak zorunda, hem bunu 3 Ekim 2005'e kadar TBMM'-den geçirmek zorundaydı. Erdoğan'ın direnci, masadan kalkma hamlesi, hatta bir ara kalkması işe yaradı ve ilk koşul kaldırıldı. Türkiye bunun yerine sadece bu sorunu 2005 Ekim'ine kadar çözeceğine dair sözlü beyanda bulunacak…

Kıbrıs'ı da içeren Gümrük Birliği antlaşmasının onaylanmasının resmî tanıma değil, teknik bir düzenleme olduğu konusundaki tavrını kabul ettirdi, hatta bu tavrına Balkenende başta olmak üzere zirve üyelerinden destek buldu.

Diğer ikircikli konularda Kıbrıs'ı bir tür kabul etme karşılığında Türkiye'nin son pazarlık sürecinde istediğinden fazlasını aldığını söylemek gerekir.

Buna açık örnek, karar metininden kalıcı derogasyon kelimesinin çıkarılması, bunun yerini "gerektiğinde ve ihtiyaç duyulduğunda derogasyon" sözcüğünün almasıdır.

Bu koşullarda bu ve benzer bir çok konuda Türkiye prosedürü diğer ülkelerin prosedürüyle önemli ölçüde eşitlenmiştir.

Bir diğer örnek, yanlış anlamaları engellemek için karar metninde geçen kriter kelimelerinin başına Kopenhag ibaresinin konmasıdır.

Ortaya çıkan karar bu çerçevede olabilecek en iyi karalardan birisidir.

Ancak Kıbrıs meselesinde ikircikli bir durum olduğu ortada…

Bir yandan Türkiye, özellikle Annan Referandurumu'ndan sonra bu konuda tümüyle haklı duruma geçtiği halde bir baskıya boyun eğmek, resmî Kıbrıs Rum otoritesini resmen görmek zorunda kalacak…

Diğer yandan ait olmak istediği bir topluluğun bir parcasıyla konuşmayı ve tanımayı reddetmek gibi açıklaması ve kabulü zor bir tutum içinde olacak…

Kıbrıs'ın Gümrük Birliği'ne girmesini onaylamak şu aşamada belki Kıbrıs'ı tanımak anlamına gelmiyor. Ancak hem AB tam üyeliğine ilerleyip, hem de statükoyu korumanın akılcı ve gerçekçi olmadığı açıktır.

Meseleye olumlu yanından bakmak gerekirse, bu karar Türkiye'nin bu çelişkiyi aşmasına yardım edecek, Kıbrıs sorununu Batı güçleri açısından da derhal çözülmesi ve bu çerçevede ağırlık koymaları gereken bir mesele haline getirecektir.

17 Aralık'ın açık sonucu şudur:

Dünya tarihinde son 500 yılın en önemli sayfalarından biri açılmıştır.

Başlayan devrim sadece bir "Türkiye devrimi" değil, Liberation gazetesinin dünkü manşetinde söylendiği gibi aynı zamanda bir "Avrupa devrimi"dir.

Başbakan Erdogan'ın ifadesiyle, bu karar "demokrasi ve insan haklarının bütün insanlığın değeri olduğu" keskin bin kanıtıdır.

ALİ BAYRAMOĞLU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu