NEVZAT DEMİRKOL ANKARA
Deprem ve doğal afetlerde ençok hasar gören kamu binalarına, reform niteliğinde etkin denetim geliyor. Bayındırlık Bakanlığı, Yapı Denetimi Şirketleri'nin görev alanı dışında olan kamu binalarını yasa kapsamına alıyor. Bundan sonra devlete ait binalar da özel sektöre ait denetim şirketleri tarafından denetlenecek.

Kamu binalarının denetim görevini üstlenen Yapı Denetim Şirketi, binaya sigorta zorunluluğu getirecek. Deprem ve doğal afetlerde, yıkılan veya hasar gören devlet binalarının zararlarını sigorta ve ilgili yapı denetim şirketi üstlenecek.

Yasaya 37 madde ilave ediliyor

Yeni Şafak, Başbakan Erdoğan ve Bakanlar Kurulu'na sunulan tasarı taslağını ele geçirdi. Söz konusu tasarı, halen yürürlükte olan ancak kamu binalarını kapsam dışında tutan 15 maddelik Yapı Denetimi Yasası'nı değiştirerek 52 maddeye çıkarıyor. Yürürlükte bulunan yasaya göre kurulan özel denetim şirketleri, sadece özel sektörün yaptırdığı binaları denetleyebiliyor. Kamu binalarını ise binayı yapan devletin ilgili kurumunda görevli lise mezunu 'sürveyan'lar denetleyebiliyor.

Yeni düzenlemenin 47'inci maddesine göre, devlet kurumları özel sektörden denetim satın alınması yoluna gidebilecek. Böylece devlete ait binalar da dahil olmak üzere tüm inşaatlar, ancak inşaat mühendisi ile mimarların kurabildikleri denetim şirketleri denetleneyebilecek. Böylece kamu binalarının denetimini lise mezunu sürveyanlardan alınarak mühendislere devredilmiş olacak.

Sigorta zorunluluğu

Devlet veya özel sektöre ait binanın denetim işini üstlenen şirket, tüm sorumluluğu da üstlenmiş olacak. Yapı Denetim Şirketleri ise, denetimini üstlendikleri binanın sigortasını yaptırarak garanti vermiş olacaklar. Sigorta zorunluluğu aynı zamanda proje sahipleri ile inşaat malzemesi üreticilerine de getiriliyor. Yasa tasarısı taslağına göre, proje müellifleri, şantiye şefleri, denetçi mimarlar, mühendisler ve kontrol elemanları "mesleki sorumluluk sigortası" yaptırmak zorunda olacaklar. Yeni düzenleme müteahhitlere "mali sorumluluk sigortası", yapı sektörüne yönelik üretim yapanlar da, "ürün sorumluluk sigortası" yaptırmak zorunda olacaklar.

Yeni düzenleme ile ayrıca, binası hasar görenlerin zararlarının karşılanmasına süre sınırlaması getiriliyor. Düzenleme, "Denetim kuruluşu, yapı kullanma izni alındıktan sonra sorumluluk süreleri içerisinde yapıda meydana gelebilecek hasarları 30 gün içinde ödemek zorunda" hükmü getiriyor. Kanunda öngörülen şekilde denetim yapamayan veya 5 yıl içinde 3 defa olumsuz sicil alan Denetim Şirketinin izin belgeleri de iptal edilecek.

Müteahhidin sorumluluğu artıyor

Müteahhidin sorumluluk süresi, yapı kullanma izin belgelerinin alındığı tarihten başlamak üzere, yapının taşıyıcı sistemi için 15 yıl, diğer kısımlar için de 3 yıl olacak. Yapım ve getirilen sorumluluk süresi içinde çıkabilecek kusur, ayıp ve aksaklıkları gidermekle de mükellef olan yapı müteahhitleri, buna aykırı davrandığında yeni bir iş alamayacak. Yapım işi nedeniyle diğer parsellerde ve yapılarda meydana gelen zararlar giderilmedikçe inşaata da devam edemeyecek. İlgili düzenlemenin yapı denetimi, hasarların giderilmesi ve yapı sertifikasına ilişkin hükümleri Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova'da kanunun yayımı tarihinden 6 ay, diğer illerde ise 1 yıl sonra uygulamaya girecek.