Bu sorudan önce cevaplanması gereken bir soru var: Taliban'ın tasfiye edileceğine dair ilk belirtiler ortaya çıktığında İslam dünyasında hatırı sayılır miktarda kanaat önderi neden açıktan ya da dolaylı olarak Taliban'ı himaye eden bir pozisyon aldı? Kitlelerin asabiyesinin Taliban'a doğru akmasındaki dinamik neydi?

Tabii Taliban'ın açıktan savunulması çok cılız kaldı. Daha çok Taliban'ın çevresinde "dolaylı koruma alanları ören analizler" ve yorumlarla yürüdü iş. Bu koruma alanları, olan biteni ABD'nin günahlarına vurgu yapmakla sınırlı bir alan içinde tutma gayretiyle inşa edildi.

ABD'nin günahlarına vurgu yapılması önemlidir ve "dünyanın vicdanı"nın bu konuda uyarılması devam edecektir, fakat belli siyasi statüleri dokunulmaz kılmak adına yapılanmış belli bakış açıları tarafından, ABD'nin hatalarına yoğunlaşma yoluyla, Taliban üzerine bir tartışmanın yapılması zayıflatılmaya çalışıldı.

Oysa küresel bir güç olarak ABD'nin dünya jandarmalığı adına işlediği günahlar biliniyor ve Afganistan'da yürütülen savaşın metodunun asla tasvip edilemeyecek kısımları herkesin gözleri önünde gerçekleşti. ABD küresel bir güç olarak bütün savaş makineleriyle Afganistan üzerine abanırken, yaptığının insani maliyetinin, terörle mücadelenin meşruiyetini zedeleyecek ve uğradığı terör saldırısından dolayı ortaya çıkan haklılığını gölgeleyecek sonuçlar doğurduğu söylendi. Söylenmeye de devam edecek. Fakat ABD'nin bu yönlerini eleştirmek üzere seferberlik ilan edenlerin, El-Kaide sözcüsünün ikide bir El-Cezire'ye çıkıp "ABD'ye dönük terörist saldırıların sivil uçak saldırıları şeklinde süreceği"ni söylemesini görmezden gelmeleri neyi ifade ediyordu? Afgan halkının tepesine bomba yağarken, El-Kaide denen terör şebekesinin resmen "savaş kışkırtıcılığı" yapması ve ABD'yi daha çok bomba yağdırmaya "teşvik" etmesi karşısındaki suskunluk neydi peki?

Hristiyan Batı karşısında Müslüman Doğu'yu her türlü siyasi analiz ve her türlü siyasi değerden "kopuk" olarak tutma refleksidir bu. Tribün cengaverliğine din elbisesi giydirilmesidir. Dünyayı dinler temelinde ayrışmış bloklar olarak işleyen bir siyasi varlık gibi algılama yanılgısından kaynaklanıyor bu durum. Bireylerin anlam dünyalarının inandıkları dine göre şekillenmesi ve dinler temelinde bir anlam haritasıyla yoğrulması ile siyasetin dinler temelinde bloklar şeklinde yürümediğini birbirine karıştıran veya karıştırmayı daha "elverişli" gören bir bakış var ortada. İşte bu algının kendini siyasi analiz gibi sunmasıyla ortaya çıkan "zihinsel statü", kuşatmış ve siyasi açıdan içini boşaltmış durumda İslam dünyasının. Bu nedenle Taliban türü bir rejimin varlığının, ABD'nin sivilleri bombalaması kadar kabul edilemez olduğu konusunda gür sesler çıkmadı bir türlü.

Şimdi kurulan Karzai Hükümeti'nin dinamikleri ise, çıkması gereken gür seslerin çıkmamasının, hatta tam tersi yönde bir ses yükseltme gayretine girmesinin ne kadar "saçma" ve "affedilmez" olduğunu gösteriyor.

ABD bombardımanı ile yolu açılan Kuzey İttifakı güçlerinin galibiyetiyle açılan sayfa, Afganistan'da geçici hükümete dönüşmüş durumda. Hükümetin yemin törenine en büyük anlamı katan ise tören salonuna her noktadan hakim olan şehit Pençşir Aslanı'nın resmiydi. Bu hükümetin kuruluşunda izlenen tablolar, ABD gibi bir dış gücün etkisinden çok "Afganistan'ın iç dinamiklerini" yansıtıyordu. Sürece muhalif olan Herat Valisi'nin salondaki yerini almasıyla tamamlanan tüm iç dinamikler vardı salonda. Ve her ikisi de İslami değerlere vurgu yapan Karzai Hükümeti'yle devrik Taliban arasındaki "uzlaştırılamazlık" bütün çıplaklığıyla görünürleşti. İşte bu noktada Afgan halkının her ikisi de İslami değerleri temsil ediyor diye yan yana koymadığını, siyasi analiz kisvesi altında yan yana koyma gayretinin saçmalığı çıplaklaşmış oluyor.

Afganistan'da kurulan hükümet, dini değerler planında akrabalığın, siyasi uzlaşmazlığı ve çatışmayı gidermeye yetmediğini ve asla yetmeyeceğini bir kere daha gösterdi. Bir dine mensup olmakla, o dine mensup olanların hepsiyle aynı siyasi hassasiyeti paylaşmanın kesinlikle mümkün olamayacağını anlamayanlar için derin bir örnek...

ÖMER ÇELİK

Künye

Temsilcilikler

ReklamTarifesi

AboneFormu

MesajFormu