Seçim CHP Genel Bilgileri | Seçim 30 Mart 2014

CHP

Cumhuriyet Halk Partisi

Kemal Kılıçdaroğlu
Genel Başkan

Kemal Kılıçdaroğlu

Türkiye’de en eski parti olan Cumhuriyet Halk Partisi Andolu’da ve Trakya’da kurulmuş bulunan ve kısmen İttihat ve Terakki Partisi üyelerinden meydana gelen Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nden çıkmıştır. 9 Eylül 1923'te Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan "Halk Fırkası" adıyla kurulan partinin adının başına 1924'te "Cumhuriyet" sözcüğü eklenmiş, 1935'teki 4. Kurultay'da da bugünkü "Cumhuriyet Halk Partisi" adı benimsenmiştir. Cumhurbaşkanı ve CHP Genel Başkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün 10 Kasım 1938 Perşembe günü ölmesinden sonra TBMM 11 Kasım 1938 günü toplandı ve CHP Malatya milletvekili Mustafa İsmet İnönü toplantıya katılan 348 üyenin oybirliği ile Türkiye Cumhuriyeti'nin II. Cumhurbaşkanı seçildi. 26 Aralık 1938 günü ise devletin tek partisi idarecisi ve yönlendiricisi konumunda olan CHP’nin ilk olağanüstü kurultayında Cumhurbaşkanı İsmet İnönü "Değişmez Genel Başkanı" seçildi.

1923’ten 1945’e kadar kendisini bütün milletin temsilcisi sayan parti bir hükümet organı gibi hareket ederek Kemalist inkılabın temsilcisi sıfatıyla her yerde yerli eşrafın yetkilerini devraldı. Halk Partisi’nin iktidarı bizzat kendisinin hazırladığı liberal seçim kanuna göre yapılan seçimler sonucunda 14 Mayıs 1950’de sona erdi.

14 Mayıs 1972 günü yapılan genel başkanlık seçimi özel kurultayında 51 il başkanının adayı Bülent Ecevit 913 delegeden 828'inin oyuyla Atatürk ve İnönü'den sonra CHP'nin III. Genel Başkanı seçildi. 30 Haziran 1972'de toplanan 21. Olağan Kurultay’da partideki büyük iktidar değişiminin bir sonucu olarak, CHP Tüzüğünün 35 maddesi birden değiştirildi. Kurultay, Genel Başkanlıktan istifa eden İsmet İnönü'nün CHP Kurultayına son katılımına sahne oldu. Bülent Ecevit, 1085 delegeden 1032'sinin oyunu alarak tekrar Genel Başkanlığa seçildi.

12 Eylül Darbesi'nin ardından, o dönem Bülent Ecevit'in genel başkanlık yaptığı Cumhuriyet Halk Partisi kapatılmış; daha sonra 3821 sayılı yasaya dayanarak, kuruluşunun 69. yıldönümü olan 9 Eylül 1992 günü tekrar açılmıştır. CHP, kurucusu ve ilk genel başkanı Atatürk'ün vasiyeti ile tasarruf haklarını CHP'ye terk ettiği Türkiye İş Bankası'nın bir bölüm hissesinin de sahibidir. CHP'nin tasarruf hakkına sahip olduğu %28,1'lik orandaki bu banka hisselerinin kazancı, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'na aktarılmaktadır. 2010 yılından beri genel başkanlığını Kemal Kılıçdaroğlu yapmaktadır.