2024 Nobel Tıp Ödülü'nü "mikroRNA'nın keşfi ve gen düzenlemesi" çalışmalarından dolayı ABD'li Victor Ambros ve Gary Ruvkun kazandı. Victor Ambros, gelişimsel biyoloji ve genetik alanına yaptığı önemli katkılarla tanınan tanınmış bir moleküler biyologdur. Küçük RNA molekülleri, özellikle mikroRNA'lar ve bunların gen ifadesinin düzenlenmesindeki rolleri üzerine yaptığı araştırmalarla tanınır. İşte Nobel Tıp Ödülü sahibi Victor Ambros'un hayatı ve kariyeri.
Moleküler biyolog Gary Ruvkun ile birlikte Victor Ambros, "mikroRNA'nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlemesindeki rolü" nedeniyle 2024'te Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü aldı.
Victor Ambros kimdir?
Victor R. Ambros 1 Aralık 1953 tarihinde Hanover, New Hampshire'de doğdu. Ambros, bilinen ilk mikroRNA'yı (miRNA) keşfeden Amerikalı bir gelişim biyoloğudur. Victor Ambros, New Hampshire'da doğdu. Babası Polonyalı bir savaş mültecisiydi ve Victor, Vermont, Hartland'daki küçük bir süt çiftliğinde sekiz çocuklu bir ailede büyüdü ve Woodstock Union Lisesi'nde okudu.
1975'te Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden Biyoloji alanında lisans derecesini aldı ve 1979'da Nobel ödüllü David Baltimore'un gözetiminde Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde doktora derecesini tamamladı. Ambros, geleceğin Nobel ödüllü H. Robert Horvitz'in laboratuvarında ilk doktora sonrası araştırmacı olarak MIT'deki araştırmalarına devam etti .
1984'te Harvard Üniversitesi'nde öğretim üyesi oldu ve 1992'de Dartmouth Koleji'ne geçti. Ambros, 2008'de Massachusetts Tıp Fakültesi'ndeki öğretim kadrosuna katıldı ve şu anda eski Dartmouth öğrencisi Howard Scott Silverman tarafından desteklenen Moleküler Tıp programında Silverman Doğa Bilimleri Profesörü unvanını taşıyor.
Ambros ve Horvitz'in çalışmaları da dahil olmak üzere önceki araştırmalar, lin-4 olarak bilinen bir genin, sıklıkla model organizma olarak incelenen bir nematod olan C. elegans'ın normal larval gelişimi için önemli olduğunu ortaya koymuştu.
Ambros ve meslektaşları, lin-4'ün beklenmedik bir şekilde düzenleyici bir protein kodlamadığını buldular. Bunun yerine, Ambros'un lin-4S (kısa) ve lin-4L (uzun) adını verdiği, 22 ve 61 nükleotid uzunluğunda bazı küçük RNA moleküllerine yol açtı.
Dizi analizi, lin-4S'in lin-4L'nin bir parçası olduğunu gösterdi: lin-4L'nin, lin-4S'in kollardan birinde, 5' kolunda bulunduğu bir sap-döngü yapısı oluşturması öngörülüyordu. Dahası, Ambros, Gary Ruvkun (Harvard) ile birlikte, lin-4S'nin LIN-14 proteinini kodlayan haberci RNA'nın 3' çevrilmemiş bölgesindeki birkaç diziye kısmen tamamlayıcı olduğunu keşfettiler. 2000 yılında, bir başka C. elegans küçük RNA düzenleyici molekülü olan let-7 , Ruvkun laboratuvarı tarafından karakterize edildi ve omurgalılar da dahil olmak üzere birçok türde korunduğu bulundu.
