Osmanlı tarihine Küçük Said Paşa’nın gözünden bakış

Bir dönem gazetemizde yazarlık da yapan Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zekeriya Kurşun’un kaleme aldığı eser, Osmanlı arşiv kaynakları ve yüzlerce vesikaya dayanıyor. Döneme Türk siyasi hayatının önemli ismi Küçük Said Paşa’nın biyografisinden bakan eser, Osmanlı’nın içinde bulunduğu durumu da ele alıyor. 416 sayfalık eserin editörlüğünü ise Dr. Ali İhsan Aydın üstlendi.

HEM GELENEKÇİ HEM REFORMCU

Arka kapak yazısında eserden şöyle bahsediliyor: “Sultan Abdülaziz döneminde Osmanlı bürokrasisine giren ve dönemin birçok tecrübeli devlet adamının yanında yetişen Said Paşa’nın siyasi hayatı II. Abdülhamid’in tahta geçtiği gün başladı. O, düşünceleri ve yaşayışıyla muhafazakâr bir reformcuydu. Bazı konularda gelenekçi, Türkçü ve İslamcı bir tavra sahip olan Said Paşa, gelişen dünya şartları karşısında sergilediği tavırları ve uygulamalarıyla bir reformcu olarak da tarihte yerini aldı. Bu özellikleriyle II. Abdülhamid’in en yakınında, bir gölgesi gibi çalışan Said Paşa, medenî hayatın temelinde eğitimin yaygınlaştırılması ve adaletin eşit bir şekilde dağıtılmasının olduğuna inandı. Görev aldığı ya da sıfırdan oluşturduğu pek çok müessese, Cumhuriyet Türkiye’si kurumlarının da esasını teşkil etti. Saltanatı devlet olarak telakki ederken, sultanın yetkilerinin de sınırlandırılmasının gerekliliğine inanan Paşa’nın anayasacılığı hep tartışmalı oldu. Dönemin kapalı kapılar ardındaki ‘konstitüsyon’ mu ‘isntitüsyon’ mu tartışmalarında o, tıpkı II. Abdülhamid gibi ikincisinden yana oldu.”