Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy 'Tek yetki itfaiyede' deyip anlattı: Bolu Belediyesi eksikleri ihbar etmeliydi

Bolu'daki kayak merkezi yangınında 78 kişi vefat etti. Birkaç gün önce işletmeye 'itfaiye raporu' hazırladığı ortaya çıkan Bolu Belediyesi'nin Başkanı CHP'li Tanju Özcan, "Belediye burada eksiklikleri tespit etmiş, onlar da size yangın uygunluk belgesi talebimi geri çekiyorum dedikten sonra siz bu durumu neden Kültür Bakanlığına ve savcılığa bildirmediniz?" sorusuna"Böyle bir hüküm yok. Önüme günde binlerce belge geliyor. Haberim olsa bildirirdim" yanıtını vermişti.

Özcan, "Yangın tedbirleri yeterli görülmüyorsa başvuru geri çekildi diye itfaiye orada durur mu, kimseyi uyarması gerekmez miydi?" sorusuna cevap olarak da "Bildirilebilir miydi? Bilmiyorum." demişti.

Bakan Ersoy: Bolu Belediyesi eksikleri ihbar etmeliydi

Bolu Belediyesi'nin yakın süre önce yaptığı denetimde bulduğu 8 eksikli rapora değinen Bakan Ersoy, "Belediye oteli ihbar etmeliydi. Böylelikle otelin işyeri ruhsatı iptal edilirdi. Belediye bu tespiti yaptıktan sonra geri çekme olmaz, Bolu İtfaiyesi denetleme yetkisini kullanmalıydı." dedi.

"İçişleri Bakanımızla beraber olay yerini bölgesine intikal ettik. Gelir gelmez olay yerini incelemelerde, tespitlerde ve sonrasında kriz masasında değerlendirmelerde bulunduk.

Turizm merkezinde yetki kimde?

Turizm işletme belgesi almanın birinci kriteri... Belediye. Zaten belediye belgesini alması. Yani ona iş yeri açma, çalışma usulü tutuyoruz. Yani inşaat yaparken ruhsatını da oradan alacak, inşaat tuttuktan sonra iskanını da oradan alacak.

Güvenli turizm sertifikasyonu

Güvenilir Turizm sertifikasyonu belgesinden bahsediyoruz. Güvenilir Turizm belgesi nedir? Bizim COVID zamanında seyahat trafiğini açık tutmak için hijyen ve sağlık koşulları ile ilgili, özellikle COVID ile ilgili, yerleştirdiğimiz bir sertifikasyondu biliyorsunuz. Bu geçici bir sertifikasyon işlemiydi. COVID süreci için geçerliydi. COVID sürecinde zorunlu bir sertifikasyondu. COVID süreci bittikten sonra bu zorunluluk kaldırıldı. Bir de son zamanlarda bu tartışma var. Bir tane şu anda zorunlu tuttuğumuz sürdürülebilir turizm sertifikasyonu. Bakın sürdürülebilir turizm sertifikasyonu, biz biliyorsunuz Paris İklim Antlaşması'nın tarafı olduk. Paris İklim Antlaşması'nın yükümlülükleri gereği, konaklama tesislerinin de belli bir süreçte sıfır karbon ayak izi ve sürdürülebilirlik aşamalarına ulaşması gerekiyor. Bu açıdan sürdürülebilir turizm sertifikasyonu başlatıldı. Üç aşama ve sürdürülebilir turizm sertifikasyonu neyi içeriyor diyorsanız, çevre, iklim şartları, çevre, atık yönetimi ve sıfır karbon ayak iziyle ilgili yapılması gereken adımları. Yani konunun bina güvenliği ile yangının alakası yok.

Turizm tesisinin kaç yıldız olduğu, 3, 4, 5 yıldız gibi belirlenen sınıfın devam edip etmeyeceği, yani yıldızının niteliğini belirliyoruz. Verilen hizmetin nitelikli olmasıyla tesisin temiz ve bakımlı olmasına bakıyoruz. Lokanta, spa, lobi gibi genel yerlere yatak odalarının asgari şartlarının sağlanmasına bakıyoruz. Tür ve sınıfına göre oda sayılarının yeterli olmasına bakıyoruz. Yani minimum bir oda sayısı gerekiyor türlere göre. Bir de maksimum yatak kapasitesi var. Otel içerisinde kapasite fazlası yatak bulunup bulunmadığı. Yani minimum maksimum kapasitesine de bakıyoruz. Tesis türünün tespitine.

Üç yılda 4 bin 380 tesis kapatıldı

Biz de nitelikleri ve sınıflandırması ile ilgili denetimleri yapıyoruz. İkisini birleştirip işletme belgesini oluşturmuş oluyoruz. 2021'den sonra, 2022 öncesi, biz kanun değişikliği yaptık ya, süreç bize geçti, sorgulama yetkisi, belgeleriniz tamam mı diye, 2022'ye kadar, 80'lerde başlayan 40 yıllık bir süreçte, Turizm Bakanlığı 2020'ye kadar yaklaşık 100 tesis kapatmış. Nereden ne zamana kadar? 80'lerden 2022 yılına kadar. 2022'den günümüze kadar 3 yıllık süreçte 4380 tesis kapatıldı. Bu yeterlilikleri oluşturamadıkları için.

"İtfaiye dışından gelen belge kabul edilmez"

Türkiye'de özel danışmanlık şirketleri var ama yangın yeterlik belgesi verme yetkisi resmi olarak, resmi kurum olarak sadece itfaiyelerde var. Başka hiçbir kurum itfaiyeler dışında yangın yeterlik belgesi veremez. Yani bizim bakanlıklarımız, resmi kurumların hiçbiri sadece bizim bakanlığımızla değil, bunu kabul etmez. Eğer bir yangın yeterlik belgesi gerekiyorsa bir yer için mutlaka ilgili itfaiyesinden alınması gerekiyor.

Muhtemelen yeni bir işletme açacaktır. Bir yenilik yapmıştır veya işletme değişikliğine gitmiştir. O zaman tekrar talep etmesi gerekir.

Bolu Belediyesi'nin bulduğu 8 kusur

Bu tespiti yaptıktan sonra aslında geri çekme olayı diye bir şey olamaz. Çünkü bu tesisin genelinde bulunmuş eksiklik. Normalde böyle bir eksiklik yapıldıktan sonra siz bunu, normalde bu belgenin verileceği üst makamlar arası veya buranın iş yeri açma çalışma ruhsatını veren. İl özel idaresi. Mutlaka il özel idaresine veya son belgesi olan, işletme belgesine veren Kültür ve Turizm Bakanlığı'nı bilgilendirmeniz gerekiyor.

Yani o belgeyi ilk kurum olarak o düzenliyor. Yetersiz dediği andan itibaren zaten İl Özel idaresi, bakanlığa bile sorma gereği duymadan hemen şey isteyecekti, düzeltemediği için kapatma verecekti. Yani iş yeri açma çalışma ruhsatını iptal edecekti.

Otomatikman kapatma işlemini yapar, bize de bilgi verir, siz de işletme belgesini iptal edersiniz. Ama bize bilgi vermesine bile gerek yok. Kapatma işlemini yapar, bizden sonra da bilgi verir. Orada yetki il özel idare. Yetki odur diyorsunuz. İşleri açma-çalışma ruhsatını veren kuruluşa gitmesi lazım. Oraya gitmesi lazım.

"Kafeteryaya belge verilmesi yanlış"

Kafeterya otelin dışında deniyor. Hayır otelin dışında değil. Kafeterya direkt ana binanın içinde. Giriş katında. Girişinde, işte belgenin altındaki kroki o. Yani o yangın belgesinin altındaki kroki o. Direkt otelin içinden bağlantısı var. Yani bu krokiyi biz çizmedik, o belgenin, itfaiye belgesinin altındaki kroki o. Zaten ana bina riskli. Siz şimdi ana binanın riskli olduğunu biliyorsunuz, onun içinde başka bir yere de tekrar belge veriyorsunuz. Bu da bence hata. Yani siz ana binanın riskli olduğunu biliyorsunuz, o binadan bitişik olan, o binanın iç içe olan bir yere tekrar belge veriyorsunuz. İkinci, sıkıntılı işlem baktığınız zaman. Yani binanın güvenliğini konuşuyoruz. Ama binanın genel bütünlüğünde siz bir yangın güvenlik prosedürü oluşturuyorsunuz. Yani sonuçta siz diyorsunuz ki, binanın genelini biliyorsunuz. Ama ben bunu görmezden geliyorum, belge geri çekildi diyorsunuz. O güvensiz olan binaya tekrar bir mekan için belge veriyorsunuz. Yani üst üste ikinci hatanızı yapıyorsunuz. Otel yanınca orası da yanıyor.

Şimdi yangın yetkilendirme belgesini veren kurum, aslında verdikten sonra da denetimiyle yetkili. Ama mevzuatta yetkiniz var, zorunluluğunuz yok. Siz hangi periyotlarla gideceğinize, ayda bir de gidebilirsiniz, yılda bir de gidebilirsiniz, iki yılda bir de gidebilirsiniz, bu yetkiyi size bırakmış, bu kararı size bırakıyor mevzuat. Her işletmenin farklı bir şeyi var, sistemi, kurumsallığı, çok iyi bir yangın altyapısı olabilir, belki itfaiyeci biliyordur zaten, ben buna iki yılda bir de gitsem, üç yılda bir de gitsem, olur, sistem çok iyidir, çok yenidir, çok moderndir diyebilir. Ya da sistem çok sıkıntılıdır, ben buna her yıl gideceğim der, her ay gideceğim der. Bu işletmenin, bu veren kurumun muhtesinde. Yangın belgesini bir tek itfaiye verebiliyor, bundan sonraki denetimlerinde yapmakla etkili olan birim.

Yeterlik belgesini veren Bolu İtfaiyesi.

"Bunları denetlemek zorunda olan kurum Bolu İtfaiyesi"

İş yerlerin denetleme yetkisini yeterlilik belgesini vermesinden kaynaklı alıyor. O sahada, o alanda onun yetkili olduğunun da bir belgesi. Yani o sahada, o bölgede Bolu itfaiyesi yetkili ki bu yeterlilik belgesini veriyor zaten. Peki siz mesela şimdi baktığınızda... Yetki tartışması ortadan kalkmış yeterlilik belgesini verdiği andan itibaren. Yeterlilik belgesini veren itfaiye aynı zamanda... Denetlemeye de yetkilidir.

Yükümlü diye geçmiyor, yetkisi var, denetleme yetkisi var. Ama zorunluluk yok. Tabii zaten şöyle bir şey var, bakın, zorunluluk yok. Yetki var, zorunluluk yok. Hani bu ne demek derseniz tekrar söylüyorum. Yani bunun ne kadar süreyle, periyodla, hangi periyotlarda deneteceği keyfiyeti kuruma, yani itfaiyeye bırakılmış. Ancak, bir parantez açılmış, işletme talep ederse denetlemek zorunda. Yani gelmiyorum diyemez. Ama bu sadece işletme talep ederse gelmek zorunda anlamında değil. Siz yetkiniz var, dilediğiniz zaman, periyotlarda gelip denetim yapabilirsiniz. Ama işletme talep ederse gelmiyorum diyemezsiniz. O zaman zaten mecbursunuz gelip denetim yapmaya.

Benim şahsi düşüncem, zaten bir kurum etiği ve vicdanı açısına baktığınız zaman açıklanabilir bir şey değil. Çünkü her gün o mücadeleyi veren onlar. Doğru mu yangınlar çıktığı zaman? Şehit veren de onlar. Sadece kayıplarla karşılaşmıyorlar, kendileri de şehit verebiliyorlar. Böyle bir ortamda kurumun vicdanı etiğinin kesinlikle böyle bir şeye izin vermemesi gerekiyor.

Otelde yapılan bakanlık denetimi

Biz farklı sebeplerle denetledik, biz turizmle ilgili nicelik veya niteliklere bakıyoruz. Ama denetime gitmeden önce bu otelin dosyasına bakıyorum. Ruhsatı var mı? Biz turizmle ilgili nicelik veya niteliklere bakıyoruz. İtfaiye işi çok teknik bir konu. Bizim o kontrolörümüzün o yeterliliğe sahip olma şansı yok. Burada birinci sorumluluk, işletmede. Her yeri korumak istiyorsanız, her yere kontrolör koymak durumundasınız. Yüzde yüz başarı sağlamak mümkün değil. Dava süreci çok önemli. Bu davanın sonucuna göre belki biz de mevzuatlarımızı düzenleyeceğiz.

Son 3 yılda çok yoğun bir çalışma yapıyoruz, bütün belgeleri ısrarlı şekilde istiyoruz. Tamamlayamayanları kapatıyoruz, kapatmaya da devam edeceğiz.

İtfaiye teşkilatı kurmak, İl Özel İdare'den istenecek, orada bir yer gösterilecek. Bu bizim sorumluluk alanımızda değil. İtfaiye'nin yetkisinde. İş yeri açma çalışma ruhsatı varsa itfaiye raporu da vardır. İş yeri açma çalışma ruhsatının yenilenmesi, itfaiye raporunun da yenilenmiş olduğunu gösteriyor.

"İhbar edilseydi işletme kapatılacaktı"