Türkiye'nin özellikle 2020 yılı içerisinde gemilerle çeşitli ülkelerden taşınan sıvılaştırılmış doğalgaza ağırlık vermesi enerji piyasasında da dengeleri değiştirdi. Yılık ilk yarısında boru hatlarıyla ithal edilen gazın miktarı yüzde 24,8 azalırken, LNG ithalatı ise yüzde 44,8 artış gösterdi. Türkiye'nin LNG tarafında attığı bu adım başta Rusya olmak üzere boru hatları ile gaz tedarik eden ülkeleri ise telaşlandırdı. Rus enerji şirketi Gazprom Export, LNG'ye karşılık spot boru gazı ithalatı için adım attı. Rus şirketin hamlesini yorumlayan uzmanlar ise; yeni fiyat hamlelerinin kapıda olduğuna dikkat çekiyor.
Karadeniz'deki tarihi doğalgaz keşfi ile Türkiye'nin önümüzdeki yıllarda yenilenecek doğalgaz kontratlarında da büyük indirimlerin gerçekleşmesi beklenirken, Türkiye'nin doğalgaz piyasasında attığı bir başka adım ise şimdiden uluslararası enerji şirketlerini harekete geçirdi.
LNG'DE YÜZDE 44 ARTIŞ
Söz konusu dönemde, ithalatın 12 milyar 152 milyon 85 bin metreküpü boru hatlarıyla yapılırken 10 milyar 330 milyon 61 bin metreküplük kısmı sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) olarak gerçekleştirildi.
Aynı dönemde Rusya’dan ithal edilen gazın miktarı yüzde 41,5 düşüşle 4 milyar 678 milyon 66 bin metreküpe geriledi.
RUS ŞİRKETTEN TÜRKİYE'YE YÖNELİK BİR İLK
Türkiye'nin LNG piyasasına ağırlık vermesi Rus şirketleri de telaşlandırdı. Türkiye gibi önemli bir pazarı kaybetmemek isteyen Rus Gazprom Export, Türkiye'ye doğal gaz satışında ilk defa Elektronik Satış Platformu (ESP) üzerinden spot boru gazı için ihale düzenledi.
CİDDİ FİYAT KIRIYORLAR
''Spot piyasalar boru hatları ile karşılaştırıldığında oldukça ucuz kategoride yer alıyor. Dolayısıyla petrole endeksli kontratlar üzerinden ithalata yapan ülkeler daha çok kendilerini LNG ithalatına doğru sevk ettiler. LNG konusunda da etkili olan ülkeler ciddi anlamda fiyat kırmaya başladılar. Başta Amerika olmak üzere Cezayir, Katar, Nijerya gibi ülkeler aslında sıvılaştırılmış doğalgazı deniz yolu vasıtasıyla ithal ediyorlar. Dolayısıyla burada maliyet noktasında bir avantaj olduğu için enerjideki fiyatlar boru hatlarıyla ithal edilen oldukça ucuz bir düzeyde kalıyor. İthalatçı ülkeler de enerji faturalarını en aza indirgemek amacıyla LNG'ye yöneliyorlar.'' dedi.
SPOT HAMLESİ LNG'YE KARŞILIK YAPILDI
Bu yıl itibariyle bakıldığında Türkiye'nin boru hatları üzerinden ithal ettiği gazın ilk defa LNG rakamının altına gerilediğini de kaydeden İncekara, koronavirüs salgınından kaynaklı talepte de ciddi düşüşlerin olduğunu ifade ederek sözlerini şöyle sürdürdü;
KAYIPLARINI GİDERMEYE ÇALIŞIYOR
LNG tarafının mali anlamda büyük avantaj sağladığını ve ülkelerin bu yönde eğilimlerinin giderek arttığını Rusya'nın ise bunu çok iyi gördüğünü dile getiren İncekara, ''Koronavirüsten kaynaklı enerji piyasasında bir daralma vardı zaten. kayıplarını gidermek amacıyla bu spot hamlesini yapmış oldu.'' diye konuştu.
ÖNÜMÜZDEKİ AYLARDA YENİ BİR FİYAT HAMLESİ DAHA GELEBİLİR
Spot piyasalarda biraz daha özellikle günün gerektirdiği koşullara göre kısa vadede fiyatlar belirlendiği için bu avantajlardan yararlanmak gerektiğinin altını çizen İncekara, ''Koronavirüs nedeniyle zor bir kış bizi bekliyor. O yüzden enerji piyasasında da ciddi bir daralma öngörülüyor. Bundan dolayı önümüzdeki aylarda da bir hamlenin daha yapılması bekleniyor. Enerji ihtiyacı olan ülkelere gazı satabilmek amacıyla fiyatları daha uygun seviyelere çekmek için farklı formüller uygulayacaktır.'' dedi.
