Geçen hafta Yunan başkenti Atina’da temaslarda bulunan CIA Başkanı Burns’ün ABD üssünün bulunduğu Dedeağaç kentini ve Türkiye sınırını da ziyaret ettiği öne sürüldü. Burns iddiası netlik kazanmadı ancak bir gün sonra ABD’nin Atina Büyükelçisi’nin de bölgede teftişte bulunması dikkat çekti. Türkiye sınırına 40 km uzaklıktaki Dedeağaç, son dönemde ABD’nin Avrupa’daki en önemli lojistik limanlarından biri haline geldi.
Türkiye’den sadece 40 kilometre mesafede bulunan Dedeağaç (Aleksandrupolis) şehri, son günlerde peşpeşe gerçekleşen bazı ilginç ziyaretler nedeniyle yeniden gündeme geldi.
Büyükelçilerden teftiş
ABD Merkezi Haberalma Örgütü (CIA) Başkanı William Burns’ün, 1 Haziran’da büyük bir gizlilik içinde Dedeağaç’ı ziyaret ettiği öne sürülürken, bir gün sonra, ABD’nin Atina Büyükelçisi Yunan asıllı George Tsunis, beraberinde Ukrayna, Bulgaristan, Romanya ve Moldova büyükelçileri ile birlikte Dedeağaç limanını teftiş etti.
İlginç zamanlama
CIA Başkanı Burns, 30 Mayıs’ta büyük bir gizlilik içinde Atina’ya geldi. CIA Başkanı’nın, Yunanistan’da, geçici Seçim hükümetinin işbaşında olduğu ve 25 Haziran’da yapılacak yeni seçim öncesi dönemin yaşandığı bir sırada, Atina’ya gelmesi dikkat çekti. Yunan başkentini, 11 yıl sonra ziyaret eden ilk CIA Başkanı olan Burns’un, adları açıklanmayan “bazı yetkililerle görüştüğü” belirtildi. Ta Nea gazetesi “Burns’ün Atina ziyareti, Ukrayna’daki savaş ve Kosova’daki krizin gölgesinde gerçekleşti” diye yazdı.
Burns’ün Atina’daki temaslarını tamamlayıp ülkesine döndüğü sanılırken, Dedeğaç’taki yerel Haber sitelerinden “evros-news” ilginç bir iddia ortaya attı. “Evros-news”e göre, CIA Başkanı Burns, 1 Haziran’da, Dedeağaç limanını ve Türk-Yunan hududunu oluşturan Meriç nehrinin Yunan tarafında inşa edilen çelik barikatı ziyaret etti. Haberde, “Bu ziyaret için ne Yunan İstihbarat Teşkilatı’nın (EYP) yerel yetkilileri ne de Yunan polisi haberdar edildi” ifadesi kullanıldı.
Büyükelçinin açıklaması
Bir gün sonra ise ABD’nin Atina Büyükelçisi Tsunis, Ukrayna, Bulgaristan,Romanya ve Moldova büyükelçileri ile birlikte Dedeğaç limanını ziyaret etti. Tsunis açıklamasında, Yunanistan’ın Balkanlar ve DoğuAkdeniz’de enerji denklemlerinde kilit rol oynadığını, özellikle de Dedeğaç’daki Yüzer Depolama Birimi’nin (FSRU) önemini vurguladı. Dedeğaç’ın sadece Yunanistan değil, diğer bölge ülkeleri için de güvenlik ve istikrar sağlayacak bir enerji merkezine dönüştüğünü kaydeden Tsunis, “Herkes, Dedeğaç’ın bir enerji ve ticaret merkezi, aynı zamanda NATO için de bir lojistik merkez olarak önemini kabul ediyor” dedi.
Dedeağaç nasıl Amerikan kasabası oldu
- ABD ordusunun Avrupa’daki en önemli lojistik üslerinden biri haline gelen Dedeağaç, Türkiye sınırına sadece 40 km uzaklıkta. Bir zamanların ‘sakin sahil kasabası’ şimdilerde limana yanaşan Amerikan gemileri, alışverişe çıkan askerleriyle farklı bir çehreye bürünmüş durumda.
- Dedeağaç, ABD için Türkiye ile ilişkilerinde soğuk rüzgârlar estiği ve Yunanistan’da ise Aleksis Çipras’ın başbakan olduğu (2015-2019) dönemde önem kazanmaya başladı. Ukrayna’da savaşın patlak vermesiyle de önemi tavan yaptı.
ABD’nin 'Yanuli' üssü
- ABD’nin binlerce tankı, helikopteri, mühimmatı ve askeri personeli, dev nakliye gemileri ile bugüne kadar defalarca Dedeğaç limanına getirildi. Buradan da Avrupa ülkelerine sevkiyat yapıldı.
- ABD, 2021’de imzalanan yeni savunma işbirliği anlaşması çerçevesinde, Dedeağaç’ta askeri üs de kurdu. Yunan kara kuvvetleri 156’ncı motorlu topçu taburuna ait “Yanuli” kışlası, ABD’ye üs olarak tahsis edildi.
- Dedeğaç’tan 100 kilometre masefede bulunan İskeçe şehrinde ise Kayalar köyündeki Petrohori atış talim alanında, son yıllarda Yunan-ABD ortak askeri tatbikatları gerçekleştiriliyor.
Yerel halk memnun
- Dedeağaç sakinleri, şehirdeki Amerikan varlığının sürekli artmasından memnun görünüyor. Protesto gösterileri düzenleyen Yunan Komünist Partisi (KKE) ve bazı sol örgütler dışında, Dedeağaç sakinleri, kendilerini daha güvende hissettiklerini söylemekten çekinmiyorlar. Dedeağaç esnafı ise gemilerden Amerikan askerlerinin çıktıklarını her gördüklerinde sevinçle ellerini ovuşturuyor.
- Amerikan New York Times gazetesi geçen yıl Amerikalı askerler geldiğinde şehirde bazen yumurta ve sigara kıtlığı yaşandığını yazmıştı. Lokantalar, barlar dolup taşıyor. Amerikalı askerler, dövme yapan dükkânların önünde kuyruklar oluşturuyor.
