Karayolları Genel Müdürlüğü ihalelelerinden aslan payını alan firmaların projelerini zamanında bitirmedikleri öğrenildi. Normal keşfi ile bitmesi gereken projelerin keşif artışlarıyla hem uzadığı hem de maliyetlerin arttığı belirtiliyor. Son beş yılda 4-5 milyar doların gereksiz şekilde harcandığı kaydediliyor. Yüzde 80'i dış kredi ile alınan ihalelerde yüzde 300'lere varan keşif artışlarının olduğunu vurgulayan uzmanlar şöyle konuştular: "Yüz milyon dolar keşfi yapılan iş, 300 milyon dolara çıkarılıyor, yine bitmiyor. Bakanlıkta kurdukları çıkar ağı sayesinde projeleri kendi menfaatleri doğrultusunda yönlendirdiler. Benzer uygulama ve düzen DSİ'de de kurulmuştu. DSİ bütçesinin yüzde 60'ı yine belli bir gruba akıyordu. Her iki kurumdaki atamalarda da bu grubun etkisi vardı. Bu çarpık uygulama yüzünden küçücük projeler dahi 7-8 yıl sürüyor, bitirilemiyor. 2003'de bitmesi öngörülen projeler 15-20 trilyon kaynakla bitebilecekken, yatırım ödeneklerinin büyük kısmının küçük bir gruba tahsis edilmesi yüzünden bitmiyor." Öte yandan ihale edilen projelerin uygulanma safhasında da sağlıklı denetimleri yapılamıyor. Kontrol kriterleri son derece yetersiz ve müteahhitlerin lehine.

Sahte kantar fişiyle kontrol

Kantar fişinden kontrollerin yapıldığını belirten uzmanlar, "Kantar fişinden kontrol olmaz. Kesitten kontrol olur. Diyelim ki firma falan yere 10 ton taş döküyor, 20 ton döktüm diyor. Kantar fişi öyle ayarlanıyor. Oysa incelediğinde o taş dökülen yere en fazla 5 ton taş dökülebilir. Yoğunluk hesabı yapılmıyor, herşey kantar fişine bağlı hale getiriliyor. Kantar fişini düzenleyenin dürüstlüğüne kalmış bir şey. Sahte kantar fişleriyle, yapılan masrafları artırmak mümkün" diyorlar. Devletin imkanlarının küçük bir gruba peşkeş çekildiğini ifade eden uzmanlar, bazı firmaların fazla masraf göstermek için neler yaptıklarını ise şöyle anlattılar: "İşi alan firma 'falan yeri kazdım, şu kadar dinamit kullandım' diyor. Oysa sarf defterine bakıldığında dinamit yok. Dinamit patlatmak belli prosedürlere bağlı. Jandarma kontrol eder, tutanak tutulur vesaire. Adam ne yapıyor patlatıyor dinamiti, pahalı teknik kullandım diyor. Bir başka hile de kazı yapılan zemin yumuşak funda toprağa ise, kaya diyor. Ona göre fatura ediyor. Bütün bunlar devletin kasasından çıkıyor. Elbette bütün müteahhitler böyle değil, ama yapılan işlerin kontrol mekanizmaları sağlıklı işlemediği için fazladan gösterilen masrafları tespit etmek zor."