SORU: Fitre nedir? Miktarı ne kadardır?

Fıtr veya fitre; Ramazan bayramına yetişen ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan müslümanların kendileri ve velâyetleri altındaki kişiler için yerine getirmekle yükümlü bulundukları mâlî bir ibadettir.

Fıtır sadakası, Ramazan orucunun farz kılındığı hicretin 2. yılı Şaban ayında, zekâttan önce meşru kılınmıştır. Bu bir yardımlaşma olup, orucun kabulüne, ölüm sırasındaki sıkıntılardan ve kabir azabından kurtuluşa bir vesiledir. Yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye ve onların da bayram sevincine katılmalarına bir yardımdır.

Fitre hadis deliline dayanır. İlgili hadisler aynı zamanda onun uygulama şartlarını da belirler.

Abdullah İbn Ömer'den şöyle dediği nakledilmiştir: "Hz. Peygamber fıtır sadakasını 1 sâ' (3 veya 3,3 kg. ağırlığında bir ölçek) hurma ve 1 sâ' arpa olmak üzere köle, erkek, kadın, küçük ve büyüklere farz kılmış ve insanlar (bayram) namazına çıkmadan önce verilmesini emretmiştir."[1]

Ebû Said el-Hudrî (r.a)'den rivayet edilen bir hadiste fitre verilebilecek maddeler ve miktarları şöyle belirlenir: "Biz Peygamber devrinde fitreyi, yiyecek maddelerinden 1 sâ' olarak verirdik. O zaman bizim yiyeceğimiz arpa, kuru üzüm, hurma ve keş (yağı alınmış peynir) idi."[2]

İbn Abbas (r. anhümâ)'nın naklettiği bir hadiste şöyle buyurulur: "Rasûlüllah (s.a.s) oruçluları gereksiz ve çirkin sözlerden arındırmak ve yoksullara yiyecek sağlamak için fitreyi farz kılmıştır. Fitreyi kim namazdan önce öderse, bu makbul bir zekât, kim de namazdan sonra öderse, herhangi bir sadaka olur."[3]

Abdullah b. Sa'lebe (r.a) şöyle nakletmiştir: "Rasûlüllah (s.a.s) ramazan bayramından bir veya iki gün önce bir konuşma yaparak şöyle buyurdu: Buğdaydan, arpadan veya hurmadan 1 sâ'ını hür veya köle, küçük veya büyükler için sadaka olarak veriniz."[4]

Sonuç olarak:

a) Arpa, kuru hurma ve kuru üzümün fitre miktarı, şer'î ölçüye göre yaklaşık 3 kg., örfî ölçüye göre ise 3,33 kg. olur.

b) Buğday ve aynı hükümde olan, buğday unu ve kavut için ise şer'i ölçüye göre yaklaşık 1,5 kg., örfî ölçüye göre ise 1,66 kg. olur.

Bu iki tür ölçekten birisini tercih etmek mümkün olmakla birlikte örfî ölçek daha fazla olduğu için yoksulların yararınadır ve daha çok sevap kazanmaya sebep olur.

Hanefîler dışındaki üç mezhep imamına göre fitre, buğdaydan da 1 sâ'dır.

Yukarıdaki dört cins gıda maddesi yerine kıymetleri de verilebilir. Ancak yoksullar bu maddelerin kendilerine muhtaç oldukları zaman, fitreyi kendi cinslerinden vermek daha faziletlidir.

[1] Buhârî, Zekât, 76; Müslim, Zekât, 12.
[2] Buhârî, Zekât, 74; A. İbn Hanbel, III, 73, 98.
[3] Buhârî, Zekât, 70, 71, 77; Müslim, Zekât, 12, 13, 16; Ebû Dâvûd, Zekât, 17, 20; Nesâî, Zekât, 31, 33; İbn Mâce, Zekât, 21; A. İbn Hanbel, II, 277.
[4] A. İbn Hanbel, V, 432.

HAMDİ DÖNDÜREN

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu