|
|
Cumhuriyet döneminde yaşanan 15 kriz Türk ekonomisine önemli boyutlarda zarar verdi. Öyle ki ekonominin kriz öncesine ulaşması 1932, 1935, 1949, 1954, 1994 krizlerinde 2 yılı, 1927, 1979 krizlerinde 3 yılı, 1940-45 krizinde 9 yılı buldu. Planlandığı gibi bu yıl yüzde 3, 2003 ve 2004 yıllarında yüzde 5 büyüme olursa, 1999'da başlayan ve 2001'de zirveye ulaşan krizden önceyi yakalamak, 6 yılda gerçekleşebilecek. Devlet İstatistik Enstitüsü ve 2002 Programı ve Uluslararası Para Fonu tarafından Şubat 2002'de onaylanan son Niyet Mektubu verilerinden yapılan hesaplamalara göre, 2000 yılı fiyatlarıyla Cumhuriyet kurulduğunda satınalma gücü paritesiyle (SGP) 11,8 milyar dolar olan gayri safi milli hasıla (GSMH), 1998 yılında 457,6 milyar dolarla zirveye ulaştı. Türkiye, 1999 ve 2001 yaşanan krizlerinde de önemli ölçüde gerileyen ekonomi, kriz öncesi yılı olan 1998 düzeyini hedeflendiği gibi 2002 için yüzde 3, 2003 ve 2004 yılları için yüzde 5 büyüme olursa, 2004 yılında geçebilecek. 2000 yılı fiyatlarıyla 1998 yılında 457,6 milyar dolar olan SGP-GSMH, 2004 yılında 469,2 milyar dolara yükselecek. En uzun krizin izi 13 yılda silindi
Cumhuriyet kurulduğunda 943 dolar olan 2000 yılı fiyatlarıyla kişi başına satın alma gücü paritesiyle milli gelir (SGP-KBMG), 2000 yılında 1998 yılında 7035 dolarla zirveye ulaştı. Bu rakam 2001 yılında 6039 dolara indi.
Kişi başına milli gelir açısından da Türkiye, 2. Dünya Savaşı krizinde, kriz öncesi yıl olan 1939 yılındaki rakamları, 13 yıl sonra, 1952'de yakalayabilmişti. 1999'da başlayan krizin izleri ise, program hedefleri tutarsa, 2005-2006 döneminde de yüzde 5 büyüme olursa 8 yılda geçilebilecek. Türkiye'nin 1998 yılında 7035 dolar olan kişi başına milli geliri 2006 yılında 7044 dolarla aşılabilecek.
|
|