BM silah denetçileri, 4 yıl aradan sonra ilk silah denetimini yapmak üzere dün Irak'ın başkenti Bağdat'a vardı. Silah denetçileri heyetinin başkanı Hans Blix ve aralarında Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhamed el Baradey'in bulunduğu 30 kişilik grup, ayağının tozu ile geldikleri Bağdat'ta temaslarına başladılar. Blix temaslarının ardından yaptığı açıklamada, sevindirici gelişmeler yaşandığını kaydetti. Görüşmelere bugün devam edeceklerini kaydedin Blix, teftişlere yeniden başlaması konusunda sevindici gelişmeler elde ettiklerini ve müzakerelin bugün tamamlanacağını kaydetti.

İlk 'kritik tarih' 8 Aralık

Irak'taki silah denetimlerinin 27 Kasım'da başlaması öngörülüyor. Yıl sonuna kadar ülkede 100 uzmanın görev yapıyor olması ve Güvenlik Konseyi'ne ilk raporların 2003 Ocak ayında sunulması planlanıyor. Güvenlik Konseyi'nin kararına göre Irak, 8 Aralık'a kadar tüm silah programını açıklamak zorunda. Irak'ta 2002 sonuna kadar 100 BM silah denetçisi çalışıyor olacak ve denetçiler, 27 Ocak 2003'te Güvenlik Konseyi'ne ilk raporlarını sunacaklar. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı el-Baradey, 1998 yılından beri ilk kez Irak'a gideceklerini ve bu nedenle hazırlıklarının biraz zaman alabileceğine dikkat çekti. Baradey, Irak'ın kitle imha silahı geliştirdiği iddiasını reddetmesine ilişkin olarak, "Hayır yanıtının gerçek olup olmadığından emin olacağız" dedi.

Bir yıl sürecek

Kıbrıs Rum kesiminde, Larnaka Havaalanı yakınlarındaki bir otelde silah denetçileri için bir ofis kuruldu. Blix, "denetleme görevlerinin en az bir yıl süreceğini söyledi. Biyolojik silahlar konusunda uzman olan Alman denetçi Sabine Kraatz-Wadsack, "denetim yapılması gereken 700 bölgenin Ocak ayına kadar denetlenmesinin imkansız olduğunu, öncelikle en önemli olarak kabul edilen 100 bölgenin denetleneceğini" kaydetti.

ŞAHİNLER'DE 'BM HUZURSUZLUĞU'

Irak'ın hemen vurulmasını isteyen ABD'deki şahin çevreler, inisiyatifin BM'ye geçmesinden rahatsızlık duyduklarını dile getirdiler. Şahinlerin yayın organı olarak bilinen The Weekly Standard dergisinin başyazısında, "ABD'nin, inisiyatifi BM Güvenlik Konseyi'ne, BM silah denetçileri ekibinin başkanı Hans Blix'e ve hatta Saddam Hüseyin'e bırakarak hata yaptığı" görüşü ileri sürüldü. Başyazıda, "Mevcut durum, aslında Irak'ta savaş çıkmasını istemeyen Dışişleri Bakanı Colin Powell için bir zafer" değerlendirmesi yapıldı ve Başkan George W. Bush'un, hiç değilse bundan sonra kendi ölçütlerine göre Irak'ın BM kararını ihlal ettiğine karar vermesi durumunda "BM'nin engellemelerini" dikkate almaması istendi.