T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Anketler yanıldı mı?

Berber, önüne oturup "Saçım ak mı, kara mı?" diye soran müşterisine ne demiş bilirsiniz: "Biraz daha bekleyin; önünüze düştüğünde ak mı, kara mı görürsünüz..." Bu yazıyı yazarken henüz sandıklar açılmamıştı; ama siz onu okuduğunuzda kimler kaybetti, kimler kazandı çoktan belli olmuş olacak...

Böyle bir günde işe yarayacak, bütün gün hakkında konuşacağınız bir 'seçim' yazısı yazmalıyım. Herkesin merak ettiği bir konuda... Gelecek seçimler için de kılavuzluk edecek...

Sözgelimi, son hafta içinde yapılmış, ancak seçim yasakları sebebiyle yayımlanamamış anketlere ne dersiniz? Sonuçları biliyorsunuz; anket şirketlerinden hangilerinin yanıldığına, hangilerinin doğru bildiğine karar verebilecek durumdasınız.

Önce bir uyarı: Bu seçimin hiçbir siyasal kurama uymayan bir partisi vardı: Genç Parti (GP)... Kendisine özgü sebepler yüzünden alacağı oy oranını öngörmek gerçekten zordu GP'nin... Bana ne zaman sorulsa, "Yüzde 7 de alabilir, yüzde 17 de..." cevabını yeğledim. Benim öyle cevap vermem kolay, ancak araştırma şirketlerinin bulgularında sapmalar varsa, bilin ki, GP'nin temsil ettiği belirsizlik yüzündendir...

Bu tür anketlerde, araştırmacılar, "İlk tercihinizle ilgili kararınızı değiştirmeniz gerekse oyunuzu hangi partiye verirsiniz?" gibi bir soru da yöneltir deneklere. Diyelim, "Oyum GP'ye" diyen biri için '2. parti' çoğunlukla AKP oluyor. GP beklenenden az alırsa da çok alırsa da, bu durum AKP'nin oylarını -olumlu veya olumsuz- etkileyecektir.

Anket yayını netâmeli bir konu. Seçim öncesinde, henüz yasaklar başlamamışken, bu sütunda bir kaç kez anketlere yer verdim. Yayınladığım anketlerin birinde GP'nin yüzde 10 barajı altında kalıyor gözükmesi çok yakın bir dostumu bana küstürdü. Aynı anketin şans tanımaması yüzünden, bir parti liderinin kızgınlığını da üzerime çektim. Oysa, kızgınlıklarını bana iletenlere söylediğim gibi: "Ne bir gram ekledim, ne de bir gram çıkardım; elime geçeni olduğu gibi aktardım..."

Araştırma şirketleri, içlerinde kendisine duyulan güveni paraya çevirme hırsı duyanlar bulunsa da, itibarlarına düşkünler. Süreklilik için dürüst imajlarını korumak zorundalar. Bu sebeple, kimini yakından kimini uzaktan izlediğim kurumlardan gelen anketleri, en baştan doğru kabul ettim. Esasen seçim haftasına girildiğinde, hemen bütün kuruluşların anketlerinde temel eğilimler benzeşmeye başladı. Ak Parti'nin açık ara önde olduğu, CHP'nin baraj derdi bulunmadığı, birkaç partinin baraj hizasında toplaştığı hepsinde belirgindi. Anketlerde bir sağlama söz konusuysa, bu benzeşmenin o işlevi yerine getirdiği söylenebilir...

"Lâfı fazla uzatma da, rakamları aktaracaksan aktar" dediğiniz belli.

Hayati Bayrakçı'nın başında bulunduğu SONAR şirketi son anketini 25 Ekim tarihinde tamamladı. 2655 kişiye yöneltilen sorulardan, ham bir liste yaptı önce SONAR, sonra kararsızları dağıtarak bir ince oran elde etti. O rakamlar elimizde. Ancak, ben, firmanın iki bant arası tahminini aktarmayı tercih ediyorum: AKP en az yüzde 31, en çok yüzde 35. CHP 18,5 - 22. GP 9 - 12. DEHAP 8 - 11. MHP 6,5 - 10. DYP 4,5 - 7,5. ANAP 2,5 - 4,5. SP 2 - 4. DSP 1 - 2.

Daha önce SONAR'da yöneticilik yapmış Koray Yücel'in SONARK firması bendeki son anketi 16 -21 Ekim tarihleri arasında yaptı. SONARK'ın 'seçim tahmini' olarak yayınladığı tablo şu: AKP yüzde 29.2; CHP 20.1; GP 14,2; MHP 7.0; DEHAP 6.7; ANAP 3.5; DSP 3.1; BBP 2.0; YTP 2.0; SP 1.7; LDP 1.2...

Cenap Nurhat'ın yönettiği Stratejik Araştırma Merkezi'nin (SAM) elimdeki son anketinde barajı üç parti aşıyordu: AKP 29.6; CHP 15.7; GP 10.9; DYP 8.4; MHP 7.1; DEHAP 4.4; ANAP 3.6; YTP 1.3; SP 1.2; BBP 1.2; DSP 1.0...

Dr. Erhan Göksel'in VERSO firması, ekim ayı içerisinde birbiri ardına iki araştırma gerçekleştirdi. 21 - 25 Ekim tarihleri arasında 5424 kişiyle yapılan son araştırmanın sonuçları şunlardı: AKP 28.41; CHP 18.58; MHP 9.46; GP 9.25; DEHAP 9.17; DYP 5.23; SP 4.49; DSP 3.03; YTP 2.75; YP 1.79; BBP 1.00; LDP 0.65... VERSO, bir önceki hafta, daha fazla denekle yaptığı araştırmada ise biraz farklı şu sonuçları bulmuştu: AKP 29.55; CHP 17.16; MHP 9.11; GP 7.56; DEHAP 6.71; DYP 6.56; SP 5.98; YTP 5.25; ANAP 4.14; DSP 3.25; BBP 1.82; YT 0.68; LDP 0.50...

Prof. Kemal Görmez'in yönettiği AKART'ın 21 Ekim tarihli raporu da iki partiyi garanti Meclis'e sokuyor; ancak MHP ve ANAP'a, hatta DYP'ye de barajı aşma şansı tanıyor: AKP 29.5; CHP 17.4; MHP 9.2; ANAP 9.0; DYP 8.5; BBP 2.0; DEHAP 6.2; DSP 3.0; YTP 2.0; SP 2.6; BBP 1.8; LDP 1.0...

Bu seçimin en faal kurumlarından biri Prof. Beşir Atalay'ın başında bulunduğu ANAR'dı. ANAR, en son, seçimden sadece 48 saat önce bir anket yaptı. Elde ettiği bulgular şuydu: AKP 34.2; CHP 21.7; GP 10.1; DEHAP 6.4; MHP 6.2; DYP 6.1; ANAP 3.4; SP 2.9; YTP 2.1; ÖDP 1.1; DSP 1.1...

Rakamlar başınızı döndürmüş olabilir, ama sabrın sonu selâmettir. Son araştırmayı, baraja takılma tehdidi altındaki bir parti, kendi izini belli ettirmeden, önemli bir araştırma kurumuna yaptırdı. Yaptıran da yapan da adlarını gizlemeyi tercih ediyorlar, ama bizim işimiz tarihe not düşmek. Bu sebeple o anketi de sunuyorum: AKP 34.8; CHP 21.2; DYP 9.4; GP 9.1; MHP 7.2; ANAP 3.0; SP 3.0; DSP 1.5...

Seçim öncesi son araştırmalar bunlardı; en doğru anket ise sandıktan çıkan ve şu anda gazetenin manşetinde. Bakın bakalım, anket kurumlarından hangisi doğruya yaklaşmış?


4 Kasım 2002
Pazartesi
 
TAHA KIVANÇ


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED