T ü r k i y e ' n i n   B i r i k i m i

Y A Z A R L A R
Kritik bir siyasi analiz...

Türkiye'nin "siyasi resmi", git gide "sosyolojik ve ekonomik resimleri"nden daha kritik hale geliyor.

Peki bu resimde ne var?

"Temenniler" ile "gerçekler" arasında mesafe koyarak bakacak olursak, ne yazık ki iç açıcı hiçbir şey yok..

Öylesine ki, ülkedeki mevcut güç dengeleri dikkate alındığında "Türkiye'nin son parlamenter sistem seçimlerinden birisini gerçekleştirmek üzere olduğunu", bundan sonra "yaşanacak krizlerin dünü aratacağını", başkanlık rejimi de dahil olmak üzere demokrasi içi, askeri müdahale de dahil olmak üzere "demokrasi dışı yeni gelişmeler"le karşı karşıya kalacağını söyleyebiliriz.

Elimizde üç önemli veri var.

Bunlardan birincisi seçimlerin muhtemel sonuçlarıdır.

Üç önemli ve ciddi araştırma kuruluşunun arka arka yaptıkları araştırmalar 3 Kasım'a kadar değişmesi pek zor olan bir tabloya işaret ediyor. Buna göre AKP çıplak olarak yüzde 30 oy oranıyla, seçimlere oy kullanmayacak ya da boş oy kullanacak seçmenlerin düşülmesinden sonra yüzde 33-35'ulaşacak bir miktarla seçimlerin galibi olacak. Bu oran barajı geçecek parti sayısı azaldıkça milletvekili temsili açısından yükselecek bir orandır ve üç partili bir Meclis'te AKP'yi rahatlıkla 275 milletvekilinin üzerine çıkaracaktır. Buna karşılık barajı dört partinin aşması düşük bir ihtimaldir, Meclis dört partili olsa bile AKP'nin çoğunluğu elde etmesi ciddi bir olasılık olmayı sürdürecektir.

Bu tablo "gerek sosyolojik açıdan, gerek siyasi ve toplumsal merkezin yenilenmesi, yani çevre ile merkezin buluşma ve uzlaşma ihtimali açısından yeni açılımlar getirecek gibi görünse de", ülkedeki siyasi iklimin rengi buna müsaade edecek gibi durmamaktadır.

Başka bir deyişle Silahlı Kuvvetler, devlet ve merkez güçler böyle bir çoğunluğu hazmetme noktasında değildir ve bu kendi başına bir kriz nedenidir. Bu çerçevede yaşanacak bir kriz askerin siyasete karışmasını ucu açık bir şekilde hızlandıracaktır. Temsil krizinin gündeme getirilmesinden tutun, Cumhurbaşkanı'nın Tayyip Erdoğan dışında bir AKP'liyi başbakan tayin etmesinin yaratacağı karışıklığa kadar, Meclis'in açıldığı ilk günden itibaren gerginlikler de başlayacaktır.

İkinci veri Kuzey Irak'ın durumudur. Kuzey Irak'taki Kürt oluşumu neredeyse ABD'nin Türkiye'nin aktif savaşa girmesi için hazırlanan bir yem halini almıştır. Bu koşullarda Türk resmi duruşu kendi kurduğu kapanın içine düşmekte, çözemediği ve bir sınır meselesi haline getirdiği Kürt sorunundan ötürü savaşa doğru hareket etmektedir.

O zaman şunu görmek gerekir:

Savaş ve sonrası dış politikada türlü olumsuz sonuçlara yol açmakla ve insan hayatı açısından tahribat yaratmakla kalmaz, doğrudan doğruya iç siyasi dengeleri de etkiler.

Ülkedeki mevcut koşullar dikkate alındığında muhtemel bir savaşın yönetim içinde askeri otoriteyi ön plana çıkarması kaçınılmazdır. Özellikle çatışmaların hükümetin kuruluş aşamasında ya da bir hükümet boşluğunda veya devlet nezdinde meşruiyeti yarım bir AKP hükümeti sırasında patlaması, siyaset üzerinde asker vesayetini hızlandırıcı bir faktör haline dönüşebilir.

Öylesine ki, savaş ve AKP iktidarı bu vesayet arayışını kolaylaştırmak için kullanılabilir. Hatta seçim verilerine, savaş hazırlıklarına ve askerin ölümcül sessizliğine bakarak bu bir ön hazırlık yapıldığı bile düşünülebilir.

Son dönemlerde "çeşitli kulislerde, askerin bu seçimleri mevcut merkez sağ ve sol partilerin tasfiyesinin bir aracı olarak kabul ettiği, seçimlerden sonra izleyeceği politika ve yöntemlerle bu kez AKP'nin tasfiyesini planladığı, yolsuzluk, basın ve siyasi partiler alanında, hatta parlamenter rejim konusunda 12 Eylül türü toptan bir restorasyona gideceğinin konuşulması" hafife alınmamalıdır.

Türkiye'nin resmine ilişkin üçüncü veri AB meselesine ilişkindir. AB meselesinde Kıbrıs konusunun Türkiye'nin resmi tezlerinin tersine bir seyir izlemesi, başka deyişle Güney Kıbrıs 2004'te tam üyelik hakkı kazanırken Türkiye'nin tarih bile alamayacak olması ihtimali, bir kopuşu beraberinde getirebilir. Kuzey Irak'taki ABD-Türkiye yakınlaşması da bu kopuşu hızlandırabilir.

Başka bir deyişle, devletin merkezinde bulunup, tehlike ve tehdit politikalarından yola çıkanların hedefledikleri restorasyonun açısından AB projesi destek işlevinden köstek işlevine atlayabilir. Zira üyelik demokratik reform ve uygulamalar gerektirmekte, bu reformlar ise sistemin merkezi tarafından artan ölçüde tehlikeli bulunmaktadır ve bulunacaktır. AB üyeliğinin askıya alınması ya da sürüncemede bırakılması, üçgeni tamamlar ve bu kez askeri vesayet değil, askeri velayet kapıda görünür...

Evet, bu ihtimalleri ve analizi kimse kulak arkası etmesin...



15 Ekim 2002
Salı
 
ALİ BAYRAMOĞLU
ALİ BAYRAMOĞLU


Künye
Temsilcilikler
ReklamTarifesi
AboneFormu
MesajFormu

Ana Sayfa | Gündem | Politika | Ekonomi | Dünya
Kültür | Spor | Yazarlar | Televizyon | Hayat | Arşiv
Bilişim
| Dizi | Röportaj | Karikatür
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin HER HAKKI MAHFUZDUR. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz.
© ALL RIGHTS RESERVED