Başbakan Abdullah Gül, hükümetin ve Türk halkının savaş istemediğini, ancak çıkacak bir savaşa da kayıtsız kalamayacaklarını vurgulayarak, bu konudaki kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin vereceğini bildirdi. ABD'nin isteklerine 26 Ocak'ta açıklanacak BM Silah Denetçileri'nin raporundan önce cevap verilmeyeceğini kaydeden Gül, bu tarihten önce TBMM'de Irak konusunda gizli oturum yapacaklarını açıkladı.

Gazete ve televizyonların yayın yönetmenlerini Dışişleri Konutu'nda kabul eden Başbakan Gül, Devlet Bakanları Beşir Atalay ve Ali Babacan ile dış politika danışmanları Ahmet Davutoğlu ve Gürcan Türkoğlu ile birlikte basını bilgilendirdi.

Neleri savaş sebebi sayarız?

Hükümetin ve Türk halkının bir savaşı istemediğini belirten Gül, Türkiye'nin 'kırmızı çizgilerinin' aşılması halinde bunu diplomatik dille "casus belli" yani "savaş nedeni" sayacaklarını söyledi.

Gül, "Türk halkı ve hükümet olarak savaşa karşıyız ancak bu savaş, Kuzey Irak'ta bir Kürt devletine zemin hazırlayacaksa ve Irak'taki yer altı kaynaklarının, Musul ve Kerkük petrollerinin, üniter Irak devleti dışında başka devletler ya da etnik bir yapı tarafından kullanılması söz konusu olursa, Türkiye buna seyirci kalamaz" dedi.

Irak'ta tarihî rolümüz var

Türkiye'nin, Irak'ta "tarihî" bir rolü olduğunu da belirten Gül, şöyle devam etti: "Kuzey Irak'taki kaynakların, ne bir devletin, ne de etnik yapının eline geçmesine müsade etmeyeceğiz. Türkiye, bu konuda gerekli her türlü yola başvuracaktır. Biz üniter bir Irak devletinden yanayız ve bu kaynakların da bu devlet tarafından kullanmasını arzu etmekteyiz. Türkiye dışında oluşabilecek her türlü oluşuma karşı, Türkiye kendi çıkarlarını koruyacak güçtedir. Bölgenin tarihî bir unsuru olarak, olayları çok iyi bilen bir ülke olarak, tarihî olayları yakın dostlarımıza zaman zaman ima ediyoruz. Tarih ve kader bize bir sorumluluk vermiştir, bu sorumluluğun bilincindeyiz, ne yaptığımızı ve ne yapacağımızı çok iyi bilmekteyiz, buna kimsenin kuşkusu olmasın. Türkiye'nin menfaatlari söz konusu olduğunda bu tarihi sorumluluğun gereğini yerine getiririz."

Türkiye 'emirlik' değil

Gül, "Bölgenin asli unsuru olan bir ülke olarak, bizim dışımızda bir savaş çıkacaksa, buna duyarsız kalamayız ve her türlü hazırlığı yapmış durumdayız. Her türlü hazırlığı yapmakta bizim görevimiz. Şu anda bir kuvvet tehdidi ortaya çıkmıştır. Buradaki asıl amaç barış sürecini zorlamaktır " dedi.

Başbakan, ABD'nin talepleri konusunda hemen yanıt verilmeyeceğini 26 Ocak'ta açıklanacak BM Silah Denetçileri'nin raporunun bekleneceğini ifade etti. "Burası bir emirlik değil, ben de emir değilim" diyen Başbakan, Saddam'ı barış yoluyla ikna etmeye çalıştıklarını belirtti.

Gizli oturum yapılacak

Gül, ABD'nin talebi doğrultusunda Meclis'te BM Silah Denetçileri'nin raporunu açıklayacağı 26 Ocak tarihinden önce bir gizli oturum yapılacağını da belirtti. Gül, Meclis'in kararının esas olduğunu belirterek, "Burası demokratik bir ülkedir açık açık söylüyoruz" diye konuştu.

Gül, asker gönderme ve yabancı asker kabul etme konusunda TBMM'den gerekli onay için ise 26 Ocak'ı bekleyeceklerini ifade etti.

ABD'ye örtülü uyarı

Gül, "Türkiye'ye rağmen ABD, Irak'a karşı harekata başlarsa bu Türk-Amerikan ilişkilerine zarar verir mi?" sorusuna, "İki yakın müttefikin ilişkilerine zarar verebilir" diye cevap verdi.

Üs ve limanların incelenmesi için izin isteyen ABD'ye, Türkiye'nin, "bu NATO çerçevesi dışında özel bir durumdur, burada Türk hukuk sistemi esastır" yanıtını verdiğini ve yazılı bir matabakatın imzalanması koşuluyla incelemeye izin verildiğini belirten Gül, ABD'nin hazırlanan bu metni henüz onaylamadığını ifade etti.

Saddam'a sempatimiz yok

Gül, Türkiye'nin Saddam Hüseyin'in rejiminden memnun olmadığını da "Bir diktatör söz konusudur ve kendi halkına zulmettiği gibi bölgeyi de olumsuz yönde etkilemiştir" sözleriyle aktardı.

Gül, esas sorunun dikta rejiminin elinde kitle imha silahlarının bulunmasından kaynaklandığını da belirterek, "Bunu zaman zaman kendi halkına karşı da kullanmıştır" dedi.

'Tüm kurumlarla uyum içindeyiz'

Hükümet kurulduktan sonra 4 büyük sorunla karşı karşıya kaldıklarını belirten Gül, bu sorunları, "Kopenhag Zirvesi, Kıbrıs, Irak ve ekenomik sıkıntı" olarak sıraladı. "Ne yaptığımızı biliyoruz. İşler dalgalanma ile değil, kontrolümüzde gidiyor" diyen Başbakan, Irak konusunda, TSK, Cumhurbaşkanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve hükümetin "tam bir uyum" içinde çalıştığını belirterek, "Sonunda herkes hükümetin gösterdiği istikamete göre hareket ediyor. Hedef küresel ve bölgesel barışa katkı sağlamaktır. Türkiye'nin izlediği politika budur." diye konuştu. Gül, Irak konusunda Dışişleri, Genelkurmay ve ekonomi yönetiminden oluşan bir komite kurulduğunu da belirterek bütün planlamaların bu komite tarafından yürütüldüğünü söyledi.

Asılsız haber zarar veriyor

Toplantıya katılan Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan da savaşın ekonomik maliyetine 4 yönden yaklaştıklarını ifade etti. Babacan bunları, "GSM'ye etkisi; bütçeye etkisi; cari işlemler, döviz ve bankalara etkisi; borç dinamitlerine etkisi" şeklinde sıraladı. Babacan farklı senaryolara göre maliyet çıkarıldığını da belirterek, "ABD'ye göre bu savaşın maliyeti 100 milyar dolar ile 2 trilyon dolar arasındadır. Biz de kendi hesabımızı çıkarıyoruz" dedi. Başbakan Gül de, buna ek olarak, "Para pazarlığı yapmıyoruz, yöntemler metodoloji üzerinde çalışıyoruz" derken, basına da uyarı gönderdi. Gül, geçtiğimiz hafta ortaya atılan haberler nedeniyle Merkez Bankası'nın piyasalara müdahale etmek zorunda kaldığını hatırlattı.

Türkiye'nin hedefleri

Başbakan Türkiye'nin Irak konusunda iki hedefinin ise, "bölgenin kaynaklarının Türkiye'nin uzun vadeli hedefleri dışında tutulmaması" ve "Kuzey Irak"ta olabilecek oluşumlara karşı her türlü tedbir hazırlamak" olduğunu söyledi. Başbakan olasılıklara karşı, orta ve uzun vadeli "her türlü senaryo üzerinde" çalışmaların da tamamlandığını belirtti.

Diplomasi turu

Gül, barışçı yöntemleri sonuna kadar deneyeceklerini bu çerçevede kendisinin de Suudi Arabistan, Mısır, Suriye, Ürdün ve İran'a gideceğini belirtti. Barzani'nin Ocak ayının ilk haftasında Türkiye'ye geleceğini, Türkiye'nin yeni Bağdat Büyükelçisi Osman Paksüt'ün görev yerine gittiğini, Irak'ın Ankara Büyükelçisi'nin de geldiğini belirtti. Gül, Irak'ı ikna etmek için her türlü girişimin de sürdüğünü belirterek yakın zamanda bir bakanın Bağdat'a gideceğini ifade etti.

ZİRVEDEN NOTLAR

Medya yöneticileri Fenerli çıktı

Başbakan Gül, gazetelerden sonra, ulusal yayın yapan televizyonların yönetmenlerini de kabul ederek, yaklaşık 2 saat görüştü.