Cumhuriyet Gazetesi yazarı gazeteci Oral Çalışlar, cezaevlerinde yapılan "ölüm orucu" eylemlerinin bitirilmesi için henüz bir çözüm umudu belirmediğini kaydederek, "Bakanlık tarafından yapılan açıklamayı, ölüm orucu tutanlar tatmin edici bulmuyorlar" dedi. "İnsan Hakları 2000" etkinlikleri çerçevesinde TÜYAP Sergi Sarayı'nda düzenlenen "Medya ve İnsan Hakları" konulu panele katılan gazeteci Oral Çalışlar, ölüm oruçlarının bitirilmesi için dün Bayrampaşa Cezaevi'nde ölüm orucu tutanlarla görüştüklerini hatırlattı.

1996'daki açlık grevi ve ölüm oruçları sırasında da benzer sözler verildiğinin söylendiğini, daha sonra hiçbir sözün yerine getirilmediğinin ifade edildiğini belirten Çalışlar, şöyle konuştu:

"İçerdekiler, 'F' tipi cezaevi sisteminin tamamen kaldırılmasını istiyorlar. Bu devam ettiği sürece de ölüm oruçlarını sürdüreceklerini söylüyorlar. Bugün gazetelere yansıyan umutlar da doğru değil. Ölüm oruçlarının bitirilmesi için henüz bir çözüm umudu yok. Bakanlık tarafından yapılan açıklamayı, ölüm orucu tutanlar tatmin edici bulmuyorlar. 'F' tipi, hücre tipi cezaevleri yerine 15-20 kişilik koğuşları kabul edebileceklerini, bu yerine getirilmeden ölüm oruçlarının bitmeyeceğini söylüyorlar." Oral Çalışlar, ölüm oruçlarının bitirilmesi için bugün de görüşmelere devam edeceklerini sözlerine ekledi.

Kamuoyu nedenini bilmiyor

Gazeteci Can Dündar da, "F" tipi cezaevi konusunun kamuoyu tarafından pek iyi algılanmadığını kaydetti. Ellerini sıktıkları ölüm orucu eylemi yapan mahkumların, bir hafta sonra ellerini sıkamama düşüncesinin ve onların içinde bulunduğu durumun kaygı verici olduğunu söyleyen Dündar, kamuoyunun, bu mahkumların niçin eylem yaptıklarını tam olarak bilmediğini savundu.

Dündar, içerdeki mahkumların "F" tipi cezaevine konuldukları zaman "nasıl olsa öleceğiz" diye düşündüklerini de belirterek, "Tek kişilik hücrelerde bugün değilse yarın öleceğiz. 'F' tipi ölüm getiriyorsa, biz ölerek bunu kamuoyuna gösterelim diye düşünüyorlar" şeklinde konuştu.

Mahkumların, Türkiye'de demokratikleşme isteyen herkesin sahip çıkması gereken talepleri de olduğunu ifade eden Dündar, 'F' tipi cezaevi uygulamasının ertelenmesinin sorunu çözmeyeceğini, mahkumların bu görüşte olduğunu bildirdi. Dündar, "Korkum şu ki, ölümler pahasına olacak çözüme doğru gidiyoruz" dedi.

Can Dündar, ölüm orucu eylemi yapanlar arasında Şartla Salıverme ve Erteleme Yasası'ndan yararlanacak olanlar da bulunduğunu vurgulayarak, "Bu kişiler, yarın özgür olmakla ölmek arasında bir tercihle karşı karşıyalar. Ancak onlar ölümü tercih ettiklerine göre durumun ciddiyeti ortadadır" diye konuştu. n İSTANBUL

Görüşmeler devam ediyor

Cezaevlerinde 53. gününe giren "ölüm orucu" eyleminin, bugün büyük ihtimalle biteceği tahmin ediliyor. Ünlü yazar Yaşar Kemal'in öncülüğündeki heyetin, Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk ile mahkum temsilcileriyle görüşmeleri devam ediyor. Adalet Bakanlığı yetkilileri, mahkum temsilcilerinin öne sürdüğü şartların değerlendirildiğini belirterek, yakında açıklama yapılacağını söylediler.

Temmuz 1996 yılındaki açlık grevlerinde uzlaşma Kandil gecesinde olmuştu. O eylemde de yine arabuluculuk yapan Yaşar Kemal ve Zülfi Livaneli, günlerce yoğun çaba sarfederek 12 kişinin ölümüne neden olan eylemi sona erdirebilmişlerdi.

Dönemin Adalet Bakanı Şevket Kazan, mahkum temsilcileriyle yaptığı görüşmeden sonra öne sürülen şartları kabul etmiş ve Kandil gecesi eylem bitmişti. Kazan, daha sonra şunları söylemişti: "Kandil gecesinin manasını düşündüm. Ulviyetini ve rahmetini düşündüm. Bu gece bu iş bitmeli ve herkes sevinmeliydi. Bu saikin manasını bilen de bilmeyen de bir sevinç yaşasın diye düşündüm ve bu yönde kararımı verdim."