‘Helâl’ fıtratı korur

* Hocam öncelikle helal ve haram gıda ayrımının neye göre yapıldığını, helal ve haram yiyeceklerin tespitinin nasıl yapıldığını anlatabilir misiniz?

Helal, dinen izin verilen ve serbest olanı, haram da dinen yasaklananı ifade eder. Diğer bir ifadeyle helal; yüce Allah’ın Kur’an-ı Kerim’de helal kıldığı, haram da Kur’an-ı Kerim’de haram kıldığıdır. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdular: “Yüce Allah birtakım farzlar kılmıştır, onları ihmal etmeyin. Birtakım hadler (sınırlar, hükümler) koymuştur, onları çiğnemeyin. Birtakım şeyleri haram kılmıştır, onlara el uzatmayın…”

Tükettiğimiz gıdalara gelince, hayvanî gıdalarla ilgili Kur’an-ı Kerim’de dört haram vardır. Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Allah size sadece murdar eti (meyte, leş), kanı, domuz etini ve Allah’tan başkası adına kesilmiş olanı haram kıldı…” (Nahl-115)

Tabiatında iğrençlik ve vahşilik olan; kesici dişi ile avlanan yırtıcı hayvanlar ile pençesi ile avlanan yırtıcı kuşların haramlığı ise Hz. Peygamber’in sünneti ile sabittir. Zira Hz. Peygamber de Allah’ın verdiği yetkiye dayanarak haram ve helalleri açıklamıştır. Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Peygamber onlara iyiliği emreder ve onları kötülükten meneder; yine onlara temiz şeyleri helal, pis şeyleri haram kılar.”

İslam’da helal kabul edilen gıdalar insan fıtratına uygun, temiz ve faydalı gıdalardır. Haram gıdalar ise maddi ve manevi yönden insan üzerinde olumsuz etkileri olan gıdalardır. Zira Yüce Allah bazı gıdaları helal, bazılarını ise haram kılarken kullarına olan rahmetinin eserini göstermiş; onlara zararı olanları haram, faydası olanları ise helal kılmıştır. Bu nedenle genel anlamda tükettiklerimizin helal olması için gıdalar haram kılınmamış olmalı; maddeten ve manen temiz olmalı, içeriğinde dinen haram kılınan herhangi bir katkı maddesi bulunmamalı, insanın ruh ve beden yapısına zarar verecek zararlı bileşenlerden oluşmamalıdır.

SAĞLIKLI NESİLLER YETİŞTİRMEK İÇİN

* Bir Müslüman için helal ve temiz gıda tüketmenin önemi nedir?

Helal ve temiz gıda ile beslenmek bir Müslüman için büyük önem arz etmektedir. Zira helal kazanç ve helal gıda ile namaz, oruç, zekât, hac ve duaların kabulü arasında yakın ilişki vardır. Hz. Peygamber bu konuda ümmetini şöyle uyarmıştır: “Allah Teâlâ temizdir; sadece temiz olanları kabul eder… Bir kimse Allah yolunda uzun seferler yapar. Saçı başı dağınık, toza toprağa bulanmış vaziyette ellerini gökyüzüne açarak: Yâ Rabbi! Yâ Rabbi! diye dua eder. Hâlbuki onun yediği haram, içtiği haram, gıdası haramdır. Böyle birinin duası nasıl kabul edilir!”

Fıtratı koruma, sağlıklı bir hayat yaşama ve sağlıklı nesiller yetiştirmede de helal ve temiz gıdanın önemli rolü vardır. Kur’an-ı Kerim’deki bazı ayetler, insanın yaratılıştan sahip olduğu manevi üstünlüğü, ruhi ve fiziki güzelliklerini koruyabilmesi için tabiatına uygun helal ve tayyib gıdalarla beslenmesinin önemine işaret etmektedir: “Allah, yeryüzünü sizin için karar kılma yeri, göğü de bina yapan; size şekil verip de şekillerinizi güzel kılan ve sizi temiz şeylerle rızıklandırandır…” (Müminun-64.); “Andolsun, biz insanoğlunu şerefli kıldık. Onları karada ve denizde taşıdık. Kendilerini en güzel ve temiz şeylerden rızıklandırdık ve onları yarattıklarımızın bir çoğundan üstün kıldık.” (İsra-70.)

HELAL BELGELİ ÜRÜNLER TERCİH EDİLMELİ

* Katkılı ve şüpheli gıdalar her an, her yerde karşımıza çıkıyor. Müslümanlar günlük hayatlarında helal gıda için nelere dikkat etmeli?

Helal ve temiz gıdalarla beslenmek ilahi bir emirdir. Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Ey iman edenler! Eğer siz ancak Allah’a kulluk ediyorsanız, size verdiğimiz rızıkların iyi ve temizlerinden yiyin ve Allah’a şükredin.” (Bakara-172)

“Ey insanlar! Yeryüzündeki şeylerin helal ve temiz olanlarından yiyin! Şeytanın izinden yürümeyin. Çünkü o sizin için apaçık bir düşmandır.” (Bakara-168)

Yüce Allah’ın bu emrini hakkıyla yerine getirebilmek için duyarlı olunmalı, hatta günümüzde üretilen sanayi tipi gıdaların içeriğini her yönüyle bilmek mümkün olmadığı için güvenilir kuruluşlarca verilen ve denetlenen helal belgeli ürünler tercih edilmelidir.

Ayrıca şüpheli gıdalar konusunda da uyanık olmalı, içeriğini ve bileşenlerini bilemediğimiz gıdalar konusunda dikkatli davranmalıyız. Hz. Peygamber bu konuda şu uyarıyı yapmıştır: “Helâl olan şeyler belli, haram olan şeyler bellidir. Bu ikisinin arasında, halkın birçoğunun helal mi, haram mı olduğunu bilmediği şüpheli şeyler vardır. Şüpheli şeylerden sakınanlar, dinini ve ırzını korumuş olur. Şüpheli şeylerden sakınmayanlar ise gitgide harama dalarlar…”