Tarihi çok eskilere dayanan yumurta ile ilgili tarihçilerin notları arasında padişaha yapılan tarhana çorbasının yumurtayla hazırlandığı yazılmış. Hatta 1539’da Kanuni Sultan Süleyman’ın oğulları Sultan Bayezid ve Sultan Cihangir’in 14 gün süren sünnet düğününde, yumurtalı bir tavuk çorbası ikram edilmiş. Gerek Anadolu’da gerek Osmanlı sarayında yumurta mutfağın sadece ilk öğünde değil, ana yemek ve tatlı olarak da kullanılmış. Biz de bu hafta sizlere yumurtalı ekmek tatlısı ve pilav tarifleri sunuyoruz.
Kahvaltıların sevilen ana yemeği yumurta, en faydalı protein kaynağıdır. Bu yüzden özellikle çocukların gelişiminde büyük önem taşır. İçinde neredeyse bütün vitaminleri barındıran iki yumurta yiyen bir çocuk, günlük protein ihtiyacının da çoğunu karşılamış olur.
Yumurtası ilk alınan kanatlı kaz
Biz “yumurta” deyince daha çok tavuk yumurtasını düşünürüz. Çünkü bolca bulunur. Tarihçiler tavuğun Anadolu topraklarında, insanların yaşadığı yerlere kendiliğinden gelip evcilleştiğini söyler. Fakat kimi kaynaklara göre de yumurtası ilk alınan kanatlı kazdır. Özellikle Eski Mısır mutfağında bolca kaz ve kaz yumurtası yendiği yazılıp çizilir. Gerek Anadolu’da, gerek Osmanlı sarayında yumurta mutfağın sadece ilk öğünde değil, ana yemek olarak, tatlı olarakta kullanıldığı bilinir. Tam bu satırları yazarken aklıma Malcolm X’in çocukluğunu anlatırken annesinin yumurtaya batırıp kızarttığı ekmeklerden bahsedişi geldi. Çoğumuzun çocukluk hatıralarında yumurtalı kızarmış ekmekler vardır. 15. yüzyıla tarihlenen Mahmud Bin Şirvani’nin Osmanlı mutfağı ile ilgili kaleme aldığı eserde, yumurtalı birçok yemeğe rastlıyoruz. Kitaptaki ilginç bilgilerden biri, yumurtanın pişirilmesinde daha çok susam yağının tercih edilmesi. Unutulan birçok yumurta yemeği var kitapta. Mahmud Bin Şirvani’nin anlattığına göre yumurta, et yemeklerinin üzerine kırılıyor, balık, tavuk ciğeri, kereviz gibi malzemelerle karıştırılıp safranla tatlandırılıyor ve susam yağında pişiriliyordu. Padişaha yapılan tarhana çorbasının da yumurtayla hazırlandığı bilgisi var tarihçilerin notları arasında. 1539’da Kanuni Sultan Süleyman’ın oğulları Sultan Bayezid ve Sultan Cihangir’in 14 gün süren sünnet düğününde, yumurtalı bir tavuk çorbası ikram edildiği de yazılmış. Yazsak sayfalar sürecek yumurta meselesi hakkında ünlü ressam Salvador Dali’nin de tabloları olduğunu ihmal etmeyen ekleyelim ve lezzetli iki yumurta tarifi verelim. Sağlıklı, mutlu pazarlar dilerim.
YUMURTALI PILAV
MALZEMELER:
l 2 su bardağı pirinç
l 3 su bardağı su
l 2 yumurta
l 2 kahve fincanı zeytinyağı
l 1 tatlı kaşığı susam yağı
l 1 küçük kuru soğan
l 1 çay kaşığı tuz
YAPILIŞI:
Pirinci yıkayıp yarım saat ıslatalım. Zeytinyağını bir tavaya koyup pirinci şeffaflaşana kadar kavuralım. Ardından tuz ve suyu ekleyip kısık ateşte pişmeye bırakalım. Soğanı ince ince kıyalım. Az yağ koyduğumuz tavada soğanı pişirip üzerine yumurtaları kıralım ve iyice pişirelim. En son susam yağını ilave edip karıştıralım. Demlenmiş pilavımıza soğanlı yumurtamızı ekleyelim ve karıştırıp tekrar 10 dakika dinlendirelim. Servise hazırdır. Afiyet olsun.
Yumurtalı ekmek tatlısı
MALZEMELER: l 1 adet bayat ekmek l 2 adet yumurta l 1 su bardağı toz şeker l 1 su bardağı sıvı yağı
YAPILIŞI: Ekmekleri ince ince dilimleyelim. Bir fırın veya tava yardımıyla hafifçe kurutalım. Yumurtaları çırpalım ve ekmekleri çırpılmış yumurtaya bulayalım. Az yağ konulmuş tavada her iki yüzünü kızartalım. Kızaran ekmeklerin bir servis tabağına alıp üzerine toz şeker serpelim. İkinci kat kızarmış ekmekleri yerleştirelim ve tekrar toz şeker serpelim. Dinlendirip servise alalım. Afiyet olsun.
