Halide Edip’i oynamak hayalimdi

Kadın meseleleri ve Milli Mücadele’yi ele alan romanların usta yazarı Halide Edip Adıvar, Cumhuriyet dönemi edebiyatında gerçekçi roman geleneğinin öncülerinden biri. Yazdığı yirmi bir roman, dört hikâye kitabı, iki tiyatro eseri ve çeşitli incelemeleriyle Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemleri Türk edebiyatında en çok eser veren yazarlarından. Halide Edip yazar, siyasetçi, akademisyen, öğretmen sıfatlarının yanı sıra 1919 yılında İstanbul halkını ülkenin işgaline karşı harekete geçirmek için yaptığı konuşmaları ile zihinlerde yer etmiş usta bir hatip aynı zamanda. Kurtuluş Savaşı’ndaki mücadelesinden dolayı “Halide Onbaşı” ismine layık görülen Halide Edip, Kurtuluş Savaşı’nda cephede Mustafa Kemal’in yanında görev yapmış bir sivil olmasına rağmen rütbe alarak savaş kahramanı sayılmış, aynı zamanda savaş yıllarında Anadolu Ajansı’nın kurulmasında rol alarak gazetecilik de yapmış. “Ateşten Gömlek”, “Vurun Kahpeye”, “Sinekli Bakkal” gibi romanlarıyla tanınan, Türk edebiyatının önemli kalemlerinden Halide Edip Adıvar’ın bu mücadelesi, “Kurtuluşun Kadınları” temasıyla beyaz perdeye aktarılıyor. Filmde Milli Mücadele kahramanlarından Halide Edip’in Anadolu Ajansı’nın kuruluşunda oynadığı rol ve Ateşten Gömlek romanının ismine karar verişi anlatılıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) ile Ehli Sanat Sinema ve Kültür Derneğince bu yıl 10’uncusu düzenlenen “Uluslararası Yed-i Velayet 7 Vilayet Kısa Film Festivali”, “Kurtuluşun Kadınları” başlığıyla Halide Edip Adıvar, Gördesli Makbule, Halime Çavuş, Hafız Selman İzbeli, Tayyar Rahmiye , Kara Fatma ve Çete Emir Ayşe gibi Milli Mücadele döneminde kahramanlık gösteren Türk kadınlarının hikâyelerine yer veriyor. Halide Edip Adıvar’ın hikâyesinin anlatıldığı filmin senaristliğini Erkan Avcı, yönetmen ve yapımcılığını Eda Sürmeli üstleniyor. Çekimleri Mudanya ve Bursa Atatürk Evi Müzesi’nde geçen filmde, Mustafa Kemal Atatürk’ü Zeki Şen, Halide Edip Adıvar’ı ise Serpil Uyanık canlandırıyor. Film, eylülün ilk haftasındaki festival kapsamında gösterilmesi planlanıyor. Filmin yönetmeni ve yapımcısı Eda Sürmeli ile Halide Edip rolünü canlandıran Serpil Uyanık’la konuştuk.

Kahraman Türk kadınlarımızı anlatmak istedik

Yönetmen Eda Sürmeli, Cumhuriyetimizin 100. yılı olması nedeniyle Kurtuluş’un Kadınları ana başlığını vererek, bu yılı Kurtuluş Savaşı’nda gerek cephede gerek cephe gerisinde mukavemet gösteren Türk Kadınlarına adadıklarını dile getiriyor. Sürmeli, “Bu güzel milletin binlerce yıllık tarihinde, 100 yıllık bir yeniden doğuş hikâyesinin yıl dönümünü idrak ettiğimiz bu yıl, biz ahde vefamız olduğunu düşündüğümüz kahraman Türk kadınlarımızı anlatmak istedik” diyor. Senaryonun çekim aşamasına gelene kadar birkaç revizyondan geçtiğini belirten Sürmeli, “Kronolojik olarak birkaç sapma var elbette ama kurmaca olduğu için yani bir belgesel çekmediğim için tarihsel bu sapmaları seyircinin anlayışına bıraktık” ifadelerini kullanıyor ve sözlerini şu şekil sürdürüyor: “Örneğin Anadolu Ajansı 6 Ekim 1920 yılında kurulur fakat Tedkik-i Mezalim 1921 yılında kurulur. Senaryoda ikisi de anlatılıyor. Bunların bilinmesinin, tarihsel sapmalardan daha önemli olduğunu düşündük ve filmin senaryosunu çekim aşamasına getirirken böyle bir bakış açısı ile ele aldık. Filmde Anadolu Ajansı neden ve nasıl kuruldu?, Halide Edip’in Kurtuluş Mücadelemizde duruşu neydi? Bunların cevabını alacağımız kısa ama anlamlı bir film olacağını düşünüyorum.”

Türk kadınının gerçek kimliğini film ile anlatmaya çalıştıklarını ifade eden Sürmeli, “Bu filmle, aslımıza dönüş yapacağımızı, yitirdiğimiz hafızalarımıza format atacağımızı, kendimizi sorgulayacağımızı ve ne olduğumuzu hatırlayacağımızı düşünüyorum” diyor ve ekliyor: “O dönemin aydın bir hanımefendisi Halide Edip’in kendi ülkesinin duruşuna sağladığı katkı, Anadolu Ajansı’nın nasıl kurulduğu, neden kurulduğu ve şu an 103 yaşındaki bu kuruma en çok da bu sebeple sahip çıkmamız gerektiği gerçeği bilincini ve şuurunu uyandırmak istiyoruz izleyenlerde.”

Hayalimi gerçekleştirdim

Filmde Halide Edip rolünü canlandıran Serpil Uyanık, “Vatan ‘Ana’Dolu Olunca” isimli tiyatro oyununda “Halide Edip Adıvar’ı” canlandırıyormuş. Tiyatro oyunundan yola çıkarak, Cumhuriyetimizin 100’üncü yılına ithafen “Yed-i Velayet 7 Vilayet Film Festivali’nde” “Kurtuluşun Kadınları” teması ile Halide Edip Adıvar’ın “Ateşten Gömlek” adlı eserinin isim hikâyesini ve Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte Anadolu Ajansı’nı kurma hikâyesini hazırlamaya ve beyaz perdeye taşımaya karar verdiklerini söylüyor. “Bu filmde beni karakterimin kendisi çekti” ifadelerini kullanan Uyanık, “Çünkü Halide Edip Adıvar, her zaman merak ettiğim kahraman bir Türk kadınıdır. Kendisini harika bir Cumhuriyet kadını olarak görüyorum. Güçlü, zeki ve yetenekli kahraman kadınlarımızdan. Bu kadar güçlü bir karakter olan Halide Edip Adıvar’ı canlandırmak ve hayalimi gerçekleştirmiş olmaktan dolayı çok mutluyum” diyor.

Anadolu Ajansı’nı kurma sahnesi

Tarihi bir karakteri canlandırdığı için onur duyduğunu dile getiren Uyanık, “Halide Edip Adıvar’ı daha yakından tanımak, onun gibi hissetmek ve onu yaşamak inanılmazdı” ifadelerini kullanıyor.

Uyanık, en çok etkilendiği sahneyi ise şu sözlerle paylaşıyor: “Mustafa Kemal Atatürk ile karşılıklı oturduğumuz Anadolu Ajansı’nı kurma kararını aldığımız sahne oldu.Gerçekten Atatürk ile konuştuğumu düşündüm ve çok heyecanlandım. Partnerimin Atatürk’e tip olarak müthiş benzerliği, bu heyecana inanılmaz katkıda bulundu. Keşke Mustafa Kemal Atatürk’ü görme tanıma, imkanım olsaydı dedim.”