Evde bakım yüz güldürüyor

Dünyada profesyonel evde bakım hizmetlerinin tarihçesi 18. yy’a dayanıyor. Fakir hastaların evlerine yapılan ziyaretlerle başlayan hizmetler, 1909’da ilk kez sigortalar tarafından ödenmeye başladı. Hastane bakım maliyetlerine oranla daha az masraflı olması nedeniyle, özel sağlık sigortaları 1970’lerde evde bakımı aktif olarak kullanmaya başladı. Taburcu olan hastaların yüzde 15-20’sinin evde bakım hizmetlerine yönlendirildiği ABD’de günümüzde 22 binin üzerinde evde bakım şirketi bulunuyor. Sektörün 170 milyar doları aştığı ülkede evde bakımın toplam sağlık harcamaları içindeki payı ise yüzde 8 civarında. Evde bakım hizmeti Avrupa’da da oldukça yaygın. İrlanda’da devlet, evde bakım hizmetlerinin tamamını ödüyor. Hollanda’da hizmetler annelik bakımına kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor.

Evde bakım ihtiyacı tüm dünyada giderek artıyor. Zira dünyamız giderek yaşlanıyor. 2000 yılında dünya nüfusunun %10’u 60 yaş üstündeyken 2050’de bu oranın %20’nin üzerine çıkması bekleniyor. Türkiye’de bu gidişatın daha da hızlı olacağı öngörülüyor. Ülkemiz, doğurganlık oranının düşmesi ve yaşam beklentisinin artması ile genç nüfusa sahip bir ülke olmaktan çıkıyor. 1990 yılında 65 yaşın üstündekiler toplam nüfusun yüzde 4,5’u iken bu oran artık iki katına çıkmış durumda. Önümüzdeki 25 yılda, ülkemiz nüfusu % 30 artarken 65 yaş üstü nüfustaki artışın %120 olacağı tahmin ediliyor.

Yaşlı nüfus gibi kronik hastalıklar da artıyor. Sadece kanser nedeniyle Türkiye’de her yıl 40 - 50 bin ölüm gerçekleşiyor. Ülkemizde engelli sayısı 8,5 milyon civarında. Her yıl 150 bin kişi ya sakat doğuyor ya da kazalar ve hastalıklar nedeniyle sakat kalıyor. Evde sağlık hizmetleri; hasta, sakat ve bakıma muhtaç bu bireylere özgürlük ve kendisine ait ortamı kullanma şansı veriyor. Bireyin bakım sorumluluğu aile fertlerinin üstünden alınarak onların da iş ve sosyal yaşantılarını kısıtlamaları ve tükenmişlik yaşamalarının önüne geçiliyor.

Ülkemizde 500 bin vatandaşa aktif olarak evde bakım hizmeti sunuluyor. Engelli bireylerin bakımını üstlenen aile fertlerine aylık 1000 TL’ye kadar ödeme yapılıyor. Sevindirici olan bir diğer husus da, son yıllarda belediyeler de bu alanda aktif rol alıyor. Ülke genelinde irili ufaklı onlarca belediye, evde bakım ekipleri kurup araçlar donatarak vatandaşlara sağlık hizmeti ulaştırıyor. Muayene edilen hastaların ağız ve diş tedavileri de evlerinde yapılıyor. Hatta evde kişisel bakım, sıcak yemek ve yıkama hizmeti ulaştıran belediyeler bile var.