İstanbul merkezli olarak Ocak 2017’den beri ulusal çapta evsizlik sorunu ile mücadele eden Çorbada Tuzun Olsun Derneği (ÇOTUN), son aylarda dünyayı kasıp kavuran COVID-19 salgını kapsamında evsizlerin yaşadığı zorluklar ve alınması gereken önlemler ile ilgili ayrıntılı bir rapor yayınladı. Rapor, T.C. Cumhurbaşkanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile paylaşıldı.
Evsiz bireyler şehirlerde temel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri (barınma, beslenme, temizlik vb.) bölgelerde yaşamaktadır. Bu bölgeler genellikle insan hareketinin yoğun olduğu dinamik ve merkezi noktalardır (bkz. meydanlar, parklar, hastaneler, istasyonlar, kütüphane, internet kafe). Biyolojik afet ile birlikte toplu alanların sınırlandırılmasında sığındıkları alanlarla ilgili mahrumiyet yaşamaları gerçekleşmektedir.
Sokakta yaşayan popülasyonu ele aldığımızda COVID-19 karşısında yaşlıların ölüm riskiyle karşı karşıya olduğunu ve gençlerin de izole olmaması durumunda taşıyıcı potansiyeli oluşturduğunu gözlemlemekteyiz. Bu nedenle evsiz dezavantajlı grubu için önlemlerin alınması can kayıplarının artmaması ve virüsün daha geniş kitlelere yayılmaması açısından kritik öneme sahiptir.
Toplum sağlığının korunabilmesi adına ÇOTUN olarak sunacağımız çözüm yolları, faaliyetlerimiz sonucu edinilen deneyimlerin doğrultusunda, dünyadaki görüş ve uygulama örneklerine dayalı önlemlerin değerlendirilmesi sonucunda oluşturulmuştur. Salgın hastalık krizine karşı önlemlerin yeni oluşturulduğu bir dönemde evsizlerin korunmasına yönelik çözümlerin de yeni ve deneysel nitelikte olacağı bilinmelidir.
Çorbada Tuzun Olsun Derneği olarak çalışmamız: var olan COVID-19 biyolojik afetini temel alan önlem ve uygulamalarda bulunmak isteyen kurumlara yönelik bir öneri bülteni niteliği taşımaktadır.
Sokaktaki bireyler de tıpkı yurtdışından seyahat ile gelenler gibi karantinaya alınmalı ve potansiyel hasta olarak değerlendirilmelidir. Karantinaya alınanlar kategorize edilmeli ve içlerinde bulundukları risk faktörlerine göre küçük gruplara ayrılmalıdır. Söz konusu küçük gruplar sadece izole edilmeyip kendi içlerinde risk gruplarına göre kategorize edilmeli ve sosyal izolasyona dahil edilmelidir. Bu sayede çok katmanlı bir sosyal izolasyon sağlanmış olur.
Semptom gösteren evsiz bireylere maske verilmeli ve diğer evsiz bireylerden ayrı bir yerde barındırılması sağlanmalıdır. Evsiz bireylerin alanlara girişi öncesinde ilgili devlet kurumlarında yapılacak COVID-19 testi sonuçları pozitif çıkan bireyler daha kapsamlı sağlık hizmeti alacakları devlet kurumlarına yönlendirilmelidir. Evsiz bireylerin ilgili sağlık kurumlarına ve barındırılma alanlarına sevki ilgili kurumlarca karşılanmak zorundadır.