Bu yıl 41. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın ana odağı çocuk kitapları. YAYFED’in verilerine göre Türk yayıncılığının son beş yılda büyümeye devam eden alanı da çocuk yayıncılığı. Öyle ki Türk yayıncılığının darboğaza girdiği 2022 yılında bile büyümeye devam etmiş. Bu yıl ise ilk dokuz aya göre çocuk kitapları yine önde.
Tüyap Fuarcılık Grubu tarafından, Türkiye Yayıncılar Birliği iş birliği ile düzenlenen ve bu yıl 41. Kez kapılarını açan Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın ana odağı çocuklar oldu. Üstelik onur yazarı da çoğumuzun kitaplarıyla büyüdüğü Yalvaç Ural. Çocukluğun önemi ve değerine odaklanan kitap fuarında bu yıl pek çok etkinlik de yine çocukların zihinsel dünyasına yönelik. Kitap fuarı çocuk okurlara odaklanınca biz de son yıllarda çocuklar için çıkan kitaplara ve yayınlara bir göz atmak istedik. YAYFED (Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu) Başkanı Münir Üstün’ün verdiği rakamlara bakılırsa çocuk yayıncılığında Türk yayıncılığın karnesi oldukça iyi. Zira Türkiye’de ivme kazanan yayıncılık on yılda yavaş yavaş büyüyerek 2021 yılında 438 milyon 680 bin adet bandrol satışını yakalayarak zirveye oturmuştu. Bu rekor sayının yaklaşık 44 milyonunu yani yüzde 10’unu ise çocuk kitapları oluşturmuş. Bir yıl sonra yani 2022 yılında ise gerek pandemi gerekse yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolayı kitap bandrol satışında düşüş yaşanmış ve rakamlar 380 milyona inmişti. Ancak bu durumdan çocuk kitapları etkilenmediği gibi artış da göstermiş ve çocuk kitapları yüzde 10 oranından yüzde 12’ye yükselerek 46 milyon satışa ulaşmış. Buradan da anlıyoruz ki ekonomik kriz ve sağlık gibi alanlarda yaşanan zorluklarda yetişkinler okumaktan vazgeçse de çocuklar okumaya kendileri için kitap alımına devam ediliyor.
Çocuk yayıncılık bu yıl da rekor kırıyor
2023 yılının tablosu ise çocuklar için daha da iç açıcı. Zira 2023 yılında yayıncılık sektöründe bir toparlanma sürecine girilerek rakamlar 400 milyon 370 bin adet bandrol satışıyla bir önceki yıla göre büyüme gösterirken çocuk kitapları yüzde 12.6 büyümeyle bu rakamı 50 bin 379 adet bandrol satışına çıkarmış. Peki bu yıl durum nedir? 2024 yılının ilk 9 ayının verileri yalnızca elimizde olsa da tablo şöyle: Bu yıl ilk dokuz ayda 328 milyon 296 bin bandrollü kitap üretilmiş ve bunun 41 milyon 268 bininini çocuk kitapları oluşturmuş. Yani çocuk kitaplarının ülkemizdeki genel kitap üretimi içindeki payı yüzde 13’e çıkarak önceki yıllara göre yeni bir rekor kırmış. Ancak satış rekorları şimdilik geçen yılın gerisinde. Yıl sonuna kadar bu rakam ne olur bakacağız. Fakat tüm bu rakamlar bir kere daha gösteriyor ki, birçok kategoride küçülme yaşanırken çocuk kitapları kriz sürecinde üretim artışı ve büyüme gerçekleştirebiliyor. Münir Üstün’ün paylaştığı bir başka ayrıntı daha var.
Bandrol verilmeyen eserler arasında da çocuk kitapları var gerçeği
Onu da şöyle açıklıyor: “48 sayfaya kadar kitaplar bandrol istisnası içindedir ve bandrol yapıştırılmadan üretilip satılmaktadır. Bu istisna kapsamında üretilen kitapların büyük çoğunluğunu çocuk kitapları ve eğitim yayımları paylaşmaktadır. İstisna sebebiyle üretimi ölçülemeyen bu kitapların resmi rakamlara yansıması halinde çocuk kitapları üretiminin aslında bu oranların yaklaşık iki katı olduğu öngörülebilmektedir.”
Hediye kitap çocukları mutlu ediyor
Çocuk kitaplarındaki artış sevindirirken çocukların okuma alışkanlıklarıyla ilgili yapılan son anketlere de bir göz atmak istedim. Gördüğüm tabloda çocukların bebeklik çağlarından ilkokulu bitirinceye kadar ebeveynleriyle birlikte keyifli vakit geçirme adına kitap okumaları yaptıklarını ve bunun da çocukları okumaya teşvik ettiği yönünde. Yine bir başka anket sonucunda ise çocukların kitap önerilerinden ve hediye kitapların okuma alışkanlıklarını doğrudan etkilediği yönünde. Ayrıca ebeveynler eğer çocuklarını kitap okumaya teşvik ediyorsa ya da evde kitaplarla ilgili sohbet ediliyorsa o çocuklar kitap okumaktan daha fazla zevk alıyormuş. Yine kitap okurken en fazla zevk alan çocuk yaş aralığı ise yüzde 75 oranıyla yaşları 5 ila 8 yaş arasındaki çocuklarmış. Umarız bu kitap fuarı okuma sevgisini daha fazla çocuğa taşır. Keyifli okumalar!
