Bademcik ve geniz eti 3-6 yaş arası çocuklarda en sık görülen sorunlardan biri. Bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiş olan bu çocuklarda; yoğun ateş, nefes almada güçlük, gece uykusuzlukları gibi problemler sık görülüyor. İşte farklı sağlık sorunlarına da neden olabilen bademcik ve geniz eti ameliyatları konusunda önemli detaylar...
Geniz eti ve bademcik problemleri özellikle 3-6 yaş grubunda çocukları olan ebeveynlerin en çok şikayet ettikleri sorunların başında geliyor. Bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiş olan bu çocuklarda; yoğun ateş, nefes almada güçlük, gece uykusuzlukları gibi problemler sık görülüyor. Bademcik ve geniz eti problemlerinin çocukların yaşam kalitesini etkilemesinin yanında farklı sağlık sorunlarına neden olabileceğini belirten Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, ailelerin tereddüt ettiği ve karar vermekte zorlandığı bademcik ve geniz eti ameliyatları konusunu aydınlattı...
3-6 yaş arasındaki çocuklarda sık görülüyor
Vücudumuzun savunmasında burundan ve ağızdan girebilecek zararlı organizma veya moleküllere karşı bekçi veya nöbetçi dokuları oluşturan bademcik (tonsil), geniz eti (adenoid) problemleri özellikle 3-6 yaş arasındaki çocuklarda en sık görülen sorunların başında yer alıyor. Bademcik veya geniz eti dokusunda iltihaplanma olmaksızın büyüme olabileceği gibi, sık tekrarlayan ateşlemeyle beraber görülen bademcik enfeksiyonları da gözlenebiliyor. Çocuğun okula gitmesini engelleyen ateşli enfeksiyonlardan, tıkayıcı özelliğinden dolayı uyku problemleri ya da kulakta sıvı birikmesine bağlı işitme kayıplarına kadar varabilen birçok soruna kaynak oluşturabilen bu problemlerin takibi de önem taşıyor.
Şikayetler 6 yaşından sonra azalıyor
Şikayetlerin ağırlıklı olarak 3-4 yaşlarında başladığını söyleyen Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, “Özellikle okul öncesi eğitimle birlikte çocukların virüs ve bakteriyel uyaranlara maruz kalmaları gerek enfeksiyona neden olan, gerekse enfeksiyon dışı bademcik ve geniz eti büyümelerinde önemli etken oluşturuyor” diyor. Tekrarlayan enfeksiyonların bağışıklığın gelişmesi ile 6 yaşından sonra azaldığı ve ergenliğin başladığı 12-13 yaşlarında ise seyrekleşerek kaybolduğu gözleniyor.
Bu bölgelerde ortaya çıkabilen tümörlerin asimetrik büyümeleri ise çocuk veya erişkin her yaşta görülebiliyor. Dolayısıyla, asimetrik büyüme, normal görünümünün belirgin derecede değişmesi, boyunda da şişlikler olması durumunda vakit kaybetmeden hekime başvurmak gerekiyor.
Birçok önemli sorunun kaynağı olabiliyor
Bademcik ve geniz eti problemleri çocukların yaşamını etkileyebildiği gibi büyümesine göre farklı sorunlara da neden olabiliyor. Örneğin en sık görülen basit büyümeler ve/ veya sık tekrarlayan enfeksiyonlar çocuğun okula gitmesini engelleyebiliyor. Ancak geniz etindeki büyümenin tıkayıcı özelliğinden dolayı, ağzı açık şekilde nefes alma, yatakta sık yer değiştirme, ense, yaka bölgesinde yoğun terleme gibi çocuğun hayatını zorlaştırabilen şikayetler de ortaya çıkabiliyor. Bununla birlikte çocuklar sıklıkla uyku problemleri, sık burun akıntısı, rinosinüzitler, kulakta geçici veya kalıcı sıvı toplanması ve bunun getirisi olan işitme kaybıyla karşı karşılaşıyor. Ayrıca, damak-diş gelişme sorunlarıyla da baş etmek durumunda kalabiliyor. Bunların gözden kaçması, yeterli tedavi edilmemesi veya ihmal edilmesi durumunda ileriki yaşlarda önemli ameliyatları gerektirebilecek kulak sorunları da ortaya çıkabiliyor.
Antibiyotik kullanımına dikkat!
Bu çocuklarda üst solunum yolu viral enfeksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkan rinosinüzit nedeniyle sıklıkla antibiyotik kullanıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, “Ancak burnun arkadan havalanmasının bozuk olması nedeniyle rinosinüzit tekrarladığından tıkayıcı faktör devam ediyor. Dolayısıyla antibiyotik kullanılmasına rağmen kalıcı olarak tedavi edilemiyor ve antibiyotik tedavisi bitirildikten kısa süre sonra burun akıntısı tekrar başlıyor. Sonuçta, gereksiz kullanılan antibiyotik soruna kalıcı çözüm getiremediği gibi bakteri direncinin de artmasına neden oluyor” diyor.
Bademcik ve geniz eti ne zaman alınmalı?
Bu sorunla karşı karşıya kalan ebeveynlerin vermek zorunda kaldıkları kararlardan biri de cerrahi tedavi oluyor. Sağlıklı ve çalışan dokunun alınmasının doğru olmadığını, dolayısıyla geniz eti ve bademcik ameliyatları için de bazı kriterlerin bulunduğunu hatırlatan KBB Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Haluk Özkarakaş, tümör, tanı amaçlı incelemelerde, tonsil tüberkülozu, difteri gibi özel hastalıklar durumlarında ameliyatın tartışılmaz bir gereklilik olduğunu söylüyor. Sık karşılaşılan basit bademcik ve geniz eti büyümelerindeki cerrahi yaklaşımı ise şöyle anlatıyor: