Türkiye test edecek

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, kritik bir süreçten geçen Türkiye-ABD ilişkilerini düzeltmek için Ankara’ya gelen ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson ile biraraya geldi. Ankara Palas’ta görüşen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ile ABD’li mevkidaşı Tillerson ortak basın toplantısı düzenledi.

Çavuşoğlu, “İlişkilerimiz kritik bir aşamada. Ya bu ilişkileri tekrar yoluna koyacaktık ya daha kötüye gidecekti. Dün akşamdan bu yana ortaya koyduğumuz iradeyle ilişkilerimizi tekrar normalleştirme konusunda bir anlayışa vardık. Bunun için atılması gereken adımlar var. İki tarafın beklentisi var” diye konuştu. Türkiye’nin beklentilerini net şekilde dile getirdiğini aktaran Çavuşoğlu, “Yaşamsal güvenlik kaygılarımızın ciddiye alındığını düşünmek istiyoruz” dedi.

Bugüne kadar verilen ve tutulmayan sözler, çözülmeyen konular olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“Bundan sonra sonuç odaklı adımları nasıl atabiliriz, konuların sözde kalmaması için birlikte neler yapabiliriz, tüm bu konuları kapsayacak ve birlikte değerlendireceğimiz mekanizmalar oluşturma kararı aldık. Mekanizmalardan biri iki ülke arasındaki ilişkileri içerecek, bir başka mekanizma da Suriye ve terörle mücadele konularını kapsayacak.”

Oluşturulacak mekanizmada Suriye konusunda da Münbiç’e öncelik verileceğini söyleyen Çavuşoğlu, şöyle konuştu:

“YPG’nin Fırat’ın doğusuna geçme konusunda emin olmamız, uygulamayı da görmemiz lazım. Sadece Münbiç için geçerli değil ama Münbiç’ten başlayacağız. YPG buradan çıktıktan sonra, güven oluştuktan sonra ABD ile bu konularda adım atabiliriz ama YPG’nin bir an önce buradan çıkması lazım. Bu ABD’nin bize vermiş olduğu bir söz. Bu sözün uygulamada nasıl tutulacağını bu çalışmada da ele alacağız.”

İLK TOPLANTI MARTTA
Geçmişte de ilişkilerde inişler çıkışlar ve hatta krizler olduğunu ama bu kritik aşamaları birlikte geçtiklerini vurgulayan Çavuşoğlu, şimdi de yine böylesine kritik bir aşamada olduklarının altını çizdi. Çavuşoğlu, “Tüm bu konuları uzmanlarımızla somut adımlar atarak, artık vaatler sözler değil, çalışarak aşmak istiyoruz. Bu mekanizmalar topu taca atmak değil, tam tersi anlaştığımız gibi sonuç alıcı mekanizmalar olacak. Oyalama yok ve inşallah ilk toplantı da mart ayının ortasından önce gerçekleşecek. Bu konuda da mutabakatımız var” diye konuştu.

Tillerson ise özetle şu mesajları verdi: “Münbiç öncelikli konumuz, stratejik olarak önemli. ABD, buranın bizim müttefik kuvvetlerimizin kontrolü altında olmasını istiyor. Başka herhangi bir gücün buraya tekrar girmesini istemiyoruz. Suriye’de bölünme olmadan çözüme ulaşmak istiyoruz. Öncelikle Münbiç konusunu ele alacağız. Kuzey Suriye’nin tamamı üzerinde çalışmaya devam ediyoruz. Türkiye ile ilişkilerimiz sürekli ve stratejiktir. Türkiye ile Suriye’de birlikte çalışmamız önemli. Suriye’de gerilimin artmamasına çalıyoruz. SDG’ye sağladımız desteğin sınırlı olacağını aktardık.

Dün akşam yapmış olduğumuz görüşmelerde kritik öneme sahip konuların nasıl çözülebileceğine yönelik tekliflerimizi sunduk. Suriye’yle ilgili ABD’nin ve Türkiye’nin hedefleri arasında ayrım yok: Burayı DEAŞ’tan kurtarmak, mültecilerin geri dönemesini sağlamak, bağımsız ve demokratik Suriye’yi kurmak. Yapılacak çalışmalarımız var, bu noktadan sonra artık yalnız hareket etmeyeceğiz, Amerika bir şey Türkiye başka bir şey yapıyor olmayacak. Hedefimiz konusunda netleştik, anlaştık. Aşama aşama ilerleyeceğiz.”

Stratejik ortaklık hatırlandı
Çavuşoğlu ile Tillerson arasındaki görüşmenin ardından ortak açıklama yayımlandı. Ortak açıklamada, uzunca süredir unutulan ‘stratejik ortaklık’ ifadesi vurgulandı. “Türkiye Cumhuriyeti ve ABD, müttefik ve stratejik ortak olarak, biribirinin güvenliğine ve savunmasına karşılıklı ve tartışmasız bağlılığını teyit eder” denilen açıklamada, ilişkilerin normalleşmesi için kurulan mekanizmaların “sonuç alıcı” olduğu konusunda da vaadde bulunuldu. Ortak açıklamada, Türkiye ile ABD’nin uzun süreli müttefikler olarak terörizmin her türü ve biçimiyle ortak mücadeleye olan kararlılıklarını teyit ettikleri, DEAŞ, PKK, El-Kaide ve diğer tüm terör örgütleri ile bu terör örgütlerinin uzantılarıyla mücadele konusundaki kararlılıkları yinelendi. Tarafların, iki ülke halklarını doğrudan hedef alan terör tehditlerine karşı meşru müdafaa haklarını tanıdıkları bildirildi. Ancak açıklamada, PKK’nın Suriye uzantısı PYD-YPG adının kullanılmaması dikkati çekti. Türkiye ve ABD’nin Suriye’nin toprak bütünlüğü ve ulusal birliğinin muhafazasına bağlılıklarının teyid edildiği açıklamada, “Suriye içinde oldu bittiler yaratılmasına ve demografik değişimlere yönelik tüm girişimlere karşı kararlıklıkla dururlar” ifadesi kullanıldı.

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, Ortadoğu ziyaretinin son ayağı olan Türkiye’de yoğun mesai yaptı. Cumhurbaşkanı ile 3 saat 15 dakikalık görüşmenin ardından iki ülke ilişkilerinin normalleşmesi için yapılacak çalışmalar üzerinde gece boyu çalışıldı.

Görüşmelerde Türkiye, güvenlik kaygıları ve beklentilerini iletti, tutmadığı sözler hatırlatıldı. Rex Tillerson da Türkiye’ye verilmiş ama tutulmamış sözler olduğunu basın toplantısında itiraf etti. İki ülke ilişkileri tekrar normalleştirme konusunda bir anlayışa vardı. Amerika, askerini Münbiç’ten çıkarmayacağını, bu bölgeyi stratejik gördüğünü belirtirken Türkiye ise iki ülke askerlerinin güvencesinde bölgenin asıl sahiplerinin döndürüldüğü bir yapı önerdi. Türkiye, özellikle güvenlik endişelerini ortadan kaldıracak adımlar görmek istediğini müttefiğine iletti. Görüşmenin ardından yayınlanan ortak deklarasyonla da Amerika yazılı bir beyana imza atmış oldu.

Görüşmelerin ardından somut adım gelmemiş olsa da iki ülkenin bazı konularda formül ürettikleri, belirli güvenceler verildiği ve söz alışverişi yapıldığı belirtiliyor. Ancak bunun sonuçları sahada görülecek. Sahanın belirsizliği ve dengelerin korunması gibi gereklilikler nedeniyle de çalışmalar üstü kapalı gerçekleştirildi. Türkiye, ABD’yi bir süre daha test edecek ve bu süreçte de Afrin operasyonu başta olmak üzere İdlib’deki kontrol noktalarının oluşumu gibi sahadaki çalışmalarını tamamlayacak.

Türkiye, sivil hassasiyetini görüşmelerde net olarak ifade etti. Afrin harekatı tamamlanıp gözler Münbiç’e döndüğünde kurulan mekanizmalar kadük kalır ve vaatler bir kez daha tutulmazsa ilişkilerin kopması kaçınılmaz görülüyor. Türkiye, yüzde 100 ikna olmadığı taktirde sahadaki varlığını artıracak.

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, bir grup tarafından protesto edildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmek üzere Ankara Palas’a gelen ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ı protesto etmek isteyen gruba müdahale edildi. Tillerson’ı protesto etmek isteyen Türkiye Gençlik Birliği (TGB) üyesi bir grup, Ankara Palas’ın bulunduğu Cumhuriyet Caddesi’ne girmek istedi. Polisin dağılmaları yönündeki uyarılarını dinlemeyen gruba biber gazı kullanılarak müdahale edildi. Müdahale sonucu iki kişi gözaltına alınırken, diğer grup üyeleri bölgeden uzaklaştırıldı.