Antik Yunanların Ay takvimini takip ettiğini gösterdiği düşünülen ve sıklıkla 'dünyanın en eski bilgisayarı' diye belirtilen Antikitera mekanizması görenleri şaşırtıyor.
Antik Yunanlıların Ay takvimini takip ettiğini gösteren Antikitera mekanizması, Yunanistan'ın Küçük Çuha Adası (Antikitera) açıklarında 1901 yılında bulundu.
Bu mekanizma, genellikle "dünyanın en eski bilgisayarı" olarak adlandırılır ve yaklaşık 2,200 yıl önce yapıldığı düşünülmekte.
Antikitera düzeneği, Güneş, Ay ve gezegenlerin hareketlerini izlemek için kullanıldı. Ay takvimini takip etmek için tasarlanmış olan bu aygıt, ayakkabı kutusu büyüklüğünde ve içinde "takvim halkası" adı verilen bir parça bulunmaktr. Ancak mekanizmanın sadece kısmi olarak korunduğu için kaç günü takip ettiği net olarak bilinmemekte.
2020 yılında yapılan bir çalışmada, X ışınları kullanılarak Antikitera mekanizmasının kırık halkalarından birinin altı incelenmiş ve toplamda 347 ila 367 delik içerdiği öne sürülmüştü.
Ancak bu bulgular güçlü bir şekilde desteklenememişti ve düzeneğin tam olarak Güneş mi yoksa Ay mı hareketlerine dayanan bir takvim görevi gördüğü belirlenememişti. Güneş takvimleri 365 günü, Ay takvimleri ise 354 günü kapsar.
Horological Journal adlı bilimsel derginin temmuz sayısında yayımlanan bir makalede ise Antikitera mekanizmasının Ay takvimini takip ettiği sonucuna varıldı. Bu keşif, mekanizmanın antik zamanlarda kullanıldığı takvim işlevini aydınlatmada önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Bilim adamları kara deliklerin birleşmesi gibi olaylarda kullanılan kütleçekimsel dalgaları saptamak için bir istatistiksel yöntem geliştirdi. Bu hassas yöntem ve mevcut halkaların konumlarına dayanarak, Antikitera mekanizmasının büyük olasılıkla 354-355 delik içerdiği sonucuna vardılar.
Bu bulgular üzerine araştırmacılar, mekanizmanın Antik Mısırlıların kullandığı 365 günlük Güneş takvimini değil, o dönemde Yunanlıların kullandığı 354 günlük Ay takvimini takip ettiğini belirtiyor.
Glasgow Üniversitesi'nden Joseph Bayley, çalışmanın ortak yazarı olarak, "Antikitera mekanizması ve Yunan zanaatkarlarının bu muhteşem aleti yapmak için harcadıkları emek ve özene yeni bir takdir duymama sebep oldu" diyor.
Deliklerin hassas bir şekilde konumlandırılması için son derece isabetli ölçüm teknikleri ve halkaları açmak için büyük bir ustalık gerektiğini vurgulayan Bayley, daha önceki çalışmalarda da mekanizmanın Ay takvimini takip ettiği öne sürülmüştü.
Ancak Bayley'e göre, yeni çalışma bu ihtimali büyük ölçüde güçlendirmiştir.
