Çalışanlar, emeklilik için yaş dışındaki şartları sağladıklarında kıdem tazminatı alma hakkına sahip olabiliyor. Prim gün sayısı ve sigorta başlangıç tarihi, bu süreçte kritik öneme sahip unsurlar arasında yer alıyor. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için gerekli belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) alınması ve işverene bildirilmesi, sürecin hızlanmasını sağlayacak adımlar arasında bulunuyor. Peki, kıdem tazminatı nasıl alınır? İşte kıdem tazminatına dair merak edilen detaylar...
Kıdem tazminatı, çalışanlar için en önemli güvencelerden biri olmayı sürdürüyor. Bu hak, yalnızca işveren tarafından işten çıkarılan çalışanlar için değil, bazı koşullarda kendi isteğiyle ayrılanlar için de geçerlidir. Özellikle emeklilik, askerlik veya evlilik gibi sebeplerle işten ayrılmak isteyen çalışanlar, belirli şartları sağladıkları takdirde kıdem tazminatı ödemesi alabilirler. Kıdem tazminatının hesaplanmasında prim gün sayısı ve işe başlangıç tarihi gibi unsurlar belirleyici rol oynar. İşte bu kriterlere göre değişen kıdem tazminatı detayları...
Emeklilik Şartlarını Sağlayanlar Kıdem Tazminatı Alabiliyor
Yaş dışındaki emeklilik şartlarını sağlayan çalışanlar, işten kendi istekleriyle ayrıldıklarında kıdem tazminatı talep edebilir. Ancak bu süreçte prim gün sayısı ve sigorta başlangıç tarihi oldukça önemlidir.
8 Eylül 1999 ve Öncesi Sigorta Başlangıcı
Bu tarihten önce sigortalı olanların kıdem tazminatı alabilmeleri için:
5.000 ila 5.975 prim gününü doldurmaları ve
Kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini tamamlamaları gerekmektedir.
EYT düzenlemesi ile birlikte, bu çalışanlar yaş şartına bakılmaksızın emekli olabilir ve kıdem tazminatlarını talep edebilirler. Ayrıca, 3.600 prim gününe ulaşan ve 15 yıl sigortalılık süresini dolduranlar da bu haktan yararlanabilir.
8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 Arası Girişler İçin Koşullar
Bu dönemde sigortalı olanlar, iki farklı şekilde kıdem tazminatına hak kazanabilir:
4.500 prim günü + 25 yıl sigortalılık süresi veya 7.000 prim günü, sigortalılık süresine bakılmaksızın.
9 Eylül 1999'da sigortalı olanlar 25 yıl şartını tamamladı. Bu durumda, 4.500 prim gününü dolduranlar kıdem tazminatlarını talep edebilir. Ancak 7.000 gün primini dolduran çalışanlar için yıl şartı aranmadığını unutmamak gerekir.
Mayıs 2008 ve Sonrasında Sigortalı Olanlar
1 Mayıs 2008 ve sonrası sigorta girişi olanlar için yıl şartı aranmamaktadır. Bu çalışanların kıdem tazminatı hakkı için işe başlama tarihine göre değişen prim günü sayısını doldurmaları yeterlidir. Prim günlerine göre koşullar aşağıdaki gibidir:
2008: En az 4.600 gün
2009: En az 4.700 gün
2010: En az 4.800 gün
2016 ve sonrası: En az 5.400 gün
Örneğin, Haziran 2008'de işe başlayan bir işçi, 4.600 prim günü ile tazminatını alıp işten ayrılabilirken, 2016'dan sonra sigorta girişi olanların en az 5.400 gün prim doldurmaları gerekmektedir.
SGK'dan Kıdem Tazminatı Yazısı Alınması Şart
Kendi isteğiyle işten ayrılacak çalışanların kıdem tazminatı alabilmeleri için Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) yazı almaları gerekmektedir. İşten ayrılmadan önce, işyerinin bağlı bulunduğu SGK merkezi veya il müdürlüğüne başvurarak "kıdem tazminatı yazısı" talep edilmelidir. Bu belge, işverene sunulduğunda tazminat talebi sürecini hızlandırır.
Sigorta Başlangıcına Göre En Az Prim Günleri
Çalışanların kıdem tazminatı alabilmeleri için, yaş dışında emeklilik şartları şu şekilde sıralanır:
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar:
15 yıl sigortalılık + 3.600 prim günü
8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanlar:
25 yıl sigortalılık + 4.500 prim günü veya
7.000 prim günü
1 Mayıs 2008 ve sonrası sigortalı olanlar:
1 Mayıs – 31 Aralık 2008: 4.600 prim günü
2009: 4.700 prim günü
2010: 4.800 prim günü
2016 ve sonrası: 5.400 prim günü
