Ramazan ayının yaklaşmasıyla beraber fitre konusu gündeme geldi. Oruç ibadetinin yerine getirileceği Ramazan ayında ihtiyaç sahiplerine fitre ödemesi yapılıyor. Din İşleri Yüksek Kurulu, bu yıl fitre miktarının 70 lira olarak belirlendiğini ve fitrelerin Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenenlere ramazan ayından önce de verilebileceğini bildirdi. Peki fitre kimlere verilir, kimlere verilmez? Fitre ne zaman ve neden verilir? İşte detaylar.
Oruç ibadetini yerine getirecek olan kişiler Ramazan ayının gelmesini iple çekiyor. Bu ay vesilesiyle fitre verilecek. Diyanet İşleri Başkanlığı, geçen yıl fitre miktarını 40 TL olarak açıklanmıştı. Gözler bu sene yardımların ne kadar olacağına çevrildi. 2023 fitre ne kadar oldu? Fitre ne zaman ve neden verilir?
2023 fitre ne kadar oldu?
Din İşleri Yüksek Kurulu, 2023 fitre miktarını açıkladı. Buna göre 2023 yılı fitre bedeli 70 TL olarak belirlendi. Ayrıca deprem mağdurları için fitrenin Ramazan ayından önce de verilebileceğini belirtildi. Bunun yanında Din İşleri Yüksek Kurulu, içerisinden geçmekte olduğumuz olağanüstü şartlar nedeniyle vatandaşlarımız tarafından yoğun bir şekilde yöneltilen 'Fıtır sadakasının ramazan ayından önce verilmesi caiz midir?' sorusuna, 'Fıtır sadakasının ramazan ayı içerisinde verilmesi müstehap olmakla birlikte Hanefi mezhebine göre ramazan ayından önce verilmesi de caizdir. Dolayısıyla fitre vermesi gereken kimseler, doğal afet gibi hallerde fitrelerini ramazan ayından önce de verebilirler' cevabını verdi."
Fitre ne zaman verilir?
Ramazan ayı vesilesiyle verilen fitreler için ne zaman verilmeli sorusu gündemde yer alıyor. Diyanet resmi internet sitesinde yer alan bilgiye; fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.
Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan'ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî, el-Mecmû', VI, 128).
Fitre kimlere verilir, kimlere verilmez?
Fitre vermek isteyen ama kimlere verilebileceğini bilmeyenler için Diyanet açıklaması bulunuyor. Buna göre; fıtır sadakası, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı yoksul müslümanlara verilir. Fıtır sadakası ve oruç fidyesini vermek durumunda olan kimsenin bunlardan doğrudan ya da dolaylı olarak yararlanmaması esastır.
Zekât için de aynı kural geçerlidir. Bu sebeple bir kimse zekâtını, fıtır sadakasını ve fidyesini kendi usûl ve fürûuna veremez. (Usûl, bir kimsenin anası, babası, dede ve nineleri; fürûu ise; çocukları, torunları ve onların çocuklarıdır.) Ayrıca eşler de birbirlerine zekât, fitre ve fidye veremez.
Hanefilere göre fitre kimlere verilmez?
Hanefilere göre aşağıda sayılanlara fitre verilmez:
a) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşine,
d) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
e) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, II, 223-228).
Şafiilere göre fitre kime verilmez?
Şâfiîlere ve Ebu Yusuf'a göre fitre, Müslüman olmayana da verilemez (Mâverdî, el-Hâvî, III, 387; X, 519; Merğinânî, el-Hidâye, II, 223).
Bunların dışındaki kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir (Zeylaî, Tebyîn, I, 301).
