Üç yıllık ekonomik programın yol haritası açıklandı: Meydan okuyoruz

Kovid-19 salgınında küresel ekonomide en az zarar gören ülkelerden biri olarak gösterilen Türkiye, Yeni Ekonomi Programı(YEP) ile yeni normal dönemin yol haritasını belirledi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, bu seneki Yeni Ekonomi Programı’nın ana temalarını “Yeni Dengelenme”, “Yeni Normal” ve “Yeni Ekonomi” olarak belirlediklerini bildirerek, her birini ayrı bir meydan okuma olarak gördüklerini vurguladı.

2023 ENFLASYONU %4,9

Albayrak, Yeni Ekonomi Programı’nı (2021-2023) (YEP) Vergi Denetim Kurulu Ataşehir Hizmet Binası’nda düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı. Birinci unsur olan yeni dengelenmenin, salgının makroekonomik denge ve finansal istikrar üzerindeki olumsuz etkilerini ortadan kaldırılmasını, iç ve dış dengenin yeniden sağlanmasını, enflasyonun kalıcı olarak düşük tek haneli rakamlara indirilmesini ve cari işlemler açığının kapatılmasını ifade ettiğini aktaran “Enflasyonun 2020 yılı sonunda yüzde 10,5’e gerilemesi, 2021 yıl sonunda yüzde 8 olarak gerçekleşmesi, program dönemi sonunda ise yüzde 4,9 düzeyine gerilemesi hedeflenmektedir.” dedi.

YENİ NORMALE UYUM SAĞLANACAK

Programın ana temalarından “Yeni Normal”e değinen Albayrak, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ile dünya genelinde sosyal ve ekonomik hayatın işleyişinin önemli ölçüde değişime uğradığını dile getirdi. Ekonomideki iş yapış şekillerinin, davranışların ve tercihlerin yeniden biçimlendiğini dile getiren Albayrak, “Program döneminde bu zorunluluklara en doğru yanıtı vermek, katma değerli üretimi destekleyecek iş süreç ve modellerini yaygınlaştırmak, yani ‘Yeni Normale’ uyum sağlamak ikinci hedefimiz olacak.” ifadelerini kullandı. Albayrak, programın üçüncü teması “Yeni Ekonomi”nin yenilikçi, yüksek katma değerli, ihracata dayalı, insan odaklı ve kapsayıcı bir kalkınma modelini temsil ettiğini söyledi.

6,2 MİLYON AİLEYE NAKDİ YARDIM YAPILDI

Albayrak, bu hedeflere ulaşmak için tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de parasal ve mali genişleme adımlarının atıldığını hatırlatarak, şunları kaydetti: “Kovid-19 salgını sürecinde açıkladığımız destek paketlerinin toplam büyüklüğü 494 milyar TL ile milli gelirimizin yüzde 10’una ulaştı. İhtiyaç sahibi 6,2 milyon ailemize 1.000’er TL’lik nakdi yardım yaptık. En düşük emekli aylığını 1.500 TL’ye yükselttik. Kısa çalışma ödeneğinin kapsamını genişlettik, süresini uzattık. 18,7 milyar TL tutarında kısa çalışma ödeneği, 4,4 milyar TL tutarında nakdi ücret desteği ve 3,6 milyar TL tutarında işsizlik ödeneği ile işçilerimize destekte bulunduk. Böylece istihdamın sürekliliğini güçlü bir şekilde bu büyük krizden minimum etkilenmesi için bu adımları attık. 40 milyar TL tutarında SGK ve Bağkur primini ve 29,4 milyar TL vergi ödemesini erteledik. Sektör odaklı vergi indirimleri ile işletmelere destek olduk.”

Eylem planında hedefler neler?

Programda bu yıl için büyümenin yüzde 0,3 düzeyinde gerçekleşeceği öngörülürken, 2021 için yüzde 5,8, 2022 ve 2023 yılları için de yüzde 5 olarak belirlendi. Bu yıl yüzde 10,5 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilen enflasyonun ise 2021 için yüzde 8, 2022 için yüzde 6 ve 2023 için yüzde 4,9 şeklinde yer aldı. İşsizlik oranının bu yıl yüzde 13,8 düzeyinde gerçekleşeceği öngörülen programda, bu oranın 2021’de yüzde 12,9’a, 2022’de yüzde 11,8’e ve 2023’te yüzde 10,9’a düşürülmesi hedeflendi.

TÜRKİYE POZİTİF AYRIŞTI

Bakan Albayrak, salgın döneminde aldıkları bu politika tedbirlerinin neticesinde, bu yılın temmuz ayında ekonomik faaliyetin hızlı bir normalleşme sürecine girdiğini vurgulayarak, “Bu anlamda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin birçoğundan Türkiye olarak pozitif ayrıştık. Sanayi üretimi, satın alma yöneticileri endeksi, kapasite kullanım oranı, elektrik tüketimi ve güven endeksi verileri, ekonomide yılın üçüncü çeyreğinden itibaren güçlü bir V-tipi bir toparlanma olduğuna ve yıldan yıla büyüme oranının pozitife döndüğüne açıkça işaret ediyor” diye konuştu.

YENİDEN DENGELENME

Yeniden dengelenmeyi sağlayarak, yeni normale uyum sağlayarak program döneminde ekonominin güçlendirileceğini vurgulayan Albayrak, “Enflasyon ve cari dengedeki kırılganlıkları azaltacak, rekabet, teknoloji ve verimlilik odaklı ‘stratejik reformları’ hayata geçirmeye devam edeceğiz. Salgın sonrası küresel tedarik zincirinde ortaya çıkan aksamaları fırsata çevireceğiz. Bu kapsamda yenilikçi, yüksek katma değerli, ihracata dayalı, insan odaklı ve kapsayıcı bir kalkınma modeli uygulayacağız” diye konuştu.

YIL SONU HEDEFİ POZİTİF BÜYÜME

2021 yılında, ertelenen tüketim ve yatırımların devreye girmesi ve turizm gelirlerindeki normalleşmeyle birlikte büyümenin yüzde 5,8 olmasını tahmin ettiklerini belirten Albayrak, “Normalleşme adımlarının etkisiyle bu yılın geri kalanında büyüme dördüncü çeyrekte bir miktar ivme kaybedecek olsa da yılın tamamında büyümenin pozitif olmasını ve yüzde 0,3 oranında bekliyoruz” dedi.

YILLIK 1 MİLYON İSTİHDAM ARTIŞI

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, program dönemi boyunca istihdamın yıllık ortalama 1 milyon 336 bin kişi artması ve iş gücüne katılım oranlarındaki artışa rağmen işsizlik oranının kademeli olarak gerileyerek 2023 yılında yüzde 10,9 seviyesinde gerçekleşmesinin öngörüldüğünü söyledi. Bakan, tarımsal üretim maliyetlerini düşürmek, çiftçilerin gelirini garanti altına almak ve gıda fiyatlarında istikrara katkı sağlamak için girdi finansmanı ve avans mekanizmasını uygulamaya koyacaklarını dile getirdi.

30 SENELİK KONTRAT DÖNEMİ BİTİYOR

2021 yılında yenilenecek kontratlardaki doğal gaz fiyatlarının doğal gaz keşfi kaynaklı olarak daha uygun düzeylerde oluşmasının enerji ithalatına olumlu yönde katkı yapacağını belirten Albayrak, “1990’ların o meşhur 25-30 yıllık kontratlarının sonuna geliyoruz artık. Karadeniz’deki güzel haberin de etkisiyle önümüzdeki dönemde çok daha uygun düzeylerde oluşan enerji ithalatı fiyatlarıyla bu sürecin sonunda enerji ithal eden değil, enerji ihraç eden bir Türkiye’den söz ediyoruz ki Türkiye oraya gidiyor.”

HİSARCIKLIOĞLU: İSTİKRARLI BÜYÜME

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) planlanan adımların, Türkiye’yi 2023’e hazırlayacak bir yol haritası görevi üstlenerek yeni normale dönüş ve uyum için yol gösterici olacağını belirterek, “Böylece güçlü ve istikrarlı büyüme sürecine geçiş sağlayacağını düşünüyoruz” ifadesini kullandı.

KAAN: HEDEFLER MAKUL

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, “2020 yılında ekonomik büyüme oranının YEP’te öngörüldüğü şekilde hafif pozitif çıkması makul bir senaryodur. Böylece 2021’de Türkiye ekonomisinin baz etkisinden dolayı yüzde 5,8’lik hedefin çok uzağına düşmeyeceği tahmin edebiliriz. Bununla birlikte, devam eden dönemde ekonomik büyümenin yüzde 5 düzeyinde gerçekleşebilmesi için hem ekonomik etkinliğin ve verimliliğin artması gerekiyor” diye konuştu.

GÜLLE: ODAKTA İHRACAT VAR

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle Gülle, YEP’i heyecanla karşıladıklarını dile getirerek, “Büyüme hedeflerine ulaşmak için ihracata, katma değerli üretime ve istihdama çok daha fazla yoğunlaşılacağının ifade edilmesi memnuniyet verici” dedi.

AVDAGİÇ: 2023 İÇİN ÖNEMLİ

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, ilk defa 2023’e erişen bir YEP açıklandığını hatırlatarak, YEP’teki hedeflerin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sonrası yeni dünyada yarışa ön sıradan başlamak ve 2023 hedefleri bakımından önemli olduğunu vurguladı.

BAHÇIVAN: SANAYİYE DESTEKLERİ ÖNEMLİ

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan ise “Bu hedef doğrultusunda Türk Eximbank için çizilen yeni misyon çok önemli. Aynı şekilde Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası aracılığıyla KOBİ’leri daha rekabetçi hale getirecek önlemlerin öngörülmesini de değerli buluyorum. Ayrıca yeni OSB’lerin desteklenecek olması sanayimiz adına sevindirici bir gelişmedir” diye konuştu.