Türkiye’nin yıllık konut ihtiyacı 900 bin civarında olmasına rağmen son yıllarda ortalama 600 bin konut üretiliyor. Sektör temsilcileri konut fiyatı ve kiralardaki artışın düşük üretimden kaynaklandığına dikkat çekiyor. Veriler; 2018-2022 döneminde sadece 20 bin kişinin konut alarak vatandaşlık elde ettiğini gösteriyor.
Konut piyasasında iki yalan ortaya çıktı. Yüz binlerce kişiye vatandaşlık verildiği yönündeki söylemlere rağmen, 2012 yılında çıkan yasanın ardından geçen 11 yılda Türkiye'de satılan 14 milyon konutun sadece 360 binini yabancılar aldı. Satışlarda yabancının toplam payı yüzde 2.5 oldu. 2018-2022 yıllarını kapsayan 5 yılda ise 20 bin yabancı, gayrimenkul alımıyla Türkiye vatandaşlığı elde etti. Yine yabancıların fiyatları artırdığı iddialarına rağmen, artışın yabancıya yapılan satışlardan kaynaklanmadığı görülüyor. Türkiye’de en fazla konut alan ülkeler Irak, İran, Rusya, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Afganistan oldu. Geçtiğimiz yıl mayıs ayında imzalanan yönetmelikle, Türkiye vatandaşlığı için konut fiyatında alt limit 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmişti. İstanbul, Antalya ve Ankara en fazla rağbet gören iller arasında bulunuyor.
YABANCILARIN ETKİSİ SINIRLI
Her yıl yabancılara sınırlı sayıda konut satılsa da, fiyatları yükselten en önemli iki neden düşük üretim ve maliyet artışı olduğu ifade ediliyor. Yabancıya satışların konut piyasasındaki sıkışıklıkta asıl etken olmadığına dikkat çeken sektör temsilcileri, bu satışların genele oranla çok düşük kaldığını söylüyor.
2022 YILINDA 67 BİN GAYRİMENKUL SATILDI
2022’de Türkiye genelinde toplam 1 milyon 485 bin konut satıldı. Bunun sadece 67 bin 490’ı yabancılara satıldı. 2022 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4,5 oldu. 2022 yılında yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 24 bin 953 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla 21 bin 860 konut satışı ile Antalya, 4 bin 316 konut satışı ile Mersin izledi.
Konut arzı yetersiz, üretim artmalı
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, yabancıya konut satışının piyasaya direkt etkisinin olmadığını belirtti. Fiyatlardaki yükselişin maliyet artışlarından kaynaklandığını vurgulayan Tellioğlu, “Yıllık 900 bin konut ihtiyacımız var ama 600 bin üretiyoruz. Konut açığı ve maliyet artışları fiyatları etkiliyor. Yabancıya satılan konutların oranına baktığımızda oldukça düşük ve piyasaya etkisi yok” diye konuştu.
