İflas erteleme simsarları arttı

Şirket merkezinin kayıtlı olmadığı ancak, bazı hukukçu ve bilirkişi simsarlarının yönlendirmesiyle bir il ya da ilçede şirketin şubesini açıp ardından oradaki ticaret mahkemesinde iflas erteleme kararı aldıran firmaların sayısının bin 306 olduğu belirlendi. Bu firmaların firmanın 4 yıl boyunca hem devlete olan borçlarını, hem de piyasada faaliyet gösterirken borç alacak ilişkisi kurduğu firmaların borcunu ödemeyerek ciddi mağduriyet oluşturduğu kaydediliyor.

Mali sıkıntıya giren firmalar haciz tehditlerinden kurtulup, soluk almak, üretim ve ticaretlerini devam ettirmek için iflas erteleme davaları açıyor. Davalar da 3 ila 25 gün arasındaki bir süreçte mahkemeler tarafından tedbir kararına dönüşüyor. İflas erteleme davası açıp, tedbir kararı alan firmalara karşı vergi, sigorta alacakları dahil tüm icra takipleri duruyor. Haczedilmiş ve henüz satılmamış olan makine ve teçhizat, araçlar, firmanın devamı için gerekli olan bütün hacizli mallar firmaya iade ediliyor.

Ancak bu kanuni hakkı birçok firmanın suiistimale başlaması piyasada ciddi sıkıntıya yol açtı. Bunun üzerine hükümet TBMM'ye sunduğu Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile hileli iflas ertelemelerin önüne geçilmeye çalışacak. Getirilen düzenleme ile merkezinin dışında bir il ya da ilçede şube açarak oradaki ticaret mahkemesine iflas erteleme talebinde bulunan sermaye şirketleri ile kooperatiflerin önü kesiliyor. Ayrıca bu firmaların iflas talebinde alacaklılardan birinin şikayetiyle iflasın ertelenmesi süreci durabilecek. Yine daha önce iflas talebinde bulunmuş şirket ya da kooperatif, iflasın uzatılması da dahil erteleme süresinin üzerinden bir yıl geçmedikçe yeniden iflas erteleme talebinde bulunamayacak.

Yetkililer, bu yılın mart ayına kadar 115 şirketin iflas erteleme talep ettiğine işaret ederken, 2015 ve 2016 içinde bin 306 şirketin iflas erteleme talebinin kabul edildiğini belirtti. İflas ertelemenin iyileştirme ve şirketlerin ekonomiye kazandırılması için verilen hak olduğuna dikkat çeken yetkililer, bunun suiistimalinin, aynı ekosistemdeki alacaklı şirketlerin nakit akışını da bozduğuna işaret ediyor.

Yürürlükteki iflas erteleme sisteminin suiistimale açık olduğuna işaret eden yetkililer, şöyle konuştu: “İflas ertelemeye başvuran şirkete kayyum atanıyor ve kayyum gelip şirketi yönetmeye başlıyor. Şirketin durumunu düzeltmesi gereken kayyum, o şirketin maaşlı çalışanı haline geliyor. Kağıt üzerinde kayyumlara asgari ücretin biraz üzerinde ödeme yapılıyor. Ama maalesef şirketlerden açıktan para alanlar da var.”

Türkiye Bankalar Birliği'nin de (TBB) konu ile ilgili olarak; “İflas ertelemede yeterli inceleme yapılmadan ve başvurudan sonraki 1 gün içinde karar alındığı” yönünde eleştirilerinin bulunduğuna dikkat çeken yetkililer, iflas ertelemenin yalnızca borçlunun menfaatlerini korumak için var olan bir kurum olmadığını kaydediyor. Yetkililer, “Ticari işletmenin münferit malvarlıklarının bağımsız bir biçimde ve bu sebeple düşük bedelle satılması, ilgili ticari işletmenin olduğu kadar alacaklıların da zararınadır. Uygulamada mahkemelerin çok hızlı iflas erteleme kararı verdiği gözlemlenmektedir. Şirketi yalnızca mali olarak değerlendiren bilirkişiler borca batıklığın tespitini iflas erteleme kararı verilmesi için yeterli görebilmektedir. Halbuki iflasın ertelenmesine karar verilebilmesi için ayrıca gerçekleştirilebilir bir iyileştirme planının mevcudiyeti aranmalıdır” tespiti yapıyorlar.

Piyasada yaşadığı sıkıntıdan kurtulmak isteyen işletmelerin kolay yol olarak iflas ertelemeye gittiğine dikkat çeken yetkililer, iflas ertelemenin bilirkişilerin kararına kalmaması gerektiğini, kurulacak bir komisyon tarafından başvuru yapan şirketin bilançolarının mal varlıklarının iyice araştırılmasının ardından başvurusunun kabul edilmesinin de bir yöntem olabileceğini belirtiyor.