Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Bakü’de okuduğu Azerbaycan Halk mahnısı ‘Arası ayırdılar’ İran tarafından tepkiyle karşılanırken rejimin gerçekten rahatsız olduğu Azerbaycan Türklerinin kuşaktan kuşağa aktardığı şiir mi? Uzun süredir birçok cephede kaybeden İran rejimi son olarak Karabağ Zaferi gerçekleşirken Azerbaycan'a karşı Ermenilere destek vermişti. Rejimin gerginliğinin arkasında Erdoğan ile Aliyev’in verdiği zafer fotoğrafı mı yatıyor? Bunu anlayabilmemiz için de ‘Arası ayırdılar’ mahnısının arkasındaki hikayeye göz atalım.
İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif’in geçtiğimiz günlerde Türkiye hakkında attığı hadsiz tweeti İran rejiminin uzun süredir birçok cephede üst üste kayıplar yaşamasının gerginliği olarak da okumak yerinde olur. Bu yılın başında İran rejiminin en önemli ismi Kasım Süleymani ABD tarafından öldürüldü. İran rejimi ise buna cevabı
bir uçağı vurmakla verdi.
Geçtiğimiz ay ise İran rejiminin nükleer silahlanma planlarının arkasındaki en önemli isim olan Muhsin Fahrizade, İsrail’in gerçekleştirdiği
İran rejimi buna da hiçbir cevap veremeyip olan biteni izlemekle yetindi.
- Aynı günlerde; Azerbaycan, Karabağ’daki topraklarını özgürleştirirken İran rejimi açık bir şekilde Ermenistan’a destek verip, Ermenilerin Karabağ’a Rus silahlarını yığmasına imkan sağladı.
Burada İran’ın tavrının arkasında yatan gerçek ise; Türkiye ile Türk dünyasının bağını koparmak, Azerbaycan’ın güçlenmesini engellemekti.
İran rejimi neden Azerbaycan-Türkiye yakınlaşmasından bu kadar çok korkuyor?
İran rejimi neden Azerbaycan-Türkiye yakınlaşmasından bu kadar çok korkuyor?
Türkiye’de yeni yeni fark edilmeye başlansa da İran, Türkiye’den sonra dünyada en çok Türk’ün, Oğuz’un yaşadığı coğrafya.
Ülkede 30 milyondan fazla Türk bulunurken buradaki insanlara sanıldığı gibi Azeri ya da Azerbaycanlı da denmiyor. Sovyetlerin uydurduğu bu tabir İran’da kullanılmazken İran rejimi dahi bölgedeki Türkleri bizim aksimize Türk olarak adlandırıyor.
BBC News Azerbaycanca’ya konuşan sosyolog Ramin Cabbarlı’ya göre İran’ın rahatsızlığının arkasındaki en temel sebep;
İran’da Şii aidiyetinin giderek zayıflaması onun yerine Türk kimliğine bağlılığın Güney Azerbaycan Eyaleti’nde hızla yükselmesi.
Güney Azerbaycan Eyaleti’nin nüfusunu çok büyük oranda Türkler oluştururken bölgede uydular dahi Türkiye’ye çevrili.
Bölgenin en büyük spor kulübü Traktör Sazi’nin oynadığı her futbol maçında Türklük şarkıları söyleyip, kurt figürünü kullanması gibi birçok kültürel etken İran rejimini rahatsız ediyor.
Nehrin kuzeyindeki Türkler nasıl 'Azeri' diye anılmaya başlandı?
Nehrin kuzeyindeki Türkler nasıl 'Azeri' diye anılmaya başlandı?
Azerbaycan’ın meşhur halk mahnısı ‘Arası ayırdılar’ın arkasında yatan hikaye ise
aslında İran rejimini pek ilgilendirmeyen bir mesele.
Çarlık Rusya’sı ile Kaçar Hanedanlığı arasında gerçekleşen savaşta bir Türk devleti olan Kaçarlar mağlup olmuş bunun üzerine Azerbaycan iki ülke arasında bölüştürülmüş ve nehrin Kuzey yanında kalan Revan (bugünkü Ermenistan’ın başkenti Erivan) Hanlığı, Nahçivan Hanlığı gibi Türk hanlıkları Rusya’ya bırakılmıştı.
BBC News Azerbaycanca’ya konuşan yazar Tural Ceferov mahnı ile ilgili şu yorumda bulundu:
'Aras'ı ayırmak iki imparatorluk arasında ayrılması demek değil. Kaldı ki o iki imparatorluktan biri bizim Türk kimliğimiz, Türkleri vurdular bir yerde.'
- Burada hem Kaçar Hanedanı’nın bir Türk devleti olmasına hem de Kafkasya’da yaşayan Türklerin yüz yılı aşan ayrı düşüşüne bir atıfta bulunuyor. İran rejiminin alınganlığının aksine dili, halk mahnısı; kültürü, tarihi bir milletin, Türk milletinin birbirinden koparılması hakkında.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hatırlattığı mahnı; nehrin öte yanı ‘Azeri’ olurken bin yıllardır Türk olan bir milletin adının değişmesine bir ağıt.
Sovyetler yıkıldı, Çarlık Rusya’sı ortada yok. Türkiye tarihinde hiç olmadığı kadar Kafkasya’daki soydaşları ile işbirliği halinde. Rahatsızlıklarının arkasında yatan gerçek ise bu; Artık ortada ne Azeri ne Azerbaycanlı diye bir ayrım kalmaması.
120 milyon Türk’ün; Dedeağaç’tan Tebriz’e kucaklaşmasından rahatsız olanlar beyhude bir çaba içinde. Şairin dediği gibi surda bir gedik açıldı mukaddes mi mukaddes artık rüzgar ne yönde eserse essin.
#Türkiye
#Azerbaycan
#Güney Azerbaycan
#120 milyon Türk
#Oğuzeli
