Amerika Birleşik Devletleri'nde Cumhuriyetçilerin Başkan Adayı Donald Trump ve Demokrat Aday Kamala Harris ilk televizyon tartışmasına çıktı. Sürpriz bir el sıkışmayla başlayan düelloda tansiyon kısa sürede yükseldi. Milyonlarca kişinin kitlendiği programda adaylar, ekonomi, sınır güvenliği, kürtaj, dış politika gibi konularda çok önemli çıkışlar yaptı. Terör devleti İsrail'i destekleyeceğini yineleyen Harris, "Gazze'yi yeniden inşa edeceğiz" ifadelerini kullandı. Trump ise "Ben başkan olsaydım bu savaş hiç başlamazdı, Harris İsrail'den ve Araplardan nefret ediyor" şeklinde karşılık verdi. Böylelikle tüm temel konularda fikirleri ayrışan liderin birleştikleri tek nokta 'İsrail'in savunma hakkını' destekleyeceklerini söylemeleri oldu. Peki karşılıklı suçlamalarla dolu bu 90 dakikada neler konuşuldu? Tartışmayı kim önde tamamladı? Münazara sonrası neler yaşandı? Anketler hangi lideri işaret ediyor? İşte Harris-Trump düellosunun tüm detayları ve ABD seçimlerindeki son durum...
ABD'de 5 Kasım'da yapılacak başkanlık seçimleri için geri sayım sürüyor.
Demokrat aday Kamala Harris ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump, ABC News’in ev sahipliğinde Philadelphia şehrindeki National Constitution Center’da bir araya geldi ve ilk kez canlı yayında kozlarını paylaştı.
Canlı yayının moderatörlüğünü ABC sunucuları Linsey Davis ve David Muir üstlendi.
Tokalaşmayla başladı
İki liderin münazarası sürpriz bir şekilde tokalaşmayla başladı.
Harris, programın başında Trump'ın kürsüsüne yaklaştı ve elini sıkarak kendisini ismiyle tanıttı.
Bu hareket, 2016'dan bu yana bir başkanlık tartışmasında ilk el sıkışma olarak kayıtlara geçmiş oldu.
İlk madde ekonomi
"Trump yalnızca milyarderlere vergi indirimi yapar. Onun öngördüğü yüzde 20'lik satış vergisi, her aileye yıllık 4.000 dolara mal olacak," diye ekledi.
Trump, Harris'in iddialarına itiraz ederek planlarında "satış vergisi" bulunmadığını ve Harris'in de bunun farkında olduğunu belirtti.
Trump, Harris'in başkan seçilmesinin "ülkenin felaketi" olacağını iddia etti.
Sığınmacılar suçlaması
Demokrat aday ise buna yanıt olarak, Trump'ın başkanlık döneminde "Büyük Buhran'dan bu yana en kötü işsizlik oranlarının yaşandığını" iddia etti.
'Biden'ı köpek gibi dışarı attınız'
Silah ve sınırlar üzerinden vurdu
Kamala Harris bu çıkışa, kendisinin ve başkan yardımcısı adayının silah sahibi olduğu yanıtını verdi.
- Kamala Harris’in ABD’de çok eleştirildiği konuların başında eskiden savunduğu bazı politikalardan başkan adayı olması sonrası vazgeçmesi gösteriliyor. Trump da Harris’i ülke sınırları konusundaki siyaseti üzerinden de vurmaya çalıştı. Harris, hassas karnı olan bu başlıkta gelen soruyu “değerlerinin halen aynı olduğu” yanıtını öne çıkarak aşmak istedi.
Kürtaj yasağı
ABD’de sıkça tartışılan kürtaj yasağı, münazaranın öne çıkan başlıkları arasında yer aldı. Harris, Trump’ın seçilmesi durumunda "ülke genelinde bir kürtaj yasağı getireceğini" iddia etti.
- Donald Trump taraftarlarında tepki yaratan bir durum, tartışmayı yöneten iki gazetecinin eski başkanın bazı iddialarına anında doğruluk teyiti yapması oldu. Bu anlardan birinde Trump, Demokratlar’ın yönetimindeki eyaletlerde 9. ayda kürtaj yapıldığını, “bebeklerin doğum sonrası öldürüldüğünü” ortaya attı. ABC televizyonu moderatörü Linsey Davis, ABD’de böyle bir eyalet olmadığını kaydetti.
Miting tartışması
'Göçmenler kedi yiyor' iddiası
Bugün dış basında en çok tartışılan konu ise Trump'ın göçmenlerin 'kedi yediği' yönündeki iddiası oldu.
- Donald Trump’ı zorlandığı başlıklardan biri de, Harris’in siyah kimliğini yeni öne çıkarmaya başladığına ilişkin sözlerinin hatırlatıldığı anlar oldu. Trump, tartışma esnasında kendisinin orta sınıfı temsil ettiğini söyleyen Harris'insiyahi mi yoksa Hit kökenli miolduğunu artık bilemediğini söyledi. Trump,"O ne olmak istiyorsa benim için sorun değil"diyerek sözlerini tamamladı. Harris ise Trump’ın ırk üzerinden ayrımcılık yaptığını savundu.
'Araplardan nefret ediyor'
Tartışmada Gazze'de barışın nasıl sağlanacağı da gündeme geldi. Harris, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'e düzenlediği saldırının kendisini dehşete düşürdüğünü belirterek sözlerine başladı. On binlerce Filistinlinin ölümüne yol açan ve bombardımanı sürdüren İsrail'e hafif bir eleştiri getiren Harris, iki devletli çözümü, İsrail'in kendini savunma hakkını ve Gazze'nin yeniden inşasına desteğini vurguladı.
Anlaştıkları tek konu soykırıma destek
Tüm temel konularda fikirleri ayrışan liderin birleştikleri tek nokta ise 'İsrail'in savunma hakkını' destekleyeceklerini söylemeleri oldu.
Bu bölümdeki soru ve iki liderin tam yanıtları şöyle:
'Herkes benim İsrail'i desteklediğimi biliyor'
'Biden'a saygı duymuyorlar'
'Putin seni öğle yemeğinde yer'
Kamala Harris Ukrayna’nın sınırlarını koruma mücadelesini desteklediğini söyledi. Bu nokta akılda akılda kalan bir ifade de Harris'in Trump'a "Putin seni öğle yemeğinde yer" demesi oldu.
- Canlı yayının kapanış konuşmaları bölümünde Harris, ülke olarak ileriye bakmaları gereken bir zamanda olduklarını ve Trump'ın ülkeyi geriye götüreceğini savunurken, Trump ise 3,5 yıldır iktidarda olan Harris'in Biden politikalarını tekrar edeceğini ve şimdiye kadar yönetiminin bir şey yapmadığını savundu.
Trump 42 dakika: Harris 37 dakika konuştu
Tartışma 1 saat 45 dakika sürdü. İki rakibi ilk kez karşı karşıya getiren canlı yayında Trump'ın toplam 42 dakika 52 saniye, Harris'in ise 37 dakika 36 saniye konuştuğu kaydedildi.
- Salonun dışında toplanan Demokratlarla Cumhuriyetçiler arasında arbede yaşandığı bildirildi.
'Moderatörler üstüme geldi'
Münazaranın ardından odasına geçen Trump, salonda bulunan gazetecilere yaptığı açıklamada, moderatörün kendisine “çok haksız” davrandığını savundu.
Tweet attı: 3 kişiye karşı kazandım
Donald Trump'ın münazara sonrası yaptığı paylaşımlar şöyle:
- "Jesse Watters'a münazara performansımla ilgili güzel sözleri için teşekkür ederim. Harika bir akşamdı!"
- "Bence bu şimdiye kadarki en iyi münazaramdı, özellikle de ÜÇE BİR olmamıza rağmen!"
- "İnsanlar bu akşam büyük bir zafer kazandığımı söylüyor!"
Trump tarafından zafer ilanı
Canlı yayının ardından Donald Trump'ın seçim kampanyası ekibi, gecenin kazananının Cumhuriyetçi aday Trump olduğunu iddia etti. Trump’ın ekibi tarafından yapılan açıklamada, "Başkan Trump, Amerika için cesur bir vizyon sundu ve ilk dönemindeki ekonomik başarılarını, sınır güvenliğini sağlamasını ve ülke genelinde toplum üzerinde yıkıcı etkileri olan suçları durdurma çabalarını nasıl sürdüreceğini gösterdi" ifadeleri yer aldı.
Harris'in ekibinden bir düello daveti daha
Harris’in seçim kampanyası ekibinden yapılan açıklamada, yeni bir canlı yayın tartışması için davet yapıldı. Açıklamada, "Amerikan halkı bu akşam, sonbaharda sandıkta karşılaşacakları seçimi net bir şekilde gördü: Kamala Harris ile ileriye doğru mu yoksa Trump ile geriye mi? Bu gece bunun farkına vardılar. Ekim ayında yapılacak ikinci tartışmada da aynı soruyla yüzleşmeleri gerekecek. Başkan Yardımcısı Harris, ikinci bir canlı yayına çıkmaya hazır. Peki Trump buna hazır mı?" ifadeleri yer aldı.
Münazaranın kazananı kim oldu?
- yüzde 50'si Harris'in
- yüzde 50'si Trump'ın iyi bir performans göstereceğini söylüyordu.
CNN, anket sonuçlarının, yalnızca düelloyu izleyen seçmenlerin tartışma hakkındaki görüşlerini yansıttığını belirtti.
'Biden'la olan yayında daha güçlüydü'
Diğer yandan, bu sonuçların Trump'ın Mayıs ayında ABD Başkanı Joe Biden ile gerçekleştirdiği tartışmadan farklı bir sonuç çıkardığı ifade edildi. Biden'ın adaylıktan çekilmesine sebep olan o münazaranın ardından Trump'ın performansının güçlü olduğu kaydedilmişti.
- Tartışmanın bitimiyle en dikkat çekici gelişmelerden biri, Taylor Swift’in başkanlık seçiminde Kamala Harris’i destekleyeceğine yönelik paylaşımı oldu. Swift’in ülkedeki en popüler kadın şarkıcı olması yönüyle de bir adayı işaret etmesinin önemli olduğu değerlendiriliyor.
Biden'ı deviren canlı yayın
Trump ile Biden'ın CNN televizyonunda yaptığı ilk canlı yayın karşılaşması Biden'ın sonunu getirmiş, "adaylığı bırak" çağrılarının ardından Biden çekildiğini duyurmuş ve yerini Harris'e bırakmıştı.
ABD seçimlerinde son durum: Anketlerde kim önde?
ABD'de 5 Kasım'da Demokrat Kamala Harris ile Cumhuriyetçi Donald Trump'ın yarışacağı başkanlık seçiminin kaderini "kritik eyaletler" olarak nitelendirilen Arizona, Nevada, Wisconsin, Michigan, Pensilvanya, North Carolina ve Georgia'daki sonuçların belirlemesi beklenirken, güncel anketlere göre bu eyaletlerdeki durum dengeli.
Seçiciler Kurulu olarak adlandırılan seçim sistemi nedeniyle bazı eyaletler başkanın belirlenmesinde kritik önem taşıyor.
Her 4 yılda bir başkanlık seçimlerinin yapıldığı ABD'de seçmenler, başkanı doğrudan değil, oy verdikleri delegeler yoluyla seçiyor.
Bu üyeler de ABD'nin başkanı ve başkan yardımcısını seçmekle görevli olurken, seçimlerde en fazla oyu alan aday değil, en fazla delegeyi kazanan aday başkanlık koltuğuna oturuyor.
Seçimlerden sonra toplanarak ABD başkanını seçen Seçiciler Kurulu üyelerinin sayısı ise her eyaletteki ABD Kongresinin iki kanadı olan Temsilciler Meclisi ve Senatodaki toplam üye sayısına eşit. Kongre'de temsilcisi olmayan başkent Washington'ın de Seçiciler Kurulu'nda 3 üyesi bulunuyor.
Seçiciler Kurulu'nun her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delegesi bulunuyor. Bu sayının yarıdan 1 fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday, başkan olmaya hak kazanıyor. Aynı sisteme göre bir eyalette rakibinden 1 oy dahi fazla alan başkan adayı, o eyaletteki tüm delegeleri kazanıyor.
Yedi eyalet salıncak gibi
Hem Demokrat hem de Cumhuriyetçilerin yoğunlukta olduğu birçok eyalet bulunuyor. 1 fazla oyun bile tüm delegelerin kazanılmasına imkan tanımasından dolayı iki siyasi görüş arasında dengenin olduğu eyaletler ise başkanlık seçiminde kritik önem taşıyor.
ABD seçim sistemine göre, örneğin, California'nın 54 delegesi bulunurken, Texas'ın 40, Florida'nın 30 ve New York'un 28 delegesi bulunuyor ancak delege sayısı fazla olan bu eyaletlerin parti eğilimleri uzun yıllardır pek değişmediği için toplamda sonuca etkileri büyük olmuyor. Örneğin, California ve New York uzun yıllardır Demokrat, Texas ve Florida ise uzun zamandır Cumhuriyetçi eğilimiyle biliniyor.
Bu sistemde başkanlık seçimlerinin kaderini Cumhuriyetçi ile Demokratlar arasında gidip geldikleri için "salıncak eyaletler" olarak da adlandırılan "kritik eyaletler" belirliyor.
2024 seçimlerinden önce, başkanlık için ulaşılması gereken toplam 270 delege sayısının 93'ünü teşkil eden Arizona, Nevada, Wisconsin, Michigan, Pensilvanya, North Carolina ve Georgia şeklinde 7 "kritik eyalet" bulunuyor.
Kritik Eyaletler ve Delege Sayıları:
- Arizona: 11 delege
- Nevada: 6 delege
- Wisconsin: 10 delege
- Michigan: 15 delege
- Pensilvanya: 19 delege
- North Carolina: 16 delege
- Georgia: 16 delege
Seçim Sistemi nasıl?
ABD’de başkan doğrudan seçilmez; Seçiciler Kurulu üyeleri aracılığıyla seçilir.
Toplam 538 delege bulunur, 270 delegeye ulaşan aday başkan olur.
Eyaletlerde bir adayın rakibinden 1 oy fazla alması, tüm delegeleri kazanmasına neden olabilir.
Anket Sonuçları (Real Clear Politics):
Genel Oy Durumu:
- Kamala Harris: %48,4
- Donald Trump: %47,2
Kritik Eyaletlerdeki Durum:
North Carolina:
Trump: %47,9
Harris: %47,8
Georgia:
Trump: %48,3
Harris: %48
Arizona:
Trump: %48,4
Harris: %46,8
Wisconsin:
Trump: %47,2
Harris: %48,7
Michigan:
Trump: %47,1
Harris: %48,3
Nevada:
Trump: %47,4
Harris: %48
Pensilvanya:
Trump: %47,6
Harris: %47,6 (Dengede)
Diğer Eyaletlerdeki Anket Sonuçları:
California:
Trump: %35
Harris: %59,5
Texas:
Trump: %50,3
Harris: %43
Florida:
Trump: %49
Harris: %43
New York:
Trump: %39
Harris: %53
New Hampshire:
Trump: %45,7
Harris: %50,7
Minnesota:
Trump: %44,5
Harris: %50
Virginia:
Trump: %44
Harris: %48
Ohio:
Trump: %52
Harris: %43
Maine:
Trump: %41
Harris: %58
Montana:
Trump: %56,3
Harris: %38,7
- Bu liste, mevcut anket sonuçlarına dayanmaktadır ve seçim sonuçları seçim gününe kadar değişebilir.
