Nükleer anlaşma, Kasım Süleymani suikastı ve yaptırımlar nedeniyle ABD ile ilişkileri durma noktasına gelen İran, Donald Trump'tan başkanlık koltuğunu geçtiğimiz ay devralan Joe Biden yönetimi ile ilk temasını kurdu. İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Nehavendiyan'ın Biden hükümetine yakın bazı diplomatlarla "gayriresmî" görüşmeler yaptığı ortaya çıktı.
Nükleer faaliyetleri tehlike arz ettiği iddiasıyla İran'ın 2015 yılında denetlenmesi kararlaştırılmıştı. Söz konusu anlaşmaya ABD, İngiltere, Rusya ve Avrupa Birliği başta olmak üzere birçok ülke imza atmıştı.
ABD Başkanı Donald Trump, söz konusu imzaları yok sayarak anlaşmadan ayrıldığını ve nükleer silah kullanan İran'a yaptırım uygulayacağını duyurmuştu. İki ülke arasındaki gerilim İran Devrim Muhafızları Komutanı Kasım Süleymani'nin ABD ordusu tarafından öldürülmesiyle ayyuka çıkmıştı.
Trump'ın görevi Biden'a devretmesinin ardından İran, ABD'nin yaptırımlardan vazgeçmesi ve nükleer anlaşmaya dönmesi konusunda çağrı yapmıştı.
Söz konusu olayların ardından dikkat çeken bir gelişme yaşandı. Reformistlere yakınlığıyla bilinen "zeitoons" haber sitesi, Nehavendiyan'ın gözetiminde İranlı bir ekibin ABD Başkanı Biden'a yakınlığıyla bilinen bazı isimlerle bir araya gelerek müzakerelerde bulunduğunu iddia etti.
Görüşmelerin Nehavendiyan'ın ABD'de üniversite eğitimi gördüğü yıllardaki dost ve yakınları aracılığıyla yapıldığı belirtildi.
Bakan Zarif haberdar edilmedi
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin talimatıyla gerçekleşen görüşmelerde ilerleme sağlandığı, Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'e konuyla ilgili genel bilgi verildiği ancak Zarif'in söz konusu müzakerelere muhalefet ettiği ve ayrıntılardan haberdar edilmediği iddia edildi.
"Hamaney'e yakınsan bilgi yok"
Haberde ayrıca, Ruhani'nin Dışişleri Bakanı Zarif'e görüşmelerin ayrıntıları hakkında bilgi vermemesinin gerekçesi olarak, Zarif'in son dönemde ülke lideri Ali Hamaney'e yakın duruşu gösterildi.
"Müzakerelere ön hazırlık" iddiası
Öte yandan bazı uzmanlar, bahsi geçen görüşmelerin Hamaney'den bağımsız ve Zarif'ten habersiz yapılmasının mümkün olmadığını belirtiyor.
Bahsi geçen görüşmelerin, Zarif'in yapacağı müzakerelere ön hazırlık olduğu değerlendiriliyor.
