Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine yönelik saldırılar bölgedeki askeri gerilimi had safhaya çıkarmışken, son günlerde Suudi Arabistan ve İran'dan müzakere mesajları verildi. Irak Başbakanı Abdülmehdi'nin arabuluculuğunda iki ülke arasında diplomasi kanalları kurulacak. Heyetlerin önümüzdeki dönemde zirvede bir araya gelmesi planlanıyor. Peki bu gelişmeler, Ortadoğu'da yeni bir dönem başlatabilir mi? Uzmanlar yenisafak.com'un sorularını yanıtladı.
Aramco tesislerine yönelik saldırı sonrası savaşın eşiğine gelen İran ve Suudi Arabistan'dan sürpriz müzakere mesajları verildi.
Bu gelişmeleri yenisafak.com'a değerlendiren Ottowa merkezli güvenlik analisti Dr. Farhad Rezaei, tarafların askeri çözümü öngörmemesinin önemli olduğunu ancak sorunların siyasi çözümünün de kolay olmayacağına şu ifadelerle dikkat çekti:
- "İki ülke arasında diplomasi kanalları yeniden kurulabilseydi, bu çok iyi olurdu ama bir uzlaşının İran'da özellikle Kasım Süleymani gibi 'sertlik yanlılarınca' kabul göreceğine inanmak zor. İran'da daha evvel ılımlı hükümetler, Suudi Arabistan'la ilişkileri normalleştirmeye çalıştı ancak başarısız oldu. İran eski Cumhurbaşkanı Rafsancani'nin gerilimi azaltma girişimleri, iki ülke içerisindeki sertlik yanlıları tarafından akamete uğratıldı."
"Askeri seçenek iki taraf için maliyetli olur"
Bölgedeki askeri savaşın bir felaket olabileceğine dikkat çeken Rezaei şunları söyledi:
"İki taraf da askeri seçeneğin maliyetinin çok pahalı olacağını biliyor. Aramco petrol tesislerine gerçekleştirilen saldırılar sonrası, Suudiler ordudaki beceriksizliği ve güvenlik hizmetlerini İran'la karşılaştırdıklarında ne kadar kötü olduğunu fark etti. Dolayısıyla, bu cepheden İran'a karşı askeri seçenek mantıklı gözükmüyor."
Müzakere girişimleri daha önce başarısız oldu
"Bu girişimler ilk olarak, 2015 yılında Suudi Arabistan'ın Yemen'e başlattığı Kararlılık Fırtınası operasyonu sırasında raydan çıktı. Rafsancani, aynı dönemde Riyad'a seyahat etmeyi planlıyordu.
"Aramco sonrası ilişkilerin düzelmesi mümkün değil"
İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) Başkanvekili Hakkı Uygur da iki ülkenin askeri gerilimi istemeyeceğini ancak siyasi bir çözümün pek mümkün gözükmediğini söyledi.
- "Suudi Arabistan'ın Dış İlişkilerden Sorumlu Devlet Bakanı Cubeyr müzakere mesajlarının yanlış anlaşıldığını açıkladı. Suudi Arabistan ve İran arasında yaşınan krizlerin boyutu kolay kolay çözülmez. İki ülke askeri bu gerilimin askeri boyuta ulaşmasını elbette istemiyor ancak özellikle Aramco'ya yönelik saldırılar sonrası yeni bir dönemin başlayacağını zannetmiyorum. Suudi Arabistan, bu saldırıya karşılık vermeyi hedefliyor. Bunu öncelikle İran'ın petrol tesislerine siber saldırı yaparak gerçekleştiriyor. İran'a doğrudan bir saldırı düzenlemese de, Irak, Suriye ve Yemen'deki İran destekli milisleri daha fazla hedef alabilir."
