Biden umduğunu bulamadı

Suudi Arabistan’ın Cidde kenti, hafta sonu “Güvenlik ve Kalkınma” Zirvesi’ne ev sahipliği yaptı.

Körfez İşbirliği Konseyi’ne üye Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Bahreyn, Kuveyt ve Umman’ın yanı sıra Mısır, Ürdün ve Irak’ın hazır bulunduğu zirveye, ABD Başkanı Joe Biden ve kendisine eşlik eden kalabalık bir Amerikan heyeti de katıldı. Biden, Ortadoğu’daki ilk durağı İsrail’den Suudi Arabistan’a direkt olarak uçarak, bu güzergâhı kat eden

ilk Amerikan başkanı oldu.

Toplantının en dikkat çekici yönü, Arap muhataplarının ABD Başkanı Biden’a gösterdiği mesafeli tavır oldu. Biden, “ABD Ortadoğu’yu hiç terk etmeyecek” yönünde mesajlar vermesine rağmen, zirve, Amerika’nın bölgedeki etkinliğinin yeniden sorgulanmaya başladığı bir döneme denk geldi. Biden’ın kişisel gafları da, başkan olarak Amerikan dış politikasındaki muktedirliği hakkında soru işaretleri oluşturuyor.

SUUDİ DAMGASI

Zirvenin sonuç bildirgesine, Suudi Arabistan’ın damga vurması ise dikkatlerden kaçmadı. Irak, Yemen, Sudan, Suriye ve diğer bölgelerde yaşanan krizlerle alakalı istikrar ve barış temennilerinin yer aldığı bildirge, Riyad’ın dış politik tercihlerine uygun bir dille kaleme alındı. Afganistan ve Ukrayna gibi bölgeye nispeten uzak bölgelerde devam eden olaylarla ilgili de diplomatik bir üslup tercih edildi.

İKİ DEVLET VURGUSU

Filistin konusunun özel bir paragrafla ele alındığı sonuç bildirgesinde, “İki devletli çözüm” atfı öne çıktı. ABD Başkanı Joe Biden’ın da dile getirdiği bu nokta, Suudi Arabistan ve diğer ülkelerin uzun yıllardan beri takip ettikleri çizgiyi yansıtıyor. Öte yandan, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, İsrail uçaklarına hava sahalarını açmalarının İsrail’le doğrudan diplomatik ilişki kurdukları anlamına gelmediğinin altını çizdi. Suudi Bakan, Filistin meselesinden ellerini çekmediklerini kaydetti.

Mesafe, beden diline yansıdı

ABD Başkanı Joe Biden’ın Suudi Arabistan ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerin seyrini gözler önüne seren ilginç işaretler içeriyordu. Biden, önceki teamüllerin aksine, Cidde Kral Abdülaziz Havaalanı’nda Mekke Valisi Prens Halid tarafından karşılandı. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Biden’la tokalaşmak yerine “yumruk selamı”nı tercih etti. Veliaht Prens, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi ve diğer devlet başkanlarını bizzat havaalanında karşıladı ve hepsiyle kucaklaştı. Biden’a uygulanan selamlama protokolü “Covid-19 tedbirleri” çerçevesinde açıklandı.