T Ü R K İ Y E ' N İ N B İ R İ K İ M İ |
||
Y A Z A R L A R | 29 MART 2006 ÇARŞAMBA | ||
|
Ünlü matematikçi Tales, güneş tutulmasını tarihte ilk defa hesaplayan kişi olarak biliniyor. Belki aramızdan birilerinin büyük büyük dedesi Tales'ten daha önce aynı hesabı yapmıştır ama elimizde öyle bir kayıt yok. Bu yüzden Tales'le ilgili kayda itibar etmek zorundayız. Onun yaptığı hesabın doğru çıkmasıyla MÖ 585 yılında Medler ile Lidyalılar savaşmaktan vazgeçmiş. İnsanlar güneş tutulmasını savaştan cayma sebebi olarak görebiliyorsa, günün birinde tutulmamasını da aynı şekilde değerlendirebilirler. Hatta bu ikincisi daha mantıklı bir düşünce... "Güneş tutuldu, o halde savaşmayalım" yerine "Güneş tutulmadı, o halde savaşa gerek yok" diyebilmek, dünyanın selâmeti bakımından çok daha yararlı, çok daha münasip. Ama bunu insanlara anlatmak mesele... İşin aslı anlatmak kolay da, karşıdakinin anlayabilmesi pek imkân dâhilinde değil. Şimdi bu fikri Bay Buş'a açsak... "Mister Buş, güneş tutulmadıkça savaşmak anlamlı değil" desek... Yüzümüze nasıl bakar bir düşünün. "Adam uçmuş" diyecektir. Söylediklerimizin deli saçması olduğuna hükmedecektir. Yahut "Sarhoş herhalde, ne dediğini bilmiyor..." dedikten sonra, dünyanın dört bir yanında sürmekte olan savaşların son durum raporlarıyla ilgilenecektir. Nerede kaç kişi öldü? Nerede kaç bomba atıldı? Neredeki yönetim bize yan baktı? Sırada hangi ülke var vs... Bu arada bir süreliğine güneş tutulmuş; umurunda mı? Tutan bırakır. Nasılsa tutulmanın ne şekilde gerçekleştiğini biliyor. Oysa herkes Bay Buş kadar bilgi sahibi değil. Güneş tutulmasını değişik sebeplere bağlayanlar var. Çinlilere göre güneş tutulması, ejderhanın güneşi yemesinden kaynaklanıyor. Mısır'daki inanışa göre kötü kalpli yılan, güneş tanrısı Ra ile kavga ettiği için dünya gün ortasında karanlıkta kalıyor. Güney Amerika'da kara bir jaguar... İskandinavya'da bir kurt... Vietnam'da ise bir kurbağadır güneş tutulmasının sebebi. Kızılderililere göre, ay ile güneşin savaşı yüzünden gün ışığı kayboluyor. Mezopotamyalılar tutulma sırasında meşaleler yakarak güneşe yardım ettiklerine inanıyorlar. Bize göreyse güneş tutulması derin devletin işi. Kesin. Kimse gerçeği ortaya koymaya cesaret edemiyorsa da biz doğru bildiğimizi söylemekten çekinmeyiz. Derinlikten korkmayız. TÜBİTAK'tan yapılan açıklamaya göre 4 dakika boyunca tarifi imkânsız bir karanlık yaşanacak. Tam tutulmadan 15 dakika önce hava alışılmışın dışında karanlık olacak. Işın geometrisi değişecek, cisimlerin gölgeleri bozulup, bükülecek. Tutulmaya 2 dakika kala, ışık şiddetindeki azalma hızla fark edilebilir düzeye gelecek ve ufuk, soluk sarı renge bürünecek. Birkaç dakikalığına ısı düşecek, hafif ve serin bir rüzgâr hissedilecek. Kuşlar yere inecek. Hayvanların dengesi bozulacağı için tuhaf sesler çıkaracaklar. Bazı insanlar da tuhaf sesler çıkarma konusunda at, sincap, kurbağa ve bilumum hayvanlarla farkında olmadan yarışa girişecekler. Şayet bugünkü tutulmayı rahat bir şekilde seyredemezseniz fazla üzülmeyin. Bir sonrakini seyredersiniz. O da 30 Nisan 2060 yılında olacak; 54 yıl sonra. İsteyen o tarihte kimin başbakan olacağını merak etsin; isteyen de kişi başına düşen milli gelirin kaç para olacağını. Bense dünya haritasının 2060'ta alacağı şekli merak ediyorum. Bir de otomobil modellerini. Mesela, aynasız bir otomobil yapmayı düşünen çıkar mı dersiniz?
|
|
Ana Sayfa |
Gündem |
Politika |
Ekonomi |
Dünya |
Aktüel |
Spor |
Yazarlar Televizyon | Sağlık | Bilişim | Diziler | Künye | Arşiv | Bize Yazın |
Bu sitede yayınlanan tüm materyalin her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilmeden çoğaltılamaz. © Yeni Şafak Tasarım ve içerik yönetimi: Yeni Şafak İnternet Servisi |