Ana Sayfa
Gündem
Politika
Ekonomi
Dünya
Aktüel
Spor
Yazarlar
Televizyon
Sağlık
Son Dakika
657'liler Ailesi
Ankara'da Şafak
Bilişim
Çalışanın Sesi
Diziler
Düşünce Gündemi
İzdüşüm
Kültür-Sanat
Okur Sözcüsü
Röportaj
Sinema
Yemek
Zamanda Yolculuk
Bize Yazın
Abone Formu
Temsilcilikler
Reklam
Künye
Arşiv

Yeni Şafak'ta Ara

	Resul TOSUN rtosun@yenisafak.com.tr

Bu soruyu atamamalıdır anlamında sormuyorum. Atamasında hiçbir mahzur olmadığını ifade etmek için soruyorum.

Bilindiği gibi yeni kurulan 15 üniversitenin kurucu rektörünü hükümetin atamasına ilişkin maddesini anayasal yetkisini kullanarak sayın Cumhurbaşkanı veto etti. İkinci kez önüne gelince de onayladı ancak bu kez de yine anayasal hakkı olan Anayasa Mahkemesi'ne gideceği gerçeğiyle yüzyüze geldik. YÖK kurucu rektörleri de geçmişte olduğu gibi hükümetin teklif etmesine şiddetle karşı çıkmıştı.

Hükümet sokaktan bir adam çevirip teklif etmeyecek elbette. Yine YÖK'ün onayıyla prof olmuş ilim adamlarını teklif edecek. Öyleyse bu maddeye neden bu denli katı biçimde itiraz ediliyor?

Nedeni basit. Milli iradenin tecellisiyle iş başına gelmiş olan AK Parti hükümeti maalesef henüz hazmedilemedi. Milli irade henüz içselleştirilemedi. Demokrasiyi kendi emelleri için bir araç olarak görenler bu haktan halkın yararlanmasını bir türlü hazmedemiyorlar. Bu hazımsızlık sebebiyle icraatları engelleme yetkisini elinde bulunduranlar bu yetkiyi sonuna kadar kullanıyorlar. İşin gülünç yanı bu engellemeleri çağdaşlık adına yapıyor olmaları. Üniversitelerin özerkliğini getirip getirip idari özerliğe bağlamaları..

Gelişmiş ülkelerin hemen hepsinde üniversite özerkliğinden maksat akademik özerkliktir, bilimsel özerkliktir. Dünyadan habersiz kimi milli irade muhalifleri üniversitelerin idari özerkliğini savunurken kantarın topuzunu kaçırıyorlar ve idari özerkliği kastederek "çağdaş dünyada üniversiteler özerktir" iddiasını ortaya atıyorlar.

Oysa çağdaş dünyada tam tersidir. Çağdaş dünyada üniversitelerde bilimsel özerklik vardır. Yönetim açısından da merkezi ya da yerel denetime tabidirler. Çoğu ülkelerde üniversiteler halkın seçmiş olduğu hükümete bağlıdırlar. İşte birkaç misal.

AB üyesi İspanya'da, üniversite özerkliği öğretim üyelerinin araştırma yapma özgürlüğü olarak tanımlanmıştır. Bizdeki YÖK'e tekabül eden Üniversiteler Konseyi'ne hükümetin bir üyesi olan Eğitim ve Bilim Bakanı başkanlık eder.

Avusturya'da da durum aynıdır. Üniversitenin özerkliğinden maksat bilimsel özerkliktir akademik özerkliktir. Üniversiteler idari yönden Federal Ulaştırma ve Bilim Bakanlığı'na bağlıdır. Hollanda'da üniversiteler Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanlığı'na bağlıdır. Rektörü seçen Denetleme Kurulu'nun üyelerini bakan atar.

İtalya'da YÖK'e tekabül eden Üniversite Değerlendirme Milli Konseyi'nin başkanı yine hükümet üyesi bir bakandır.

Fransa'da yükseköğretimin planlaması, koordinasyonu, öğrenci kapasitelerinin tespiti, diplomaların onayı, öğretim elamanı istihdamına dair usul ve esasları Milli Eğitim Bakanlığı tespit eder. Rektörleri üniversitelerin üst kurul üyeleri seçer Milli Eğitim Bakanı atar.

Almanya'da rektörleri atama yetkisi Eyalet Eğitim Bakanı'na aittir. Seçilen rektörü veto yetkisi vardır. Portekiz'de üniversiteler doğrudan Eğitim Bakanlığı'na bağlıdır. Üniversite profesörleri tarafından seçilen rektörü yine Eğitim Bakanı atar.

İtalya'da yüksek öğretim sorumluluğu Bilimsel Araştırmalar ve Teknoloji Bakanlığı'nda, eğitimin diğer kademeleri ise Eğitim Bakanlığı yetkisindedir. Üniversitelerde her seviyedeki atamayı Bilimsel Araştırmalar ve Teknoloji Bakanlığı, Eğitim Bakanlığı ve Ulusal Üniversiteler Konseyi üyelerinden oluşan bir komite yapar. İngiltere'de yükseköğretim Eğitim ve İstihdam Bakanlığı'na bağlıdır.

Lüksemburg'da rektör, rektör yardımcısı seçimi, ücretlerin belirlenmesini yine bakan onaylar.

Geri dön

Yazdır

Yukarı