Tahran'daki Siyasî ve Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü'nden Vahid Kerimî, "Amerikalılar, İran'ı tecrit etmek için yoğun çaba sarfediyorlar. Ancak büyük hata yapıyorlar. Çünkü İran, Burma değil," diyor.

ŞANGHAY'IN YÜKSELİŞİ VE İRAN

Ahmedinecad'ın son büyük diplomatik başarısı, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) toplantısı'na katılması oldu. İran, örgüte tam üye yapılacağını düşünüyor.İran lideri, Çin Devlet Başkanı Hu Jintao ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le yaptıkları görüşmelerin "oldukça verimli geçtiğini" açıkladı. Ahmedinecad, Şanghay'da konuşurken, Çin kabinesinin öndegelen bakanlarından Ma Kai, Tahran'daydı ve İran'la büyük kapsamlı ortak petrol gaz ve petrokimya projeleri için anlaşmalar imzalıyordu. Ma Kai, Tahran'daki görüşmeleri sırasında "Çin ile İran'ın ekonomileri kopmaz bağlarla birbirine bağlı" açıklamasını yaptı.

Benzer bir atağın Rusya ile yapılan görüşmelerde de gerçekleştirildiği gözleniyor. Putin, Avrupa da dahil "üçüncü ülkelere" enerji temininde İran'la daha fazla işbirliği yapmak istediklerini söyledi. Ve "İran'lı ortaklarımızla yaptığımız bu işbirliğini hızlandıracağız. Gazprom'la İran-Pakistan-Hindistan gaz boru hattının yapımına katılmak istiyoruz" dedi. ABD, Rusya ve Hindistan'a bu projeden vazgeçmeleri için çağrılar yapmıştı.

Çin ile Rusya, ABD'nin İran'a karşı giriştiği mücadele ABD'nin BM'de desteğine ihtiyaç duyduğu iki önemli ülke. Ahmedinecad, Çin ve Rusya ile Şanghay'daki görüşmelerinin önemli siyasî ve stratejik sonuçları olacağını açıklamakta gecikmedi ve şunları söyledi: "Bazı ülkelerin politikalarının tekyanlılığa, tehditlere ve yıkım girişimlerine dayandığı mevcut şartlarda, Şanghay İşbirliği Örgütü, bölgemizde ve tüm dünyada barış ve istikrarı temin edecek adalete dayalı bölgesel ve küresel bir sistemin kurulmasında hayatî bir rol oynayabilir."

İSLAM DÜNYASI AÇILIMI

İran diplomatik atağını diğer cephelerde de, Arap ve İslâm dünyasında da sürdürüyor. İran'ın İngiltere eski büyükelçisi Seyyid Muhammed Adeli, "İran'ın bölgedeki profili, modern zamanlarda hiç bu kadar yüksek olmamıştı. Komşularımız, ABD'nin İran'a büyük haksızlık yaptığı konusunda daha fazla ikna olmaya başladılar," diyor.

Öte yandan, İran yakın komşuları Azerbeycan, Tacikistan, Kazajkistan ve diğer Orta Asya cumhuriyetleriyle daha derin ilişkiler kurmaya başladı. Ahmedinecad, Hazar Denizi'ne kıyısı olan ülkelerle, Tahran'da, bölgeye yabancı müdahalesini nasıl durdurabileceklerini müzakere edecekleri bir zirve düzenlemeyi planlıyor. İran, ABD dostu Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai'yi Tahran'da ağırladı ve Pakistan'la ilişkilerini tamir edecek yoğun bir diplomatik atağa girişti.

İran, nükleer politikası nedeniyle Bağlantısızlar Hareketi ile Arap Birliği'nin de desteğini kazandı. Son haftalarda Irak'a, Suriye'ye, Suudi Arabistan'a ve bazı Kuzey Afrika ülkelerine art arda delegeler gönderdi.

İSRAİL MESAJI, DESTEĞİ ARTIRDI

Ve Hamas hükümetinin Batılılar tarafından yalnızlığa mahkûm edilmesi girişimlerinden sonra büyük ekonomik sıkıntı yaşamaya başlayan Filistinlilere en fazla ekonomik yardımda bulunan ülke İran oldu.

En büyük diplomatik atak, İran'ın ikinci etkili adamı Ali Laricani'nin Mısır ziyareti ve Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'le görüşmesi oldu. Bu, 1979'daki İran devriminden bu yana İran ile Mısır arasındaki yüksek-düzeydeki ilk büyük temastı. Ahmedinecad'ın İsrail'i sert bir şekilde eleştiren açıklamasının Arap dünyasında İran'a büyük sempati duyulmasına ve destek verilmesine yol açtığı gözleniyor. Tahran'lı yetkililer, bunu, Mısır'ın aslâ göz ardı edemeyeceğini söylüyorlar.

Dr. Kerimi, "Şanghay toplantısı, bizim için büyük bir başarıydı" diyor ve ekliyor: "Bütün komşularımız nükleer politikalarımızı destekliyorlar. Mübarek bile bize destek verdiğini açıkladı. İlişkilerimizi geliştirmekte ve genişletmekte büyük başarılar elde ettiğimizi sanıyorum. O yüzden, ABD, konumunu gözden geçirmeye başladı. Amerikalılar, Irak ve Afganistan nedeniyle bizim kolaylıkla kuşatılabileceğimizi düşünüyorlardı. Ama ne kadar yanıldıklarını kendileri de görmeye başladılar artık."

*Bu makale, The Guardian gazetesinin dünkü (19 Haizran) nüshasından çevrildi.

Geri dön

Yazdır

Yukarı