BERİVAN ORUÇOĞLU / BRÜKSEL AB'nin Türkiye'nin "Rumları tanımama" deklarasyonuna karşı yapacağı dekarasyonun metni, Rumların engellemeleriyle gecikse de dün üye ülkelerce onaylandı ve AB temsilcileri nihayet 3 Ekim'de başlayacak müzakerelerin "çerçeve belgesi"ne geçebildiler. Ancak bu kez de Avusturya "imtiyazlı ortaklık" talebini belgeye koymak istiyor. Dönem Başkanı İngiltere ve İspanya, "AB çalışmalarını kilitliyorsunuz" diye uyardı. Çerçeve belgesinin onaylanması ise haftaya yapılacak AB Daimi Temsilciler Toplantısı'na bırakıldı. Deklarasyon bağlayıcı değil Pazartesi gecesi üzerinde uzlaşma sağlanan karşı deklerasyon nihayet dün yapılan AB Daimi Temsilciler (COREPER) toplantısı sırasında onaylandı. Türkiye'nin 29 Temmuz'da Gümrük Birliği Protokolü'nü imzalarken Rumları tanımadığına ilişkin deklarasyonuna, AB'nin yanıtı, "Tanıma müzakereler sırasında gerçekleşmeli, Rumlara uygulanan ambargo bir an önce kalkmalı. Limanlar açılmazsa müzakere sürecinin tümü etkilenir" şeklinde oldu. Kaynaklar, Türkiye ve KKTC'yi rahatsız eden bu belgenin siyasi olduğunu ve "hukuki bağlayıcılığı olmadığını" vurguluyorlar. Rum engeli aşıldı ama... COREPER toplantısında görüşülen bir diğer önemli konu ise Türkiye'nin müzakereler sırasında yol haritasını oluşturacak "çerçeve belgesi" oldu. Diplomatik kaynaklar, AB üyelerinin çerçeve belgesi üzerinde prensipte görüş birliğine vardığını söyleyerek, Rum engelinin aşıldığını belirttiler.

Sahneye Avusturya çıktı

Önceki gece Rumlar, çerçeve belgesine, "Türkiye, Rum Kesimi dahil üye ülkelerin uluslararası örgütlere üye olmasına karşı olamaz" ifadesi ile Türkiye'nin katılım sürecinin, hükümetlerarası bir süreç olduğunun anımsatılması isteminde bulunmuşlardı. Kaynaklar Rumların bu talebinin gerçekleştiğine işaret ederek, itiraz sırasının Avusturya'ya geçtiğini belirttiler.

Toplantıda Avusturya "imtiyazlı ortaklık" ifadesini kullanmadan "muğlak" ifadelerle tam üyelik dışında alternatifler aranmasını gündeme getirdi. Dönem Başkanı İngiltere ve Avusturya arasında bu konuda tartışmalar yaşanırken, hafta boyunca iki ülke arasında ikili görüşmelerle uzlaşma arayışının süreceği kaydedildi. Toplantıda Fransızlar'ın da Türkiye'nin üyeliğinin Birliğin özümseme kapasitesi ile ilişkilendirilmesi konusunu gündeme getirdiği ifade edildi.

Diplomatik kaynaklar tartışmalar İspanya'nın Türkiye'yi savunduğunu söylerken, çerçeve belgesiyle ilgili görüşmenin gelecek COREPER toplantısında masaya geleceğini belirttiler. İngiltere'nin ise 26 Eylül'de yapılması öngörülen Olağanüstü Dışişleri Bakanları toplantısını tamamen gündemden düşürdüğü belirtiliyor.

'Deklarasyon metni makul ve dengeli'

AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, AB deklarasyonunun ''makul ve dengeli'' olduğunu açıkladı. Rehn, konuya ilişkin yazılı açıklamasında, bu belgenin, Türkiye'nin AB'ye katılım müzakerelerinin temelini oluşturacak Müzakere Çerçeve Belgesi'nin de onaylanmasına ve 3 Ekim'de Türkiye'nin katılım müzakerelerinin başlamasına zemin oluşturacağını kaydetti. Rehn, 17 Aralık AB zirvesi kararları çerçevesinde, AB Komisyonu tarafından hazırlanarak geçen 29 Haziran'da onaya sunulan Müzakere Çerçeve Belgesi'nin, üye ülkeler tarafından süratle onaylanmasını beklediğini ifade etti.

DUYGU GÜVENÇ / ANKARA Rumlar'ın karşı deklarasyondaki inadı kırılınca, Türkiye'nin liman ve havaalanlarını Rumlara açmasına yönelik tartışma 2006 yılına ertelenmiş oldu. Ankara, karşı deklarasyon üzerinde uzlaşmanın sağlanmasının ardından, AB Daimi Temsilcileri'nin Çerçeve Belgesi'ni tartışmaya başlamasını ise olumlu karşıladı. Şimdi Ankara, Çerçeve Belgesi'nin haziran ayında Komisyondan çıktığı haliyle kabul edilmesi için çaba gösterecek. Ancak Ankara'da görev yapan AB'li diplomatlar, Avusturya'nın bu konuda ısrarını sürdürmesini beklemiyor. AB içinde "özel ortaklık" konusunda yalnız kalan Avusturya'nın, birliği bloke etmeyi göze almayacağı için uzlaşının kısa sürede sağlanması bekleniyor. Fransa'nın, 17 Aralık kararında da yer alan "hazmetme" kapasitesinin daha güçlü vurgulanması talebinin ise kabul edildiği öğrenildi.

« Geri Dön